Liber Apologeticus

Orosius, Paulus

Orosius, Paulus. Historiarum adversum paganos libri VII (Corpus scriptorum ecclesiasticorum latinorum, Volume 5). Zangemeister, Karl, editor. Gerold: Vienna, 1882.

Et quoniam superius dixeram de possibilitate oneris sustinendi tuum primum sensum discutio et meum postea, si uideatur, explano\':

mea sententia est, quia et in hoc quoque [*]( AVCTORES 16 Marc. 10,15 .24 tuum — 25 eiplano cap. 30 § 6 ) [*]( 1 captos Σ1ΥΦ1 2 rep̃hendat ΣΦ 4 accommodata W 5 diligis] ΣΥΦΧ diligas Wv 7 xpc corr. m. 1 aut 2 in corp9 xpi X 8 diligas omnea] omnes diligas Ψ 9 5 noaeria n in ras. Ψ 11 egotehaec (te deletum m. 1 aut 2) Z 12 conaersionem V 14 inflate homo W 17 ante uersum illud — 18 diligit vn marg. haec i nota adscr. in Ψ || in illud] ΣΦΧb illud ΥΧaΨv || nichil XV 18 niiq (i. e. ni aibi qui) corr. in nis̍q (sic) m. 1 aut 2 r 19 suo B; t in ras. ψ || pcibus ΣΦ 20 quaj supra q ras. et na in ras. Ψ 21 comparatione W 23 sqq. correxi inter- punctionem 24 discucio (ante ras. discur̉sio) X 25 nidetur cap. 30 § 6 II qq; peccam9 tn ras. angustiore V ) [*]( 42* )

660
peccamus, qui, cum infirmi sumus, de infirmitate conquerimur sicut apostolus ait numquid dicit figmentum ei qui se finxit, quid me finxisti sic?

infirmitatis enittt querelia propriae uirtutis ambitio est, quoniam occulte adiutorium Dei fastidit, qui peculiarem fortitudinem quaerit. et hic diabolus est, qui dicit \'uiribus faciam\'. ego autem secundum apostolum gloriabor semper in infirmitatibus meis, ut semper dicat cor meum Deo: in uelamento alarum tuarum exultabo, adhaesit anima mea post te; me suscepit dextera tua.

unde et scriptum est: postnlationes uestrae innotescant coram Deo, et pax Dei, quae exsuperat omnem mentem, custodiat corda et corpora uestra in Christo Iesu. habeo itaque infirmitatem et gaudeo in cognitione infirmitatis meae. cum enim infirmor, tunc potens sum, potentem inuocando Deum, qui me exaudit infirmum, qui nobis fidelissime repromisit: ego autem uobiscum sum omnibus diebus Usque ad consummationem saeculi.

pecdliare opus infirmitatis est in omni loco semper orare, ut omnipotens Deus, [*]( AVCTORES 2 Rom. 9,20 7 Cor. 2, 12, 9 8 Psalm. 62, 8 et 9 10 FhMpp. 4, 6 et 7 14 Cor. 2,12,10 17 Matth. 28, 20 ) [*]( 1 conquerimus ΥΦΧ1; post conquerimur codices omnes inserta ex- hibent oxcerpta ex Augustini De natura et gratia contra Pelagium libro cap. 13 — 21 (hanc esse intentionem—uitiari anima tna) et oap. 3 — 13 (medico indiget — didicimus) ad uerbum fert trunscripta, sed ut Orosiani opusculi tenori quadamtenus accommodarentur hoc modo transposita. Bem detexit A. Schottus in Bibl. PP. Col. uol. 15 (1622) p. 144; ef. Vossius De Hist. Lat. 2, 14 et Hist. Pelag. 1,17. Nos ita fine subiccimus sicut Schot- tus 1622 et g, expressa secundum nostros Orosii codices; editores cfs (1615) h Migne in ipsis Orosianis reliquerunt 2 nnnquid Ψ numqui X. n dicet hg H fincmentum T 3 fincxit T || finxisti] ΣΦΧ fecisti ΥΨv (cum Vulg.) n enim] ΣΦΧ ei ΥΨv || quQrela Σ quaerella Φ querellam ( prior 1 erasa, m linea subducta deleta) X 4 ad uersum ambicio — 5 fastidit in marg. m (t. e. nota) X N ambicio # 6 dicitur T || niribus meis (meis a. s. m. 2) Σ 9 post te] poste X 10 dixtera Ψ2 11 coram deo] apud deum Ψ 12 quae] qui ΥΨa p exsuperat] 2 exuperat V superat ΥΦΧv 14 gandio Σ1 17 sū omnib; in ras. W 18 sch ΦΧΨ 19 in] & ΣΥΦΧ || semper] a semper (& a. s. m. 2) L )

