Historiae Adversum Paganos

Tunc Caesar in Germaniam facto ponte transgreditur, Sugambros et Vbios obsidione liberat; Suebos maximam et ferocissimam gentem, quorum esse centum pagos et populos multi prodidere, totamque Germaniam aduentu suo terret; mox in Galliam rescisso ponte concedit.

inde ad Morinos uenit, unde in Britanniam proximus et breuissimus transitus est. nauibus circiter onerariis atque actuariis octoginta praeparatis in Britanniam transuehitur. ubi acerba primum pugna fatigatus, deinde, aduersa tempestate correptus plurimam classis partem et non paruum numerum militum, equitum uero paene omnem disperdidit.

regressus in Galliam legiones in hiberna [*]( AVCТORES § 23 Caesar B. G. 4, 1.(6.8.14.) 15 cap. 9 § 1 Tunc-liberat Caesar B. G. 4, 16-18 || Suebos-concedit id. 4,19. 1.19 § 2 inde-transitus est Caes. B. G. 4, 21 || nauibus-transuehitur id. 4, 22 et 23 || ubi — disperdidit id. 4, 24 — 29 (equitum — disperdidit fort. ex 4, 28 et 35 confinxit) § 3 Caes. B. G. 4, 36 et 38; 5, 1 et 2 ) [*]( EXPILATORES 5 facto - 9 concedit excerpsit Paulus 143, 30 - 144, 6 9 ad Morinos - p. 379, 4 cepit, omissis p. 378, 10 quemferunt, exscripsit Beda Hist. eccl. 1, 2 ) [*]( 1 germonos Ra || rhe.num (er. n) R || inmensis PR1 2 gallias (g ex c) P 8 internicionem P internitionem (it in et al. m. R) RD || caecidit PRaD II quarum B 4 numerum ad] numerus D || quadringenta (omisso quadraginta) D CCCC∗XL (er. L) P •CCCC•XL B 6 sugambros] LR2 sugrambos PR1 sygambros D; sygambros (ex Floro) 6,21 § 16; cf; Muellenhoff, Zeitschr.f. D. Alt.1879 p. 26 sqq. 6 et ubios] etuṫοuios (punctum dub. est) L et ut ubios PB fetubios D || suebos] PR suebus D sueuos L 7 cento D || pagos] p os (duarum litt. spatio relicto) L 8 prodideret D 9 reeisso D || a morinus D 10 brittaniam PR britaniam D 11 circiter (r fin. in ras. ampliore) P || onerarias D || adque P1R1 || actuaris PR1 II octogenta D ʟxxx PR 12 brittaniam PRD || acerua LPR1 || prima D 18 auersa PRD II partem classis PB 14 et] set R1 sed R2 || nomerum (omer in ras. m. 1) D || pane (sic) D 15 hibernia R2 )

quibus iterum in Britanniam primo uere transuectus dum ipse in hostem cum exercitu pergit, naues in anchoris stantes tempestate correptae uel conlisae inter se uel harenis inlisae ac dissolutae sunt: ex quibus quadraginta perierunt, ceterae cum magna difficultate reparatae sunt.

Caesaris equitatus primo congressu a Britannis uictus ibique Labienus tribunus occisus est. secundo proelio cum magno suorum discrimine uictos Britannos in fugam uertit.

inde ad flumen Tamsim profectus, quem uno tantum loco uadis transmeabilem ferunt. in huius ulteriore ripa Cassouellauno duce immensa hostium multitudo consederat ripamque fluminis ac paene totum sub aqua uadum acutissimis sudibus praestruxerat.

quod ubi a Romanis deprehensum ac uitatum est, barbari legionum impetum non ferentes siluis sese abdidere, unde crebris eruptionibus Romanos grauiter ac saepe lacerabant.

interea Trinobantum firmissima ciuitas cum Mandubragio duce datis quadraginta obsidibus Caesari sese dedidit.

quod exemplum secutae [*]( AVCTORES § 4 Caesar B. G. 5, 10 et 11 (primo uere addidit Oro- -sius) § 5 Caes. B. G. 5, 15 et 17 § 6 et § 7 Cau. B. G. 5, 18 et 19 (§ 7 crebris et ac saepe Orosiana sunt) § 8 Caes. B. G. 5, 20 § 9 Caes. B. G. 5, 21(tandem grani Orosiana sunt) ) [*]( 1 ac om. PR ||res centas D DC PB 2 brittaniam PR brittania D ||primam D 8 hoste PR1 || anchoris] LPRD 4 collisae R3 ||∗harenis (er. c) B 5 quadragenta D XL PB ||cętere (ę in e) B caeterę D 6 aequitatus (-us in ras. m. 1 D) PRaD i brittanis PD britta|∗nis (er. n) B 8 praelio D 9 brittanos PR brittanus D || tamensim PR tamen sim D tamensimi L thamesin (in mg. ł tamsim m. 2, ał. tamsis m.3) X. 10 est post profectua add. G m. ut uid 3 (sed ut glossam), υ || uno∗∗ (er. co aut do) R onoD ||locum D 11 hĭius (v m. 1; alt. i ins ut w. corr. fuerat) B || cassouellauno] L ∗∗cassobellauno (o fin. ita raa.) P cassobellauno RD || ∗dace P ||inmensa PR2D 12 multitudine (sed ine in 0 corr.) L 18 perstruxerat PR1 14 depraehensum LPD apprehensum (p pro in ras. m. 2) B ||ac uitatum] acutatum L ||inpetum D 15 sese] rese D 16 ac om. L || trinobantum] Gυ trinocantam LPRD 17 mandnbragio] Nipperdeius andragio D androgio L androgorio PRυ ||quadragenta D XL PB 18 se.se P || dedit D || saecutae P )