Historiae Adversum Paganos

— cum in Sicilia diu infeliciter dimicassent, [*]( AVCTORES § 6—§ 9 (ubi § 6 PompeioB Trogus et Iustinus faudantur) Iustinus 18, 7 § 1-7.9.10.15-18, sed insertis § 6 iicat autem — irato Deo et § 9 haec — gesta sunt, quorum haec ultima fortasse ex chronographo suo sumpsit Orosius; cf. infra § 15 et 20 ) [*](1 helissa] LR helisa D, Elisa h || innenitur sed n (sic) supra it scr. m. ut uid. 2 D 3 raferatar D || karthaginieinses R. 4 discordia RbD2 5 que RbD2 || temporis R 7 pistelenciam in pestilencia corr. m. ut uid. 2 D || nisi L (ante ras.), D* 8 immolabant RD U aetatemq. aetatemque (sed prius punctis s. s. deletum est) L || inparem (p in ras. m. 1b ex b aut t corr.; be post pu s. s.m. 1b) L 9 prouocaret (~ supra ret scr. et in marg. 8 i. e. nota m. 1b) L 10 sacrilegorum R1 || potiasemam (e in i m. 2) D 12 praeci|pere (ci m. 1 in ras.) D 13 adqu̢e LD 14 quos -, 15 mos est] eorum haec uos — off in ras. circ. 36 litt. spatii, erri - mo pone uersum, ses ante uersum ex corr. m. 1) D 16 ita ut] R, edd. 1510 et 1542 ita LDh ita autem fs || sed] sa D\' & D1 17 karth. R || auersis L1bRD adaersis L1ah || dis] LD1 diis RD2h 20 iramto sed m del. L ∗irato R || flliceter D* felioeter D2) item felioiter Iustini codicwm altera pars (Ruehl Iahrb. f. Phil. suppl. 6 p. 35) )

ibi tnnc Mazeus dux exulum Carthalonem filium suum, sacerdotem Herculis, cnr sibi uelut insultans purpuratus occurreret, in crucem sub oculis patriae ita ut erat cum purpuris infulisque suspendit.

post pauoos dies urbem ipsam cepit; quicum, interfectis plnrimis senatorum, cruente dominaretur, occisus est. haec temporibus Cyri Persarum regis gesta sunt.

Post haec uero Himelcho rex Carthaginiensium cum in Sicilia bellum gereret, repente horribili peste exercitum amisit. nec mora:

morbis, populo cateruatim cadente, cito quisque correptus, mox mortuus, iam nec sepeliebatur: cuius mali nuntius cum attonitam repentino luctu Carthaginem repleuisset,. non secus ac si capta esset turbata ciuitas fuit.

omnia nlulatibus personabant, clausae ubique ianuae, cuncta publica priuataque officia damnata, uniuersi ad portum decurrunt egredientesque de nauibus paucos, qui cladi superfuerant, de suis percontantur.

postquam de clade suorum, tacentibus illis uel gementibus, miseri intellegunt, tunc toto litore plangentium [*]( AVCTORES § 10-§ 13 Iustinus 19, 2 § 7-11 insertis § 11 nec mora—sepeliebantar. Orosianis. ) [*]( 2 azaeum D - 3 exsolare L || exulee] LRD 4 cincxerunt LRa || mazaeus D* 5 exulum] LRD || cartalonem L cathalonem R chartalonem D || hercolis D 6 cur] LRD quod h || exultans L 7 cum] in D || infu∗∗∗lis (u alt. hasta aJ. m.) B 8 caepit B coepit D 9 s*enatorum B || cruente] & eruenter D\' 10 cy∗ (eras. p) L || regis persarum Dh 11 himelcbo] L himelco BD; Imilco h || karth- R 12 peste (s. m. 2 in ras.; fuitne r 9) L 13 moram urbis (altero m expuncto a m. ut uid. 2) D 14 sepelliebatnr L 15 nuntius LR || adtonitam Ra || karth- R || repleuisse L12 16 non (prior n m. 2 in ras.) L || secutus L1a || esset om. D || turbataque D2 17 pnblica prinataque] L priuata publica∗∗q; (er. m ?) R priuata publicaque Dv; omnia prinata offlcia Iustini codices 18 dãpnata (p al. m. in ras.) R 19 cladi (c in ras.) B || supexfuer R 20 percuntabantur D )

inter haec procedit et ipse de nani saa imperator sordida seruilique tunica discinctus; ad cuius conspectum plangentia iunguntur agmina; ipse quoque manus ad caelum tendens nunc suam nunc publicam infelicitatem accusat et deflet;

ad postremum uociferans per urbem, tandem ingressus domum, cunctos, qui lacrimantes prosequebantur, ultimo dimisit adloquio ac deinde obseratis ianuis exclusisque etiam filiis gladio dolorem uitamque finiuit. haec Darii temporibus gesta sunt.

