Tractatus Undecim

[*](Wirceb. fol).

....... facere non posse monstraret, sicut profeta ait: quis sapiens et percipiet haec et intelleget et sciet ea? quia rectae sunt uiae domini et iusti ibunt in illas, inpii autem languiscent in eis. Propter quod et uos induti fidei armis castificate animas uestras ad obaudiendum per spiritum et aedificantes uos in templum domini caritatem in fraternitate simplicem in gloriam diuinae dilectionis adhibete, quoniam sic scribtum est: omnis caro ut faenum et omnis gloria hominis ut I flos faeni; aruit faenum et flos decidit, uerbum autem domini manet in aeternum, ut in euuangelio ait dominus: intrate per angustum ostium, quia dico uobis multi quaerunt introire et non poterunt. In quo non quod angustus sanctorum constituatur ingressus, sed quia omnis amicitia mundi inimica est dei et humana natura facilius oblectatione quam labore suadetur, nos intellegamus quod, ubi rerum praesentium uoluntas quaeritur, futurae uitae promissio non habetur.

Sic [*]( 3 Hos. 14, 10. 6 Propter] cf. supra p. 80, 1. induti] cf. Rom. 13, 12; Ephes. 6,11 sqq. 7 castificate] I. Petro 1, 22. 8 aedificantes] I. Petro 2, 5. caritatem] I. Petro 1, 22. 10 omnis] Es. 40, 6-8; I. Petro 1, 24. 13 intrate] Luc. 13, 24. 16 Iac. 4, 4; cf. Damasi epist. apud Mig. 13, 366 B. ) [*](2 Cf. subscript. huius tractatus 3 ante hoc folium complura excidisse docuimus in praef. c. II 4 bAaCj 5 lɭɭAS seruaui; facile cogites de lɭɭlS 6 INɭANÇUESCENTEIS, E ex I corr. 7 OBAUδl∈NṠδUm, S lin. et puncto del. 12 ℇτpɭOS, cf. 84, 16 14 ANQ. OST.] coartatis litteris script., cf. 61,5; 87, 19 19 UOlUNTAS] nolui mutare in UolupTAS )

[*](Wirceb. fol).

Profetici historia sermonis diuinis inbuta uerbis et pronuntiantis tituli uelut propositi thematis gesta disponens non memoriam mortalium temporum, quae conhiuentia humano sen- 5 sui fortuitis semper motibus in aliquid existunt, tamquam ad doctrinam publicae opinionis eloquitur, sed referens gesta regnorum, dum alter alium ut uincat inpugnat, hoc quod unicum in nobis profetici operis munus est docet post euasio eorum quae sunt in mundo in cupiditate perditae uitae inter tot bella 10 uitiorum conscientiam ab omni culpa liberam conseruare et sic tanti muneris deum parentemque debere cognosci, ut, qui omne, quod profeta in persecutione sustinuit et Christus deus in passionem suam uicit, ad doctrinam nostram scribta esse cognouerit, utili ac necessaria ad intellegendum mandatorum 15 uia nitens inter tot inexploratas humanae uitae molestias et

indignas deo saeculi mensurabiles pugnas luricam iustitiae, confidentiae galeam, scutum aequitatis et, sicut scribtum est, gladium ex utraque parte acutum diuini oris adsumat et [*]( 14 Cf. Rom. 15,4. 17 cf. I. Thess. 5, 8; Eph. 6, 14. 19 cf. Apoc. 1,16. ) [*]( 3 Uid. quos citaui supra p. 86 Hilarii locos. ) [*]( 2 Uid. subscnpt. huius tractatus et subscript. tractatus antecedentis. 3 uerba PROFEICI - PRONUNTIAN tres uersus complentia rubro - colore exarata sunt PROFETICI, E ex I corr. (rubro colore) 4 pRO NUNTIA.̄ΤΕS 5 hCONUIUℇ.̄ΤΙΑ, U (in UI) lin. del. 13 pASSIO NEMSUA M] uid. supra 39, 13; 48, 7; 50, 2 al. 17 MENSURABILES, E ex I fact. )

