Liber Apologeticus

hoc et beatus Hieronymus, cuius eloquium uniuersus Occidens, sicut ros in uellus, expectat — multi enim iam haeretici cum dogmatibus suis ipso oppugnante supplosi sunt — in epistula sua, quam nuper ad Ctesiphontem edidit, condemnauit, similiter et in libro, quem nunc scribit, collata in modum dialogi [*]( AVCTORES 15 responsione cf. supra ad p. 607, 7 sq. 16 eloquium—17 uellus sec. Deut. 32, 2 et Iudic. 6, 37; item Orosius Commonitorio extr. 18 ad Ctesiphontem] Hieronymi Epist. 133 (cf. Pro- logus Dialogi contra Pelag. p. 912 ed. VaUarsi) 20 Hieronymi Dialog. contra Pelagiatws ) [*]( 2 quasi om. AE || assumta TQX 3 actoritate X || ledebatur Φ 5 psonã (\' eras.) Ψ || sententiam sequere v (non b) 6 reguntur (corr. m. 1) s || in alios- dicta sunt autem de pelagio- ΣΥΦΧΨ; dicta post sunt om. codd. et edd. || aatem] ant n 7 suggerenda 2* || putatis] 2b (cum interrog. signo) putas ΥΦΧΨ putas? v || si om. b 8 ego X1 autem v 9 docere in ras. m. a (eiusd. aetatis atque 1) et in marg. m. 1 d Ψ 12 ad uers. ilioo -13 affrica- in marg.Ψ 13 celeBtio Φa caelestino 2 celeatino X celeetino ΥΦbΨ|| affricana ΣΨ || sinodna codices 15 condempnat ΣΥΦΧ 16 hieronimus ΣΥΦΧieronimus Ψ 17 heretici codices 18 dognatibus T || obpugnante T || et post sunt add., ante 17 multi puncto male posito, v (non b) || epla ΣΧΨ (sic ubique XtP) 19 tesifontem ΣΥΦΧ thesiphontem Ψ || condempnauit ΣΥΦ condepnauit (sic) X )

Porro autem episcopus Iohannes nihil horum audiens a nobis exigere conabatur, ut accusatores nos ipso iudice fatesremur. responsum saepissime est ab uniuersis: nos accusatores huius non sumus, sed quid fratres tui, patres nostri, senserint et decreuerint super hac haeresi, quam nunc laicus uulgo praedicat, intimamus, ne Ecclesiam, tuam praesertim ad cuius sinum conuolauimus, te ignorante conturbet\'.

at ille cum saepe nos docendi simulatione in aliquam professionis speciem temptaret inducere, dicens, quia ad Abraham dictum esset a Domino: ambula coram me et esto sine macula, et Zachariam atque Elisabeth pronuntiatos esse iustos ambos ante Dominum, incedentes in omnibus iustificationibus Domini sine querela;— quod quidem ab Origene dictum ab eo proferri compluribus nobis notum erat — cui [*]( 3 ) responsum per me est: nos filii Ecclesiae catholicae sumus; non exigas a nobis, pater, ut doctores super doctores esse. audeamus aut iudices super iudices. patres, quos uniuersa per Orbem Ecclesia probat, quorum communioni uos adhaerere gaudetis, damnabilia haec esse dogmata decreuerunt: illis probantibus nos oboedire dignum est. cur interrogas filios quid sentiant, cum patres audias quid decernant?\' [*]( AVCTORES 1 lubricum—2 tenere Iob 40, 20 sec. LXX 11 Gen. 7, 1 12 Luc. 1, 6 ) [*]( 1 ad uers. -bricum-2 ne in margine. Ψ || in ancistro] mancistro T || ancigtro] ΣΦΧΨb anchistro cf antichristo (antichisto g) shg 2 tenere (supra aUeram e rasura, fort. puncti) \'P || ne] Σ2ΥΦ ne m. 1 aut 2 in ras. ΧΨ nan (ut uid.) El 3 nichil XW 6 senserint (i ex n corr. m. ut uid. 1) W 7 heresi codices || quã∗ nc̄| nc in ras. m. 1 et in marg. rasura (notae ut uid.) Ψ 8 Ne∗ecclam (eras. c uel a) Σ|| praesertim∗∗∗∗∗∗∗|ad cuius (eras. ad cuius ut uid.) H 9 conuolauimua (ui 8. 8. m. 1) 2 || cũ cum ras. supra c et ras. (notae ut uid.) in marg. V 10 tentaret X 11 dicens] ΣΥΦΧ dicebat Ψυ 13 zacchariam s || et v || elisabeth] ΣΨ belisabeth ΥΦΧ 14 incedentibus S 15 quidem] quidem et Ψ || origine ΧΨ1 16 proferi X || cui] ΥΦΧΨυ ei 2; cf. Histor. 6, 3 § 5 20 ecla (corr. m. 1) s || communione (e radendo in i mut.) Φ || uos] ΣΥΦΧΨ, in mg. b nos υ 21 dampnabilia ΣΥΦΧ 22 obędire X ) [*]( Y. ) [*]( 39 )

