Historiae Adversum Paganos

Orosius, Paulus

Orosius, Paulus. Historiarum adversum paganos libri VII (Corpus scriptorum ecclesiasticorum latinorum, Volume 5). Zangemeister, Karl, editor. Gerold: Vienna, 1882.

Isdem diebus piratae per omma sparsi maria et iam non tantum intercipientes nauium commeatus sed etiam insulas prouinciasque uastantes, inpunitate sceleris et auiditate praedae uulgo sese adsociantibus in inmensum augebantur: quos Cn. Pompeius post multam quidem uastationem, quam terra marique diu egerant, mira tamen celeritate conpressit.

Eodem tempore Cretam insnlam per biennium Metellus euertit diuturnoque bello domitam in potestatem redegit legesque Minois Romanis legibus permutauit.

Pompeius postea, successor Luoulli, in minore Armenia iuxta montem Dastracum castra regis obsidione conclusit. rex cum omnibus copiis eruptione per noctem facta, insuper etiam [*]( AVCTORES § 1 Liuius 99 § 2 Liuius 99 et 100 § 3-§ 9 Liuius (100 et) 101 (§ 8 et § 9 cf. Eutrop. 6, 13 et 14) ) [*]( EXPILATORES 7 piratae-9 uastantes, 10 quos-12 conpressit adhibuit Isidorus Orig. 18, 1, 5, qui sic: non solum nauibus commeatus (omisso intercipientee) sed et q. s. ) [*]( 1 uix om. L || CL PB || ∗equitibus suis (sois s. s. m. 2) B. 2 comitatur D || au.fugit (nil eras. uid., sed ob membr, uitium spatium rel.) P || diadematae (ae rad. in e) B || et om. (sed spatio duarum litt. relicto) L || thiara (t ex d corr. in P) PR 3 p∗ene R U subplices D 4 is ante imminente add. fsh || inminente PR1 (mt B3) imminenti D || armenia (sic m. 1 puncto s. 8.) D 5 nisibin] G nisibi (bi et ur seq. in ras. m. 1, i in e m. 4 R) LPB nisi D || illis, om. D || inclitam] B p. r., D inclytam LP et a, ras. B 6 c∗epit B 7 hisdem LPB disdem (• m. 1) D || sparsim D 8 nauι̃ũ D et nauium (et add. m. rec.) P 9 imp- B\' || auiditate (a priorem s. 8. m. 1) B auite D || praede B 10 sese] se D || adsociantibus LPD associantibus R3 adsociantes Z,h || imm- B\' || gn- L gneus .. (er. a) P gneus BD 11 ponpeius D || multam qud4em] multa q;dã (ã ilico m S corr.) D 12 conp̃ssit (cο̃- 3) R 15 minuisso|manis D || ∗∗romanis (1-2 litt. er.) P 16 ponpeius D || armoenia B arminia D 17 deetracum D || astra B* )

364
persequentem bello repellere statuit. Pompeius fugientes persequi intendit.

itaque bellum nocte commissum est. luna tunc orta a tergo Romanis erat. regii longitudinem umbrarum proximitatem hostium rati cuncta in inritum tela fuderunt. Romani ueluti inermes postea adgressi sine labore uicerunt.

namque de exercitu regio XL milia caesa uel capta sunt, Romani uulnerati mille, uix autem quadraginta interfecti.

rex inter tumultus belli fuga lapsus, adiutus etiam beneficio sublustris noctis euasit, relictusque ab omnibus amicis philosophis scriptoribus rerum uel carminum ac medicis solus per deuia equum manu trahens atque ad omnes nocturnos strepitus trepidans, in quoddam castellum deuertit atque inde in Armeniam perrexit.

Pompeius regem insecuturus inter duo flumina, quae ab uno monte diuersis specubus exoriuntur, hoc est Euphraten et Araxen, urbem Nicopolim senibus, lixis et aegris uolentibus condidit.

oranti Tigrani ueniam dedit; exercitum Horodis Albanorum regis praefectosque eius ter proelio uicit; postea epistulas Horodis et munera pro pace cum Albanis instauranda libenter accepit; Artacem regem [*]( 1 psequentem (p g. s. m 1) P persequentis D || bellum D || persequi (i 8. 8. m. 1) R 3 erit D || regii] regi in P et a. ras. B || longitudinem] LPaRDv longitadine PaGh 4 proximitate PaB1 || in om. L || irritum PR 5 inermos Lta || aggressi R3 6 quadraginta D 7 XL PB 8 tumultus belli (tu ex corr. add.) P belli tumultus L || elapsas h || benificio P 9 ab om. D || philosofis PS philophis D 10 scribtoribus L 11 ∗equum B || adque PR1D || trepitus R1 12 quodam D || diuertit PB || adque P1R1 If armoeniam R arminiam D 18 persecuturus L insecuturus (in 8. 8. m. I) B 14 speciebus L 15 eufraten LPRD || araxen] LPB araxe D || liiis] LPRDs, lexis et glossa 8. 8.: i- recuruis ł lassis 0 lassis K2 itemque Fabricius (\' e Gualtheri libro\'), sh male probatum Grubitzio || et] set R1 17 horodis] LPBD, Orodis eorr. v 18 uicit proelio uicit L || horodis] LPRD, Orodis corr. v || pro pace c. a. instauranda] OZh cum albanis instauranda (al banis, 1 ex corr. add. m. 1 P) LPRaDM1 TOHZ, cum albanis pace instauranda (pace pone uersus finem add. m. ut uid. 1 B) Rb ed. Col. fs cum albanis instauranda pace K c. a. pacis instaurandae (instaurande pacis N) M2N 19 artacem] LD arthachem (sed prior h del.) P artachem R; Artocem fh )

365
Hiberiae bello fudit totamque Hiberiam in deditionem accepit.

inde, oum Armeniam Colchos Cappadociam et Syriam ordinatis rebus conposuisset, promouens de Ponto in Parthiam ad Ecbatanam urbem caput Parthici regni quinquagensimo die uenit.