Et ideo qui conuersus ad fidem Christi prima media postrema omnia quae per dominum facta et quae post sunt futura cognouerit, necessario temporaria de perpetuis, falsa de ueris et segregans caduca de certis, ubi se di uinum genus uiderit, unum et indifferentem sibi deum retinens in ea quae neque in exordio neque fini obnoxiantur exultat; sed omne quod Dauid sanctus inter incerta certaminum et alienigenorum excidia bellorum confidens deo egit, non tamquam memoriale sae scribtum accipit, sed quid in nobis partim nostro partim corporis metu cotidianorum bella peccaminum et saecularium uarietas uoluntatum, dum pro certis incerta sectamur et inter aliena contendimus, ualeat recognoscit, dicente ipso Dauid in psalmis: [*]( 1 cf. Rom. 13, 12; Eph. 6, 11 sqq. disr.] cf. Ps. 2, 3. 6 Luc. 1, 1. 7 I. Cor. 3, 22; cf. Laodic. u. 8. 16 Act. 17, 28. 24 Ps. 18, 13. ) [*]( 1 fĮAÇRANTES in cod. ante CENSUS spatium duarum litt. uacat 3 NATURAℇℇ.δο] nolui mutare in NAtURAE Et b€0 sιmιɭιτΕR 5 EUUANGElIo\'co, 0 (in 10) lin. del. 11 PRAE\'UARICANTES Q 12 CONBRℇÇAMUR, 13 lin. et puncto del.; — omissum esse hic aliquid statuendum est; desideratur enim ylententiae altera pars, quae respondeat illi \'siue\' in u. 11 posito (uelut \'siue\' u. 12 respondet ei, quod exstat in u. 10) 18 flNI] opp. supra 57, 12 19 INTERCERTA AliENI CENORUx E ex I corr. 20 ACCEpiT, falso E ex I corr. 21 METUM, OD (in U(D) lin. del. 22 UOlUNTATUM] uid. supra 90, 19 )

quae uel gesta uel scribta sunt, ideo sic scribta sunt, ut dei sensus uisibilibus inuisibilia demonstrans aptissimo ad humanam intellegentiam sermone loqueretur omnisque homo qui deum uellet, quidquid in electione populi patriae profetarum loco tempore die mense oblectatione certamine acceptabile in scribturis deo cerneret, si se per ea quae sunt per deum prouisa disponens ad opinionem religiosae intellegentiae profecisset, omne quod scribtum est de se I scribtum esse cognosceret et ambulans in nouitate uitae, siue quid potestatibus daretur aut regibus, unicum hoc profeticis uocibus adpraehenderet quod quidquid amicum saeculo est Christo inuenitur inimicum, dicente apostolo: omnis amicitia mundi inimica est dei, et iterum: omnis concupiscentia carnis et uoluntas oculorum et ambitio humanae uitae non sunt de patre sed de hoc mundo sunt et mundus praeterit et concupiscentia eius,

uerbum autem domini manet in aeternum. Quamuis enim humani intellectus infirmitas cogat profetici sermonis eloquia rerum species terrenarum tamquam superiorum uirtutum indices quaerere, ut uisibilium consuetudine familiariter admonente in insolitos sensus humanae inbecillitatis angustias religiosa discendi exspectatione laxemus, tamen ipsa natura nos docet quod haec sunt quae conuer. [*]( 2 quoniam] Ps. 50,5. 3 Omnia] cf. I. Cor. 10,11 et Prisc. can. LXVIII 5 Rom. 1, 20 et Prisco can. VIIII. 11 Luc. 22, 37. 12 Rom. 6,4. potestat.] cf.Tit.3,1. 15 Iac. 4, 4 (suprap.90,16). 16 I. Io. 2, 16. 17; I. Petro 1, 25. ) [*]( 20 humani] Hilanus, de trin. I, 19; uid. supra p. 69, 11. 24 angustias] Hilarius, de trin. I, 18; uid. supra p. 58, 7. ) [*]( 7 erat pupull 10 pROpĖCISSEt, E ex I corr. 13 bA\'RetUR, post T leuis ras. 14 SAECUĮÔ, supra 0 punctum tenue(?) 17 UOlUNTAS] cf.suprap.90,19; 93,22 20 AETERNOO lin. del. BUMANIA, A (in NA) lin. et puncto del. et I impos. 22 INblCIS 23 CONSUEtUbINE, E ex I corr. INISolltUS, cf. 61, 1; 69, 13 24 EXSPE,C,TATIONE, C in ras. exstat, erat t )