Liber Apologeticus

Ad quod ille diu disputans et nostris propter imperitiam ignoti nobis interpretis — quem saepissime uiri primarii et religiosi Passerio et Auitus presbyteri et Domnus exduce uel praue interpretantem uel plura subprimentem uel alia ex aliis suggerentem confutauerunt — nostris, ut dixi, actionibus uel interpolatis plerumque uel tacitis, episcopus Iohannes ait:

\'si sine adiutorio Dei hoc hominem posse diceret, pessimum et damnabile erat; nunc autem cum adiciat, posse hominem esse sine peccato non sine adiutorio Dei, uos quid dicitis? an

forte uos Dei adiutorium denegatis?\' cui respondi ego: \'testibus et testificantibus etiam nunc uobis et supra memoratis uiris anathema ei, qui negat adiutorium Dei. ego certe non nego, praecipue cum e contrario in haeretioos confutarim\'.

dein cum, intellecto iudice et interprete prodito, clamaremus, Latinum esse haereticum, nos Latinos, haeresim Latinis magis partibus notam Latinis iudicibus disserendam, ac se paene impudenter ad iudicandum — cum quidem nos accusatores non essemus — et unus et suspectus ingereret, dici a pluribus necessarium fuit: \'non potest quisquam idem et haereticus esse et aduocatus et iudex\'.

multisque aliis actitatis Iohannes episcopus nouissimam sententiam protulit, confirmans tandem [*]( 1 ad] At fshg || inperitiam T 2 interpretes Φar || sepissime Φ 3 passerio] ΣΥ1ΦΧ passerins Υ2Ψb Posserius v || auitiis ante ras. X || presbiteri ΣΦΧ pb\'ri Ψ|| dominus ex duce (supra n et e alt. eras. - ut uid., apex uid. non esse m. 1) 2 dns 0 ex duce (in marg. 0 m. l, dacẽ s. ras.) Φ dns + ex duce et in marg. + deest m. ut uid. 1 X dñs ex duce (in marg. notae ut uid. rasura) Ψ || Domnus] scripsi Dominus v 4 intpretants (a ex e corr. m. 1 et supra a ras.) Ψ || supprimentem Ψ 5 nrls (s ex corr.) X || auctionibus X 8 dampnabile ΣΥΦΧ || adiciat cũ Σ1 || pogse (fort. punctum sub priore s erae.) Z 9 adiurio sic T || qui X qd (d in rae., ex ni ut uid., i s. 8. m. 1, fort. ex corr; in marg. rasura fort. huc pertinens) Ψ 11 uobis] ΣΦΧ nobis ΥΨv 18 praecipuae Σ1 || in] id in Σ || hereticos Φ|| confatarem ΣΥΦΧΨ 14 dein] ΣΥΦΧΨ deinde v || intellecto (0 ex u corr.) X 15 hereticum codices || heresim codices 16 ad uersum latinis —17 cum adscr. in marg. m. 1 s (i. e. require) in Φ || ac se paene] b acsepene Σ2 ascepe ne f as*e.pe ne Øb ase∗pene (e pe in ras.) X asepene Σ1ΥΨh; fort. excidit episcopus pont ac se 1? inpudenter X 18 unus et] unus esset b || ingereret] b ingererer codices, cfshg 19 hereticaa codices )

Nunc autem cum post dies XL et vn primo enoaeniorum die, ut solitus eram quando aderam, ad obsequium Iohannis episcopi cucurrissem, statim ab eo notam falsi criminis pro gratia salutationis accepi. ait enim mihi: \'quare ad me uenis, homo qui blasphemastif?\' nolens, ut credo, intellegi: noli me tangere, quia mundus sum et absque peccato. at ego nihil mihi conscius interrogaui:

cquando aut quo audiente aut cuiusmodi illud est dictum, quod blasphemiae possit adscribi ? episcopus respondit: (ego te audiui dixisse, quia nec cum Dei adiutorio possit esse homo sine peccato\'.

ego quidem, beatissimi saoerdotes, sicut et nos testes estis et uniuersa fraternitas et praeterea sancti uiri qui huic testimonio amore ueritatis adsistunt, statim testificatus sum dicens, quia eiusmodi uerbum, quod nunc a me dictum episcopus intenderit, numquam de ore meo antea processisset. quamquam hanc [*]( AVCTORES 13 Isai. 65, 5 et Iob 33, 9 ) [*]( 2 eplae 2 epte ΧΨ 3 uniuersis et secuturis correxi, uninersi et secuturi codices et n n bereticus codices 4 imposite (e in o corr.) X impositu T ||conticesseret Ψ || & \'ut (corr. m. antiqua) X 5 confessique] ΣΥΦΧ confasique Ψυ || cessarentj ΦΧ om. ΣΥΨ (in marg. ante uersus hos 1& ut — confes|siq: uniuersi — Grati| v notatum m. 1 ut uid. in X cf. 7 § 6) temperarent v 8 discessimus (s pr. 8. 8. m. I) X 9 cum om. TWv || primo] cum primo Υ2Ψυ 13 ot] ΣΦΧΨ cfbne Th nae sg || intelligi V 15 nichil ΧΨ || quando] quando aut quomodo 2 17 asscribi ΣΥΦΨascribi X 19 baptismi in beatissimi corr. m. 1 aut 2 et in marg. nota (q 1) eraea X 20 preterea 2 || qui∗∗∗∗∗| rasura 4 aut 5 litt. capax 9 21 assistunt codices 22 intendent (e tertia ex i m. 1 uel 8) X || n̄quā X nunquam Ψ 23 quanquã E ) [*]( 39* )

concedo enim, ut, qualecumque dictum illud est, dixerim: quomodo Latinum expers Latinitatis Graecus audinit? aut, si audiuit sacrilegum uerbum, cur non statim coarguit blasphemantem uel, ut lenius ageret, quasi incautum filium pius pater de cohibenda licentia periculosi sermonis admonuit ?