Liber Apologeticus

dicit [*]( AVCTORES 8 Ephes. 1, 3-10 ) [*]( 1 qui per magnam — 8 Christi] per quem noeati estis v 3 hęreditatem (I fort. 8. 2) Z hereditatemqae Ψ 5 nobis] tcripsi nos codices et edd. 7 paulus∗∗ (u ? an o ? et t erasae) Φ 9 iesa om. Ψ 10 spirtuali hg 11 in ipso om. Z 12 immaculati Ψ 13 qua (a ex corr.) Φ qua (supra a cras. - ut uid.) S; qui corr. 9 || predestinanit Φ 14 adobtionem. || perl (er m. 2 ita ras.; sic!) 2 16 gloriae] gloriae gratiae corr. g n dilecto filio suo v 19 saperhabundauit ΣΥΦΧΨ 20 nobis faceret Ψv 22 qd (3 in ras. m. 1) X || dispensatione] ΣΥΦΧ in dispenaatione Ψ in dispensationem v 23 instaurare Ψ (cum Vwlg.) 24 sont ante et quae traiecerxmt ΥΨv )

potest ergo et modo potest et in te uere personarum acceptor probandus, si, quod in omnibus potest et utique acturus in tempore suo est, in te solo ante tempus faceret, quod neque in Moyse fecit, cui unum tantummodo in hac uita peccatum exprobrauit et tamen ante mortem remisit, quem ob hanc culpam mori iussit, ne terram repromissionis intraret.

audiat ergo Salomonem super ordinatione temporum et Dei constitutione testantem: omnia tempus habent et suis spatiis transeunt uniuersa sub caelo. tempus nascendi et tempus moriendi. tempus plantandi et tempus euellendi quod plantatum est. tempus occidendi et tempus sanandi. deinde alio loco dicit:

uidi sub sole in loco iudicii impietatem et in loco iustitiae iniquitatem et dixi in corde meo: iustum et impium iudicabit Deus, et tempus omnis rei tunc erit.

quamobrem, o homo uacue, si quam fiduciam habes, patienter expecta ordinem Dei, quem dignatus est et ipse Dominus expectare qui fecit: facastus sub lege, qui fecerat legem. audi ipsum tibi dicentem: non est uestrum scire tempora, quae Pater posuit [*]( AVCTORES 14 Ecclessiastes 3, 1- 3 19 Ecclesiastes 3, 16 et 17 24 Gal. 4, 4 26 Act. 1, 7 ) [*]( 1 petrus] petro Σ\' 3 dispensatione 2 4 in x (i. e. christo) in ras. W || nobis om. V || e] et ante ras. # 5 caeno] N ceDO ΣΧΨ 8 te] Ψv me ΣΥΦΧ || probandas (b ex corr.) Φ 13 repromisionis T || intrauit (cum interrogandi signo) X || audi∗∗ (eras. at) Z 14 ordinationem ΥΦΧ || constitutionem ΥΦΧ 17 et] tic 7 s om. STX || enellandi ΦΧ1 18 et] sic 7 om. ΣΥΧΨ ( XV) 19 alio] in alio Ψ 22 omni Ψ (item codex Amiat.) 24 quam ΣΥΦΧ1 26 audi (di in ras.) Ψ 26 tempora] tempora vel momenta Ψ (cum Vulg.) )

aut si uis apertius accipere testimonium, quia cum utique possit Deus tamen pro ipsa sui ordinatione non faciat, dicit ad Petrum: an putas non posse me modo rogare Patrem meum, et exhibebit mihi plus quam duodecim legiones angelorum? sed quomodo conplebuntur Scripturae, quia sic oportet fieri?

uides ergo, quia operator temporis temperat uirtutes et ratio dispositionis miscet potentiae patientiam. deinde ait Dominus: reconde gladium in theca. fieri enim non potest, ut calicem quem dedit mihi Pater non bibam illum.

et tamen Deus nihil non potest, nec est quicquam quod non faciat nisi forte quod nolit, non oporteat, non proponat. loquitur Paulus ad Thessalonicenses, significans de aduentu Antichristi: non retinetis, quod cum adhuc essem apud nos, haec dicebam nobis? et nunc quid detineat scitis, ut reueletur in suo tempore.