661
qui se spopondit non deserere, etiam iuuare non cesset. ecce enim Scriptura clamat infirmis: quaerite Dominum et confirmamini quaerite faciem eius semper, cui respondit pia. at uera. confessio : ecce sicut oculi seruerum in manibus Dominorum suorum, ita oculi nostri ad Dominum Deum nostrum donec misereatur nobis s.

magna et qerta est 4e perfectione fiducia, cum omnipotens facit quod optat infimus, rursusque magna et certa est de confirmatione securitas, cum omnipotens seruat nec perdit infirmos; sicut scriptum est: ei autem, qui pote$t omnia abundantius facere quam petimus et intellegimus, secundum uirtutem quam operatur in nobis: ipsi gloria in Christo Iesu. quamobrem.

admonet apostolus: quae sursum. sunt sapite, non quae super terram; mortui enim estis et uita uestra abscondita est cum Christo in DęQ. cum Christus apparuerit uita uestra, tunc et uos cum illo apparebitis in gloria. uitae fructus est sanctitas, sanctitas uero est [*]( [47 od. Migne] ) esse sine peccato, si ergo incorruptionis gloria abscondita est ab omnibus hominibus in hoc tempore, tu quomodo in hoe eedem tempore ipsa incorruptione posse te superindui gloriaris?

sicut enim corruptionis principium fuit homini declinare in peccatum, ita incorruptionis initium erit non habere peccatum. quis ergo illud ante indicium Dei abscondit aut de sinu Christi abstulit [*]( AVECTORES 9 Psalm. 104, 4 4 Psalm. 122, 2 JQ Ephes. 3, 20 et 21 14 Cobou. 3, 2—4 ) [*]( 1 se om. v 3 confermamini Σ confirmamini (a ex u corr.) 9 4 respondet hg || nora et pia e || et om. Xe 7 nobis] ΣΡΦΧ nostri Ψv (cum Vulg.) 10 perdat Φ* infirmus Φ* 11 habundantius Υ ha|bondanti9 (ba in fine u. ex corr. aid., reliqua in ras.) V 12 inteligimus (sic) Ψ || quam] 2 qua ΥΡΧΨv;; quae in qųm corr. codex Amiat. 14 ammonet ΥΦΧ 17 cum illo apparebitis] apparebitis CUIR ipos ? (ex Vulg.) 20 quomodo in] quomodo v 22 declinarel declarare Σ1 23 incorruptionis (io in ras. m. 2) Φ )

662
et tibi tradidit? an forte quia non mereretur eam in future de manu Domini intellegis ?

haec praesnmmns instruit Paulus et dicit: cum autem mortale hoc induerit inmortalitatem: tunc fiet sermo qui scriptus est, Absorta est mors in uictoria. ubi est, mors, uictoria tua? ubi est, mors, stimulus tutis? stimulus autem mortis peccatum est.

per quod ostendit apostolus, nullo modo eatenus quemquam insultare posse morti atque peccato, donec mortalitatem inmortalitas et corruptionem incorruptio consequatur, et ubi infirmitate deleta uirtus perfecta succedit, ubi non erit masculus et femina sed erunt omnes similes angelis Dei.

porro autem si quis iam in tantum cumulum sanctitatis excrescit, ut uiuens in hac carne uel masculum se esse uel feminam nesciat, si iam plenissima sui puritate percepta nec habens uestimenta sordidata similis est angelis Dei et si iam illa quae promissa est sanctis in speciem solis claritate circumdatur, digne hanc perfectionem non uoce sed habitu profitetur.

uerumtamen praesumptio ista perditio est; quin potius huiusmodi homini expedit, ut non suum cor sed Paulum, magistrum gentium, audiat et sequatur simulque oret cum eo, cui oranti respondeat Dominus: sufficit tibi gratia mea; uirtus autem in infirmitate perficitur.