Liber Apologeticus

Orosius, Paulus

Orosius, Paulus. Historiarum adversum paganos libri VII (Corpus scriptorum ecclesiasticorum latinorum, Volume 5). Zangemeister, Karl, editor. Gerold: Vienna, 1882.

Habes, ut arbitror, etiam in gentibus sufficientem cooperantis gratiae probationem: accipe manifestam quoque significantiam de illo praecipuo dono, quod Ecclesiae et corpori suo peculiare largitur.

Paulus apostolus ad Corinthios scribit: gratias ago Deo meo semper pro uobis in gratia Dei, quae data est uobis in Christo Iesu: quia in omnibus diuites facti estis in illo, in omni uerbo et in omni scientia, sicut testimonium Christi confirmatum est in uobis: ita ut nihil uobis desit in ulla gratia. et iterum: iustificati igitur ex fide pacem habeamus ad Deum per Dominum nostrum Iesum Christum: per quem accessum habemus fidei in gratia ista, per quam stamus et gloriamur.

unde [*]( ATCTORES 4 lob 2, 6 15 Cor. 1, 1, 4 - 7 20 Rom. 5, 1 et 2 ) [*]( 1 hoc om. n || conatur ante lin. add. in X 2 e] i in e corr. m. 1 aut 2 s || mouetnr] amouetnr 2 3 permittitur] X* coni. hpraemittitur ΣΦΧaΨa. premittitur T promittitur Ψb praemitur cfsh promitur h coni., g || et ante 4 eum exhibet h (typogr. errore) 5 ipsius] ΣΦΧ eius ϒΨv 6 seducendS (da in ras.) Ψ seducendum T 7 ab] ob 2 12 significationem 2 13 praecipue v 14 ad cor. scr.] Bcribit ad corinthios T 19 uobis nihil (nichil Ψ) ϒΨ || nichil X || in ulla] innulla 2x 21 habeamus in ras. m. 1 2 || ad deum om. X || haec per dominum nostrum ihth xpin. p quem accesaum habemus omissa in marg. add. m. ut wid. 1 X 22 quem] quem et Ψv || fideij fidei Dei h )

637
et Petrus apostolus admonet dicens: reoipientes finem fidei uestrae, salutem animarum. de qua salute exquisierunt atque scrutati sunt prophetae, qui de futura in nos gratia Dei prophetauerunt. ex quo euidentissime declaratum est, nemini hominum Dei deesse adiutorium, praesertim cum et seductor insistat et insit infirmitas.

Confusa euacuataque oalumnia est caeci arguentis, qui ait: forte tu Dei adiutorium negas?\' sed, quoniam de Iob fecimus mentionem et superiori testimonio recensum est Domino dicente homo sine crimine, uerax Dei cultor, abstinens se ab omni malo —

solet enim a nobis saepissime dictitari ad probandum hominem sine peccato posse esse, quia fuerit, hoc est, quia et Iob testimonio Dei homo sine crimine est dictus et uerax et Zacharias sine querella in euangelio probatus ostenditur —:

dixit Dominus de Iob homo sine crimine, numquid dixit sine peccato\'? peccatum enim cogitatio concipit, crimen uero non nisi actus ostendit. esse etiam sine querella eorum cognitioni iudicioque adscribitur, quibus in promptu est, in facie quidem mansuetudinem aspicere sed cordis bella nescire.

unde et Paulus confidenter iubet dioens oportet enim episcopum sine crimine esse;- et alibi generale dat testimonium Corinthiis atque adserit: ita ut non indigeatis in ulla gratia, expectantes reuelationem Domini nostri Iesu Christi: qui et [*]( AVCTORES 1 Pet. 1,1, 9 et 10 11 Iob 1, 8 15 Luc. 1, 6 22 Tit. 1, 7 23 Cor. 1, 1, 7 et 8 ) [*]( 1 finem] Φ2Ψv fidem ΣϒΦ1Χ 5 euidentissimo ϒΦΧa. || deesse dei v 8 est calamnia v || ceci ΣΦ 10 et] dicamas quod et Ψv || ad versum -nem et — dicente in marg. m. ut uid. 1 adscr. est NOTA. (monogr.) ad testimonium fort. spectans X || recensum] ZTX recensũ∗∗. Φ2 recensittl Φ1 ut uidv 12 uobis (supra u infraque ras., emendationis ut uid.; in marg. ras.) Ψ 14 dei om. Ψ 15 et zacbarias] zacharias 2 || qaerela ΣΧprΨpr querala Ψpr || ennangelio T 16 ostendetur V 17 nanquid V 19 qaerela ΣΧprΨ || ascribitur ΧΨ 20 promptum ϒΧ- 21 cordas Tl 23 asserit W 24 in ulla] ΣϒΦΧ ulla Ψv )

638
confirmabit uos usque in finem sine crimine.

ecce Paulus quos testimonio suo usque in finem confirmat esse sine crimine, mox eosdem in eadem epistula corripit scribens: iam quidem omnino delictum est in uobis, quod iudicia habeatis inter uos. sub uno titulo iisdemque personis ecce sine crimine, ecce delictum: unde declarat, non statim sine delicto adseri quem uideas sine crimine nominari.

dixit enim et Dominus Iesus: uenit Iohannes non manducans neque bibens. et iterum scriptum est: esca illius erat locusta et mel siluestre. numquid ex alterutro aut Iohannes non manduoasse aut Dominus fefellisse credendus est ? sed e contrario in utroque ueritas est, quia et Iohannes in substantiam carnis escae aliquid sumpserit et rursum uere dixerit Dominus in Iohannem, nec cum ceteris nec id manducasse quod ceteros, probans se Scripturasque sanctas occultata saepe scientia Dei hominum manifestare sententias.

quamobrem obsequenter accipitur, quotiescumque Scriptura commemorat et iustum et sine querella, pro captu temporis et secundum iudicia hominum dici, non secundum illud ultimum indicium Dei, cui uniuersorum conscientia subicitur et lingua omnium confiteatur.