tanta nis est decreti Dei et tam inreuolubilis status constitutorum in suis quibusque causis temporum, ut propter electos suos dies saeculi adbreuiari dixerit Dominus non auferri; ut faceret temporum statutorum pro maiestate plenitudinem, pro pietate breuitatem, simulque et conpendium misericordia caperet et numerum mundus inpleret.

et tu nis iam — ecce ego cum dolore misericordiae loquor — tu inquam uis, o homo similis [*]( AVCTORES 3 Matih. 26, 63 et 54 9 Ioh. 18, 11 14 Thess. 2, 2, 5 et 6 18 propter -19 adbreuiari Matth. 24, 22 ) [*]( 3 an] ant ∑ΦΧΨ 5 doodecim] ∑Ψ xn T x- milia (lineola sub milia subducta) Φ xu. (*. e. ut uid. xn quamquam n non n scr. est; quinarium enim numerum sic v notare solet) X || ∗legiones (una lin. uel litt. erasa; le ex n aut u corr.; fuisse potest fn) V || complebuntur ∑ΦΧΨ 7 operator (erator m. 2 in ras. ex a et quattuor ut uid. litteris) Φ || uirtutes] poase uirtutes sed posse linea subducta del. Φ 9 gladium] gladium tuum V || teca Z 11 nichil ΧΨ 13 tessalonicenses T 14 anthicristi T 17 irreuolubilis Ψ 18 quibusque] quibus ΤΦΧ1 19 scli XV seculi T || ut] et nt X 20 pro pietate] pprietate ante ras. X 21 compendium ∑ΥΧΨ 22 impleret ∑ΦΧΨ )

nouam calumniae machinam instruens, ut, quod non fieri dicimus, non posse fieri dixisse uideamur, et in quo praecipue operantem in dispositione quam statuit omnipotentiam praedicamus, ne inpatienter infamare inpotentiam iudicemur? uanum, quaeso te, furorem abice, quoniam hoc ipsum ad peccatum proficit, de quo abstergendo possibilitatem temporis, non clementiam iudicis uideris cogitasse.

Hactenus de potentia Dei, quam praedicamus et colimus, et de praefinitione temporum, quae profundissimo ipsius sunt statuta consilio, dixisse sufficiat; de qua, etsi plura quae sunt sanctorum scripta non essent, daemonum saltim responsio sola sufficeret, qui propria damnati conscientia uociferantur ad . Dominum. quid tibi et nobis, fili Dei ? quid uenisti ante tempus perdere nos?

quos cum iQtellegas de constitutione iudicii confitentes, cape certissimum ipsius contra te exemplum. si illos in oppressione miseri hominis conprehensos ultimo tunc iudicio intellegis esse damnatos: accipe et te ipsum hic inperturbabili emundatione purgandum; sin [*]( AVCTORES 17 Matth. 8, 29 ) [*]( 1 presenti Z || nuaquam] ØX numquam E nnnquam ΤΨv 4 calumnie Φb ealumne" 6 precipne Φ || dispoeitione] ∑ΦΧ dispositionS (o prior et e in ras.; " potest ex corr. add. esse) Ψ dispositionem Tv 7 ne om. Φ1X 8 impotentiam Ψ per inpotentiam X2 10 possibilitatis ∑1ΥΦΧ1 poBsibilitati et pone hunc uerstm nota x W || indicis uideris] X2 iudicis ΕΥΦΧ1Ψv 12 actenns W 15 demonum ΤΦΧΨ U saltim] ΥΦΧΨ saltem X 16 dampnati ∑ΦΧ 18 intelligas Ψ 19 indici ∑1 || confitentes] X Cotelerius (Mon. eccl. III p. 526) g confidentes ΥΦΧΨv 20 obpressione i || miseri] ∑prΦprX Cotelerius g miserit ΥΦayΨ et ut uid. ∑ar v || hominis] E2ΦprX Cotei. g homines ∑1ΥΦarΨ v || comprehensos TX conphenaoe E cõphensos V 21 dampnatos ∑ΥΦΧ 22 emendatione h )