Historiae Adversum Paganos

Anno ab Vrbe condita MCLXV Honorius imperator, uidens tot oppositis tyrannis nihil aduersus barbaros agi posse, ipsos prius tyrannos deleri iubet. Constantio comiti huius belli summa commissa est.

sensit tunc demum respublica et quam utilitatem in Romano tandem duce receperit et quam eatenus perniciem per longa tempora barbaris comitibus subiecta. tolerarit.

igitur Constantius comes in Galliam cum exercitu profectus, Constantinum imperatorem apud Arelatem ciuitatem clausit cepit occidit.

lam hinc, ut de catalogo tyrannorum quam breuissime.

[*]( AVCTORES 1 ineffabilia sunt iudicia Dei Pauli Ep. ad Rom. 11, 33 )[*]( EXPILATORES 5 Honorius .. 7 iubet, 11 Constantius — 13 occidit compilauit Beda Hist. eccl. 1, 11 5 Honorius imp. et 11 Constantius—12 profectus uid. adhibuisse Paulus 315, 11-14 11 Constantina comes — p. 556, 8 substituit compilauit Prosper Chrom. ad a. 411 p. 646, cf. Neues Archiv 1 (1876) p. 88 12 Constantinum p. 566, 10 occisus est excerpsit Paulus 315, 14-21 12 Constantinum — 13 occidit et p. 566, 1 Constantem — 2 interfecit adhib. uid.. Marcellinus Com. ad a. 411 p. 278 Ronc., cui similia habet Iordanis Get. 32 p. 119 et Chron. p. 238 D2 )[*]( 3 corruptionem D || acoidat iustae sustinere qui neaciunt (omissis qui sciunt iuste sustinere) D || accidat iuste (t ius in ras, m. 1) P 5 Anno ab] Ab B || ∙1∙cLxu. P ∙Ι̃∙cLxv. in ras. m. ut uid. 1 B millesemo centissimo sexaginsimo quinto D || inter imperator et uidens rasura circ. 25 litt. capax B 6 aduersum PR 8 tum D VO W n et (t in ras m. 1) D et om. B (non P) 9 romano (no 8. 8. m. 2) P || quam] quem D 11 excitu D 12 constantinuimperaturem (ui m. 1 ex us) D || arelatem] B harelatem (h del. m, ut uid. 1) P arilatem D 13 cluit Ra || et cepit sed et del. m. 1e G || et occidit Gv 14 ∗ut (at I. s. m. 2, infra una lin. crasa) P at om. R solus || catologo D )

Maximus exutus purpura destitutusque a militibus Gallicanis, qui in Africam traiecti, deinde in Italiam reuocati sunt, nunc inter barbaros in Hispania egens exulat.

Iouinus postea uir Galliarum nobilissimus in tyrannidem mox ut adsurrexit et cecidit. Sebastianus frater eiusdem hoc solum, ut tyrannus moreretur, elegit: nam continuo ut creatus occisus est.

quid de infelicissimo Attalo loquar, cui occidi inter tyrannos honor et mori lucrum fuit ? in hoc Alaricus imperatore facto infecto refecto ac defecto, citius his omnibus actis paene quam dictis, mimum risit et [*]( AVCTORES § 7 cf. 2, 3 § 4 ) [*]( EXPILATORES 1 Constantem - suus, 2 apud - interfecit exscripsit Beda Hist. eccl. 1, 11 7 Iouinus —10 occisus est fort. adhib. Marcellinus Comes ad a. 412 (inde Iordanis Chron. p. 238 D2), similia habet Iordonis Get. 32 p. 119\' ) [*]( 1 eloquar D II constamtem D n geruntius B (non in seqq.) II suus] sus D 2 magis qUam probus] ac inprobus feh II interflcit D 8 adque PR1 4 eet om. PRW soli || exutur D 5 distitusqui (squi m ras. m. 1) D 6 in italiam] italiam D || in hispania inter barbaros PBX2 soli || sic in hispaniae gens D hispanie gens M 7 exultat D II iouinus] iuuenis D 8 asssurrexit R2 II supra et scr. ∙i∙ etiã m. 2 in 0, et expunctum al. m. in B, om. v || oaecidit a. ras. B c edit D II sabastianus (saeb- ℋ\') Dℋ 9 moretur D || cligit D 10 de infilicissimo. (de in in ras. m. 1 ex .. d.) D 11 inter (tar s. 8. m.1) D || tyrannushonor (sh statim ex m) D II honor∗ (una litt. er.) P n fuit] P1Gv fuit∗∗ (fort. eras. nil nisi interpunctio; supra ras. interrogandi signum posuit m. 2 et in seq. in In mut.) B fuisset P2DVKTONN,WX, (e superius scriptum propter foramen, rasura factum, uide supra ad p. 554, 16 D) fuisse M. 12 in] P1R inter P3 om. D II alaricus DG] halaricus PR alarichus N1 || refeoto ac defecto om. sed s. s. m. 1 aut 2 B II ad defecto om. (more suo in talibus) D 18 citius (ti statim 8. I.) D II poene B || risit] resistet ∗∗risit. (linea subducia m. fort. 2, erasum et uidetur) B )

nec mirum si iure hac pompa miser lusus est, cuius ille umbratilis consul Tertullus ausus est in curia dicere loquar uobis, patres conscripti, consul et pontifex, quorum alterum teneo, alterum spero, sperans ab eo qui spem non habebat et maledictus utique quia spem suam posuerat in homine.

Attalus itaque tamquam inane imperii simulacrum cum Gothis usque ad Hispanias portatus est, unde discedens naui incerta moliens in mari captus et ad Constantium comitem deductus, deinde imperatori Honorio exhibitus truncata manu uitae relictus est.

Heraclianos interea Africae comes missus, cum idem Attalus umbram gestaret imperii, Africam strenue aduersum indices ab eo missos tutatus, consulatum adsecutus est;