de Tranquilitate Animi

Proximum ab his erit, ne aut in supervacuis aut ex supervacuo laboremus, id est, ne quae aut non possumus consequi concupiscamus, aut adepti vanitatem cupiditatium nostrarum sero post multum pudorem intellegamus. Id est, ne aut labor irritus sit sine effectu aut effectus labore indignus ; fere enim ex his tristitia sequitur, si aut non successit aut successus pudet.

Circumcidenda concursatio, qualis est magnae parti hominum domos et theatra et fora pererrantium ; alienis se negotiis offerunt, semper aliquid agentibus similes. Horum si aliquem ex- euntem e domo interrogaveris : " Quo tu ? Quid cogitas ? " respondebit tibi : " Non me hercules scio; sed aliquos videbo, aliquid agam."

Sine proposito vagantur quaerentes negotia nec quae destinaverunt agunt, sed in quae incucurrerunt. Inconsultus illis vanusque cursus est, qualis formicis per arbusta Te- pentibus, quae in summum cacumen et inde in imum inanes aguntur ; his plerique similem vitam agunt, quorum non immerito quis inquietam inertiam dixerit.

Quorundam quasi ad incendium currentium misereberis ; usque eo impellunt obvios et se aliosque praecipiant, cum interim cucurrerunt aut salutaturi aliquem non resalutaturum aut funus ignoti hominis

Omnis itaque labor aliquo referatur, aliquo respiciat ! Non industria inquietos, sed insanos falsae rerum imagines agitant. Nam ne illi quidem sine aliqua spe moventur ; proritat illos alicuius rei species, cuius vanitatem capta mens non coarguit.

Eodem modo unumquemque ex his, qui ad augendam turbam exeunt, inanes et leves causae per urbem circumducunt; nihilque habentem, in quod laboret, lux orta expellit, et eum multorum frustra liminibus inlisus nomeneulatores persalutavit, a multis exclusus neminem ex omnibus difficilius domi quam se convenit.

Ex hoc malo dependet illud taeterrimum vitium, auscultatio et publicorum secretorumque inquisitio et multarum rerum scientia, quae nec tuto narrantur nec tuto audiuntur.

Hoc secutum puto Democritum ita coepisse: " Qui tranquille volet vivere, nec privatim agat multa nec publice," ad supervacua scilicet referentem. Nam si necessaria sunt, et privatim et publice non tantum multa sed innumerabilia agenda sunt ; ubi

Nam qui multa agit, saepe fortunae potestatem sui facit, quam tutissimum est raro experiri, ceterum semper de illa cogitare et nihil sibi de fide eius promittere. " Navigabo, nisi si quid inciderit " et " Praetor fiam, nisi si quid obstiterit " et " Negotiatio mihi respondebit, nisi si quid inter- venerit."

Hoc est quare sapienti nihil contra opinionem dicamus accidere : non illum casibus hominum excerpimus sed erroribus, nec illi omnia ut voluit cedunt, sed ut cogitavit; imprimis autem cogitavit aliquid posse propositis suis resistere. Necesse est autem levius ad animum pervenire destitutae cupiditatis dolorem, cui successum non utique promiseris.