Historiae Adversum Paganos

Paruo post hoc intercessu temporis L. Veturius eques Romanus Aemiliam uirginem Vestalem furtiuo stupro polluit. duas praeterea uirgines Vestales eadem Aemilia ad participationem incesti sollicitatas contubernalibus sui corruptoris exposuit ac tradidit. indicio per seruum facto supplicium de omnibus sumptum est.

Isdem praeterea Iugurthini belli temporibus L. Cassius consul in Gallia Tigurinos usque Oceanum persecutus rursusque ab isdem insidiis circumuentus occisus est.

Lucius quoque Piso uir consularis, legatus Cassii consulis, interfectus. C. Publius alter legatus, ne residua exercitus portio, quae in castra confugerat, deleretur, obsides et dimidiam partem rerum omnium Tigurinis turpissimo foedere dedit: qui Romam [*]( AVCTORES § 22 Liuius 63 (cf Periocha et Obseq. 37) § 23 et § 24 Liuius 65 (cf. Periocha) ) [*]( 1 o<m>|nib; S || sines cersnra D || sine** (i in ras.) P || ademtis P adeptig Sa || ac pectoris] accep toris D 2 dissolutis om. e || anu*lisque P 3 discuse(is) S discursis D || inleso (pro e fuisse poteat ę) B 4 nuda om. L || panlolom D || exer(ta)I(a) j desinit S || *equus R quos D 5 stratoris D; stratoriis R* (sec. Vulg. Reg. 2, 17, 28) 7 haoc (a del.) L || intercersn D || lucius PRD || ueturius] LPRD; cf. Fabricius ad. I. et M. Haupt, Opp. 1 p. 156 || ęques R* 8 aemeliam D || ust*pro P 9 aemelia D 11 ac] 6 D || inditio R 12 snmtils (s fin. del.) P 13 isdem P hiBdem LRD || ingnrtini L || lucius PRD 14 tibnrinas D *tign*rinos (ante r er. r) P tigurionis igurin| .. R1 tnguriones igurinos|** R2 || ocianum D 15 hisdem LPRD || l. L 16 cassii (ii in ras. ampliore) P cassii* radendo m. 2, ex -ui ? R || consul P1R1 om. L || g. L gaius PR gains ex jaoios m. 1 D; Q. fs 17 publius] LPRDfs; Popillius h || que DR1 19 tIgurinis (v et i tert., q. est in ras., m. 2) R )

Caepio proconsule capta urbe Gallorum, cui nomen est Tolosae, centum milia pondo auri et argenti centum decem milia e templo Apollinis sustulit: quod cum ad Massiliam, amicam populo Romano urbem, cum praesidiis misisset, interfectis clam — sicut quidam contestantur — quibus ea custodienda et peruehenda commiserat, cuncta per scelus furatus fuisse narratur. unde etiam magna quaestio post Romae acta est.

Anno ab Vrbe condita DCXLU C. Manlius consul et Q. Caepio proconsule aduersus Cimbros et Teutonas et Tigurinos et Ambronas, Gallorum Germanorum gentes, quae tunc ut imperium Romanum extinguerent conspirauerant, missi prouincias sibi Rhodano flumine medio diuiserunt.

ubi dum inter se grauissima inuidia et contentione disceptant, cum magna ignominia et periculo Romani nominis uicti sunt. siquidem in ea pugna M. Aemilius consularis captus atque interfectus est, duo filii consulis caesi;

LXXX milia Romanorum sociorumque ea tempestate trucidata, XL milia calonum atque lixarum [*]( AVCTORES § 25 Liuius lib. ut. uid. 66 cap. 16 § 1 C. Manlius—§ 7 Liuius 67 (§ 1 cf. Eutrop. 5, 1 et Cassiodor. a. 649 § 2.3.5 cf. Ptriocha ubi corr. secundam ANTIATEM apvo Arausionem) ) [*]( 1 tr- pl- L tribano plebis P2R2D || **die P 2 Coepio B || procoñš. R; immo consul 3 tolose R1 holosseD || c PB || ponderis LPB pondere D 4 argentum D || cx milia PR centam milia D || e] est D || apollonis (app- B) BD 5 populo r̅. L populum romanum D || praeBidiis **** (3 uel 4 litt. er.) R 6 interfectus R1 8 questio B\'D 10 sescentesimo•XL•secundo L escentissimo quadragissimo secundo D || C. Manlius] itempro Cn. Mallius Cassiod. a. 649; cn. marias Periochae codex Nas. || g- L gaius PRD || colis B ||, quintus PRD 11 caepius D coepio R || procons R || aduersum. D || teotonas D || tugurinos B* tegurinos D 12 ambranus D || germanorum] LDP1R1 etlgermaniarum P1 et germanioram (sic) R2 germanorumque G (ubi que 8. s. m. 2a glossa potius quam emendatio), h || ut om. PB 13 extinguere.. (nt ut uid. er.) B || conspirauerunt G coniurauerunt L 14 rhodanio La rotano D 15 discertant LPR1D 17 marcus PBD || aemilius] LPB2 aemelius DBl; Aurelius eorr. fsh || adque P1R1 18 octoginta L octuagenta D || -que om. L 19 •XL• milia L quadragenta milia D || colonum R1 || adque P || elixarum L )

ita ex omni penitus exercitu decem tantummodo homines, qui miserum nuntium ad augendas miserias reportarent, superfuisse referuntur.

hostes binis castris atque ingenti praeda potiti noua quadam atque insolita exsecratione cuncta quae ceperant pessum dederunt;

uestis discissa et proiecta est, aurum argentumque in flumen abiectum, loricae uirorum concisae, phalerae equorum disperditae, equi ipsi gurgitibus inmersi, homines laqueis collo inditis ex arboribus suspensi sunt, ita ut nihil praedae uictor, nihil misericordiae uictus adgnosceret.