Historiae Adversum Paganos

Isdem diebus piratae per omma sparsi maria et iam non tantum intercipientes nauium commeatus sed etiam insulas prouinciasque uastantes, inpunitate sceleris et auiditate praedae uulgo sese adsociantibus in inmensum augebantur: quos Cn. Pompeius post multam quidem uastationem, quam terra marique diu egerant, mira tamen celeritate conpressit.

Eodem tempore Cretam insnlam per biennium Metellus euertit diuturnoque bello domitam in potestatem redegit legesque Minois Romanis legibus permutauit.

Pompeius postea, successor Luoulli, in minore Armenia iuxta montem Dastracum castra regis obsidione conclusit. rex cum omnibus copiis eruptione per noctem facta, insuper etiam [*]( AVCTORES § 1 Liuius 99 § 2 Liuius 99 et 100 § 3-§ 9 Liuius (100 et) 101 (§ 8 et § 9 cf. Eutrop. 6, 13 et 14) ) [*]( EXPILATORES 7 piratae-9 uastantes, 10 quos-12 conpressit adhibuit Isidorus Orig. 18, 1, 5, qui sic: non solum nauibus commeatus (omisso intercipientee) sed et q. s. ) [*]( 1 uix om. L || CL PB || ∗equitibus suis (sois s. s. m. 2) B. 2 comitatur D || au.fugit (nil eras. uid., sed ob membr, uitium spatium rel.) P || diadematae (ae rad. in e) B || et om. (sed spatio duarum litt. relicto) L || thiara (t ex d corr. in P) PR 3 p∗ene R U subplices D 4 is ante imminente add. fsh || inminente PR1 (mt B3) imminenti D || armenia (sic m. 1 puncto s. 8.) D 5 nisibin] G nisibi (bi et ur seq. in ras. m. 1, i in e m. 4 R) LPB nisi D || illis, om. D || inclitam] B p. r., D inclytam LP et a, ras. B 6 c∗epit B 7 hisdem LPB disdem (• m. 1) D || sparsim D 8 nauι̃ũ D et nauium (et add. m. rec.) P 9 imp- B\' || auiditate (a priorem s. 8. m. 1) B auite D || praede B 10 sese] se D || adsociantibus LPD associantibus R3 adsociantes Z,h || imm- B\' || gn- L gneus .. (er. a) P gneus BD 11 ponpeius D || multam qud4em] multa q;dã (ã ilico m S corr.) D 12 conp̃ssit (cο̃- 3) R 15 minuisso|manis D || ∗∗romanis (1-2 litt. er.) P 16 ponpeius D || armoenia B arminia D 17 deetracum D || astra B* )

itaque bellum nocte commissum est. luna tunc orta a tergo Romanis erat. regii longitudinem umbrarum proximitatem hostium rati cuncta in inritum tela fuderunt. Romani ueluti inermes postea adgressi sine labore uicerunt.

namque de exercitu regio XL milia caesa uel capta sunt, Romani uulnerati mille, uix autem quadraginta interfecti.

rex inter tumultus belli fuga lapsus, adiutus etiam beneficio sublustris noctis euasit, relictusque ab omnibus amicis philosophis scriptoribus rerum uel carminum ac medicis solus per deuia equum manu trahens atque ad omnes nocturnos strepitus trepidans, in quoddam castellum deuertit atque inde in Armeniam perrexit.

Pompeius regem insecuturus inter duo flumina, quae ab uno monte diuersis specubus exoriuntur, hoc est Euphraten et Araxen, urbem Nicopolim senibus, lixis et aegris uolentibus condidit.