Ad quod ille diu disputans et nostris propter imperitiam ignoti nobis interpretis — quem saepissime uiri primarii et religiosi Passerio et Auitus presbyteri et Domnus exduce uel praue interpretantem uel plura subprimentem uel alia ex aliis suggerentem confutauerunt — nostris, ut dixi, actionibus uel interpolatis plerumque uel tacitis, episcopus Iohannes ait:

\'si sine adiutorio Dei hoc hominem posse diceret, pessimum et damnabile erat; nunc autem cum adiciat, posse hominem esse sine peccato non sine adiutorio Dei, uos quid dicitis? an

forte uos Dei adiutorium denegatis?\' cui respondi ego: \'testibus et testificantibus etiam nunc uobis et supra memoratis uiris anathema ei, qui negat adiutorium Dei. ego certe non nego, praecipue cum e contrario in haeretioos confutarim\'.

dein cum, intellecto iudice et interprete prodito, clamaremus, Latinum esse haereticum, nos Latinos, haeresim Latinis magis partibus notam Latinis iudicibus disserendam, ac se paene impudenter ad iudicandum — cum quidem nos accusatores non essemus — et unus et suspectus ingereret, dici a pluribus necessarium fuit: \'non potest quisquam idem et haereticus esse et aduocatus et iudex\'.

multisque aliis actitatis Iohannes episcopus nouissimam sententiam protulit, confirmans tandem [*]( 1 ad] At fshg || inperitiam T 2 interpretes Φar || sepissime Φ 3 passerio] ΣΥ1ΦΧ passerins Υ2Ψb Posserius v || auitiis ante ras. X || presbiteri ΣΦΧ pb\'ri Ψ|| dominus ex duce (supra n et e alt. eras. - ut uid., apex uid. non esse m. 1) 2 dns 0 ex duce (in marg. 0 m. l, dacẽ s. ras.) Φ dns + ex duce et in marg. + deest m. ut uid. 1 X dñs ex duce (in marg. notae ut uid. rasura) Ψ || Domnus] scripsi Dominus v 4 intpretants (a ex e corr. m. 1 et supra a ras.) Ψ || supprimentem Ψ 5 nrls (s ex corr.) X || auctionibus X 8 dampnabile ΣΥΦΧ || adiciat cũ Σ1 || pogse (fort. punctum sub priore s erae.) Z 9 adiurio sic T || qui X qd (d in rae., ex ni ut uid., i s. 8. m. 1, fort. ex corr; in marg. rasura fort. huc pertinens) Ψ 11 uobis] ΣΦΧ nobis ΥΨv 18 praecipuae Σ1 || in] id in Σ || hereticos Φ|| confatarem ΣΥΦΧΨ 14 dein] ΣΥΦΧΨ deinde v || intellecto (0 ex u corr.) X 15 hereticum codices || heresim codices 16 ad uersum latinis —17 cum adscr. in marg. m. 1 s (i. e. require) in Φ || ac se paene] b acsepene Σ2 ascepe ne f as*e.pe ne Øb ase∗pene (e pe in ras.) X asepene Σ1ΥΨh; fort. excidit episcopus pont ac se 1? inpudenter X 18 unus et] unus esset b || ingereret] b ingererer codices, cfshg 19 hereticaa codices )