Liber Apologeticus

Orosius, Paulus

Orosius, Paulus. Historiarum adversum paganos libri VII (Corpus scriptorum ecclesiasticorum latinorum, Volume 5). Zangemeister, Karl, editor. Gerold: Vienna, 1882.

Dominum nostrum Iesum post quadraginta dierum ieiunium ter diabolus temptans terque superatus reliquit et non reliquit in perpetuum sed ad tempus acrior usque ad mortem crucis apostolo perturbarique rediturus; et ἀπαϑὴς noster uictis sane, ut sibi uidetur, cum auctore temptationibus non posse se ultra temptari perturbarique confidit!

agnus ille perfectus, ille, qui non solum peccata non habet sed etiam tollit peccata mundi et qui habet septem cornua et oculos septem, non ita uentilare sufficiat temptatorem quin redeat; et noster hic mutilus, leuis in fronte, διόϕϑαλμος, non necessarium sibi aestimat munimen in capite, qui possibilitatem praesumit in carne!

miser, qui secundum Euangelium magis forte si caecus esset, pecoatum non haberet! sed forsitan, quia septem oculi septem spiritus sunt, abundare [*]( AVCTORES 8 Dominum—5 superatus reliquit Matth. 4, 1-11 5 Luc. 4, 13 10 qui—11 ocoloe septem Apocal. 5, 6 15 si— haberet Ioh. 9, 41 ) [*]( 1 aurrectione fsh || anamartetus Φ1 analmartetus Ψ anamartatetos ΣΥΦ2X (ta 8. s. m. ut uid. 2 in Φ) 2 mens] sic: Af X || immacl\'ato (aol\'ate m ras. 4—5 litterarum) W 3 post confirmat duarum triumue litterarum capax ramra in Σ confirmat** (ur ut uid. erasae; supra interrogandi nota addita a corr.) Ψ || nostrum] meum ØX 4 XLta 2 XL ΥΦΧ 5 reliquid ΥΨ || ante uersum lad tempus-quasi occi) (u. infra) in mg. v 2 || ad] at &X1 || inter tempus et acrior inserta sunt haec: quem de manu uiuentis agnus quasi occisus accepit liber in ΣΦΧΥ (non Ψ); est glossa ad § 3 (cf. 15 § 6 ninentis) quae ex margine inrepsit 6 prenaricante s 7 apathes Φ2 apatethes ΣΥΦbX (te 8. s. m. ut uid. 1 inΦ) apatetes Ψ || uictia sane] v (uietia om. B) uictissime ST uitissime (t in ct carr. et sime del. m. 1) Φ uictis X inuictissimus ? 9 solu***| (er. 7 uel 3 litt.) Ψ 10 peccatum v || ft ht s ; etil (*. e. non habet sed etiam) tn ras. m. 1 W || ante uersum etia- 11 sufficiat in marg. v E || peccatum v || et qui habet — oculus Beptem] addidi et qui habet cornua septem in capite non ita add. v, om. codices 12 temptatorem quin redeat et add. v, om. codices 18 dyoptalmus S dyobtalmas ΥΦΧ diobtalmus (bt in ras. m. 1) W μοvοϕϑαλμοs v 14 carne* (eras. m) Φ 16 cętus Φ216 forsitam X || quia septem oculi] septS oclis qui in ras. m. 1 (idem amtea in marg. ut corrigeretur notatum) Ψ )

627
se his omnibus iactat et quasi interiorem hominem suum congestis septiformis gratiae uigere uirtutibus, praesertim qui sibi totidem dogmatum suorum titulis gloriatur.

unde fieri potest, ut iudicio suo se arbitretur spiritu sapientiae refertum, praecipue cum dicat facilia Dei esse mandata; spiritu intellectus sufficientem maxime, quo praenoscat et praedicat peccatores omnes simul cum impiis in aeternum ignem esse damnandos;

spiritu consilii diuitem, quo moneat malum nec cogitandum; spiritu uirtutis potentem, quo adfirmet posse esse hominem sine peccato; spiritu scientiae inflatum, quo sperat, nisi qui scientiam legis habuerit, sine peocato esse non posse;

spiritu pietatis exuberantem, quo doceat inimicum uelut amicum diligendum oblitus, quia ipse dixerit, inimico omnimodis non oredendum; spiritu timoris Dei cohonestatum, quo post multam crapulam nouissime expergefactus adiungit, posse hominem sine peccato esse non sine adiutorio Dei,

et per hos praesumptionum, ut arbitror, gradus non reformidat ascendere usque in id elatus, ut dicat, quia in similitudinem Christi perfecta sui potentia plenus in toto super eum descenderit Spiritus Sanctus et manserit;

cum tamen hoc illi soli a Patre Deo datum sit, eui etiam dedit nomen, quod est super omne nomen, qui solus sine peocato est et ingreditur sine macula, apud quem manet ipsum [*]( AVCT0RES15 cf. ad 11 § 5 21 Philipp. 2, 9 23 Exod. 37, 29 % ) [*]( 8 titulis iW ras. m. 1 (uttima litt. erat. B) W 6 quo] 2 qui ΥΦΧψν|| praedicet ΤΦΧ predicet T 7 omnee peccatores Χψv || inpiis X || ignem eternum ψ 8 dampoandoB ΣΥΦ || diuitem] diaiditem T || quo moneat] quamoneat (aUera o ex a ut uid. rad. corr.) # quo maneat ΣΥΧ qui moneat ψν 11 ➙sperat s 18 oblatus Σ1 14 coonestatum (co on- ΦΧ) ΥΦΧ 15 quo] ΣΦΧ qui Υψν || malttl X || expgefact9 (gefact9 in ras. m. 1 et antea -gefactg in marg. ut sic corrigeretur notatum ut saepe) ψ 17 gra*dns (er. r) X 19 descendera Φa20 mansit NX 21 cni] cfl E 22 qui solne sine peccato est in spatio uacuo add. m. 2 in ψ 23 sanctificationis] # in mg. ead. ut uid. m. sc̃ιficaois (oii in raS. m. 1 aut 2) X sanctificatis ΣΥΦt sanctitatis (in rtw. W) ψν ) [*]( 40* )

628
sanctificationis unguentum. nos autem in odorem unguentorum eius currimus et interim super nos aurae uitalis adflatu dulcia uitae spiramina Domino praecedente captamus.

Sed dicis: Ccur tanta me lacessis iniuria, cur tam arrogantis uerbi inuidia grauas? egone me seruus conparare audeam Domino meo, egone terra et cinis conferam Verbo Dei? egone morti obnoxius dici debeam uictori mortis aequalis?\'

bene quidem, o condemnata nequitia, dans testimonium Deo humiliaris in uerbis, sed aliter sensus tuus clamat in paginis. dicis hominem posse esse sine peccato; iterum ac saepius repeto.

homo, qui hoc potest, Christus est: aut praesume nomen aut depone fiduciam. Deus illud uni tantum donauit et hoc non nisi primogenito in multis fratribus. sic catholica fide traditur, sic tenemus.

sane Dominus noster admonuit infideles: ego ueni in nomine Patris mei, et non me recepistis. ueniet alius in nomine suo, forsitan ipsum recipietis. aut nobiscum illum, cui credimus peccatores, unum sine peccato eundemque unigenitum sequere aut, si tu es ille alius, confitere.

ipse est dominus Iesus, qui morte deuicta et diabolo triumphato ascendens in altum captiuam duxit captiuitatem, dedit dona hominibus; de cuius plenitudine nos omnes accepimus; sicut apostolus docet: unicuique autem nostrum data est gratia. secundum mensuram donationis Christi.