Post haec Hanno, uir quidam Carthaginiensis priuatis opibus reipublicae uires superans, inuadendae dominationis hausit cupiditatem. cui rei consilium utile ratus est, ut simulatis unicae filiae nuptiis omnes senatores, quorum dignitatem obstaturam inceptis suis arbitrabatur, inter pocula ueneno necaret

quae res per ministros prodita sine ultione uitata est, ne in uiro potenti plus negotii faceret res cognita quam cogitata. hoc consilio elusus Hanno alio machinamento facinus adgredi parat: seruitia concitat, quibus repente incautam urbem opprimeret.

sed cum ante statutam caedibus diem proditum se praeuentumque intellexisset, castellum quoddam cum uiginti [*]( AVCTORES § 14 et § 15 Iuatinus 19, 3 § 1—3.11.12, sed § 15 hoc gladio ab Orosio temere uidetur additum esse; de illis § 15 haecgesta sunt cf.ad § 9 § 15—§ 20 Iustinus 21, 4 § 1—4.6—8, a quo tamen aliena sunt § 16 simnlatis unicae et § 17 quibus—opprimeret Orosiana, denique § 20 haec—geata sunt de quibus cf.ad § 9 ) [*]( 1 && D || querellae] L quere∗ lae (e prior ex ae ut uid. corr.; eras. l) B quaerelle (-ę 2) D 2 et ipse] cf. Ruehl, Iahrb. f. Phil. suppl. 6 p. 37 3 tonica B || plangentia] LRD (-cia D), plangentium lustini codices, fsh 6 ac L1a || orbem L 7 cinctos R1 || demisit h || alloquio BD* aloqaio Dl 8 obseraatis (u statim ut uid. del.) L || exclusisque (is in ras. m. 1) D || gladi*o (er. 1 ?) B 10 hanno] Rb D2 anno LDl an- R2 || karth- R 11 reip. L || hauait] aux̃ B 18 dignitatesm (s statim ut uid. del.) L dignitate D || ad obstaturam in mg. s. contradicturam ai. m. B 15 prodetas inoctione D1 prodeta sine cocisione D\' || nitatast (i in e corr.; ante et t. s. e) L 16 tam potenti R2, Iustini codices, h 17 hanno] LRbD anno B* || aggredi B 18 se̢ruitia (r al. m. in ras.) B || congitat Ra 19 obpraemeret D || diae D\' diAe D* 20 xx B )

ihi dum Afros regemque Maurorum concitat, captus est ac primo uirgis caesus, deinde effossis oculis et manibus cruribusque fractis, uelut a singulis membris poena exigeretur, in conspectu populi necatus est.

corpus uerberibus lacerum cruci suffixum, filii cognatiqae omnes supplicio traditi, ae quis eum eiusdem familiae umquam aut imitari aut ulcisci meditaretur. haec temporibus Philippi gesta sunt.

Post haec Carthaginienses cum Tyrum urbem, auotorem originis suae, ab Alexandro Magno captam euersamque didicissent, timentes transitum eius in Africam futurum, Hamilcarem quendam cognomento Rhodanum, uirum facundia sollertiaque praecipuum, ad perscrutandos Alexandri actus direxerunt.

qui per Parmenionem quasi transfuga exceptus, dehinc in militiam regis admissus omnia ciuibus suis per tabellas scriptas et post cera superlitas enuntiabat. hunc mortuo Alexandro Carthaginem reuersum, quasi urbem regi uenditasset, non ingrato tantum animo uerum etiam crudeli inuidia necauerunt.

deinde cum adsidua nec umquam satis prospera aduersus Siculos bella gererent et Syracusas urbem. Siciliae tunc [*]( AVCTORES § 21 et § 92 Iustinus 21, 6 § 1.2.5—7 (cf. Orosius 3, 15 § 10) § 23—§ 27 Iustinus 22, 4 § 1.2; 5 § 2; 6 § 4—9 insertis maxime his § 23 nec umqaam satis prospera, § M stipendiorum sufficientia, § 26 incredibiliter et in immensum Orosianis ) [*]( 1 armatus R1h || occupat v || regumque D1 regnumque D* 8 effosis L 4 pęna R1 || exigeretur (g in ras. m. 1) D .5 laceratum R2, NTE (cf. Ruehl l. l.p. 35) 6 supplicio (c ex corr. al. m.) B 7 philippbi L 9 karth- B 10 ca∗ptam (er. m) B || didicessent JB 11 a*fricam (er. f) R || hamilcarem] D hamilcharem L amilcharem B 12 facundia (i s. s. m. 1) B || sollerciaquae D 13 perinscrutandos D || 14 pamenionem (n alt. radendo ex m) D 15 missus L || tabellascriptasa D1 tabellas scriptitassa D\' || tabellas (s s. s. m. 1) B 16 scribtas L || post (t a. s. m. 1) B || superlitas (li ex corr. ut uid.) B 17 karth- B || uenditasset] B (uen al. m. in ras.) uendicasset L uin deeasset D1 uin dicasset D2 19 assidua (a pr.\' m ras. al.) B || numquam (n statim del.) L || ∗prospera (er. 8 fort.) B || \' aduersum D 00 gerent L || suracusas D || ∗∗∗tc̃(t al. m. in ras.) B )

namque Agathocles cum apud Syracusas a Carthaginiensibus obsideretur ae se neque bello parem instructu copiarum neque obsidionis patientem stipendiorum sufficientia uideret. bene prouiso ac melius dissimulato consilio in Africam cum exercitu transiit. ibi suis quid moliatur aperit, deinde quid facto opus sit docet.

ilico unanimiter naues primum in quibus uenere succendunt, ne qua spes refugiendi foret; dein cum omnia in quae direxisset prosterneret, uillas castellaque incenderet, Hannonem quendam cum triginta milibus Poenorum obuiam habuit. quem cum duobus milibus suorum interfecit; ipse autem duos tantum in eo bello perdidit.

qua pugna et Afrorum animis incredibiliter fractis et suorum in inmensum auctis urbes castellaque expugnat, praedas ingentes. agit, hostium multa milia trucidat.