Liber Apologeticus

Itaque uniuersos homines arbitror, uel qui excellenti fide et sapientia praediti sunt uel qui se aliter habent, hoc, quod Deus omnia potest, uenerari\' credere confiteri. ideo enim generaliter ab uniuersa creatura dicitur omnipotens, quia omnia potest. et hoc est Deus solus qui ait: haec apud homines inpossibilia sunt. atque alibi docet dicens: sine me nihil potestis facere.

potest ergo omnia in [*]( AVCTORES 2 Iosue 3 3 Beg. 4, 2 4 Dan. 14, 32 sqq. ) [*]( 6 unlgata editio 9 Ioh. 11 11 Ioh. 9 13 Mattia. 8 16 Petrum-16 negaturum Matth. 26, 69 sqq. 16 super sqq. Matth. 14, 29 sq. 22 Luc. 18, 27 24 lohan. 15, 5 ) [*]( ) [*]( 3 corpore m. 2 ifuit ante ras. corpale) X 4 p̃patis X (tn quo p etiam pro par et por est) || abbacac 2 (cf. cod. Amiat.) abacuch W 5 ieiunio (sed i tertia del. m. 1 aut 2 S) ∑cf2s || ministrare ΥΦΧ 6 ęditio Φ || iudea codices || babiloniam Ψ 8 athomo ∑ΥΦΧΨ || qui] quia ΦΧ 9 quatriduanum codices || menbris X 13 tempestatibus P 14 dominice (c s. s. m. 1) X 17 fluctus tumidos Ψ || *incessisse (i prior in rasura duarum lin.) W 19 quod] sic qd et saepe X qd (sic) Φ 22 haec quae X\' (sec. Lucam) 23 impossibilia TXW || sunt] sunt deo possibilia esse ∑2 (see. Lwcam) 24 uerba -vel me nichil- p. 617,4 egena in spatio quattuor uersuum relicto postea a m. 1 add. sunt in Ψ ; cf. ad p. 618, 14 || uichil Ψ )

attende, quia praemiserit non ego\'. quapropter inter haec duo uerba \'non ego) et \'mecum\' gratia Dei media est, cuius est uere et uelle et perficere pro bona uoluntate et tamen uoluntate hominis. unde et ille confisus est, ut diceret mecum\', qui dixerat non ego.

\' in uoluntate ergo hominis gratia diuinae uirtutis operatur, quae et hoc ipsum uelle donauit. ita conscientia hominis profitetur ut dioat non ego\'; gratia Dei largitur, ut \'mecum\'.

| clamat apostolus: cgratia Dei sum quod sum . meminerat enim Domini praedicantis: nemo uenit ad me, nisi quem Pater attraxerit; et rursum alibi: ego autem uobiscum sum omnibus diebus usque in consummationem saeculi. et alio loco de Spiritu Sancto sic ait: expedit uobis, ut ego eam: nam si non abiero, non ueniet consolator ille ad uos; si autem iero, mittam eum ad uos.

Infelix, o homo, secundum ueritatem sententiae Dei! Pater te attrahit, Filius tecum et Spiritus consolator, et in hac tanta diuinae maiestatis circumstantia audes dicere: \'gratia [*]( AVCTORES 3 Cor. l, 15, 10 15 Ioh. 6, 44 16 Matth. 28, 20 19 Ioh. 16, 7 ) [*]( 8 quod] id quod ∑ (ex interpr. Vulg.) 4 in me egena V || habundantius ΥΦΧΨ 6 preenmptor 2 7 inter] ∑ΥΦΧΨ in v 9 uol:ntate (corr. m. 1) Φ 11 qui] ∑ΥΦΧΨ quia v 12 uelle] nelle & in aelle ei corr. m. 1 X || |1 ta (ta in ras. m. 1; I ut in rubricae principio disiuncta et in margine ecripta est) V 16 attraxerit in ras. m. 1 W adtraxerit 2 17 in] ∑ΦΧ ad ΥΨv 18 saeculi] sch Φ mundi Ψ || alio] in alio Ψv || sou sic| (soo s in ras. m. 1; ic ex eorr. add. esse possunt) W 19 sic] sicut ΥΦΧ 22 o ΦΧ o T 23 tecum] tecum est v || consolator spiritus W || consolatur v )

adseris enim nunc post hanc sociam antiquo errori emendationem: potest homo sine peccato esse cum Dei adiutorio; quamquam in libro tuo, quem Testimoniorum titulatione signasti, haec ipsa sententia hoc modo scripta sit, posse hominem sine peccato esse et facile Dei mandata custodire, si uelit.

nulla ibi gratia Dei, nullum adiutorium nominatum est, quamlibet crebro dicas de gratia Dei: non ideo negaui, quia non dixi, sed ideo dixisse accipiendus sum, quia non negaui. quasi uer et Susanna ideo de adulterio confessa credenda sit, quia arguentibus aliis non negauit , aut testimonium falsorum testium Dominus Iesus, quia tacuit, adprobauerit.

quodsi apud uos non negasse dixisse est et tacuisse clamasse est, frustra Dauid postulat: pone, Domine, custodiam ori meo et ostium circumstantiae labiis meis: frustra et ego me non dixisse, in quo arguor, testibus et testificatione confirmo, ei alter audire potuit, quod meus sermo non dixit.