Historiae Adversum Paganos

castra deinde ad quintum lapidem a Carthagine statuit, ut damna rerum opulentissimarum uastationemque agrorum et incendia uillarum de muris ipsius urbis specularentur.

adicitur praesentibus malis tristior fama. nam et apud Siciliam deletus cum imperatore Afrorum exercitus nuntiatur, quem reuera incautum ac paene otiosum Andro Agathoclis frater oppresserat.

hoc per totam [*]( AVCTORES § 28-§ 32 Iustinus 22, 6 § 10]; 7 § 1--8 sed additis ab Orosio § 32 crudele—praebnit ) [*]( 1 cinczissent Ra || agathoclen] L agathoclS R agaethoclem D 2 regin D 3 siracusas D || a s. s. a m. 1 aut 2 in] R || carthaginiensibus (ni in ras. m. 1) D karth- R 4 instructo L instructu∗ (er. m?) R 7 transit ed. 1542 flsh] || qd (q ex q) R 8 qd (q al. m. ex %) R || in quibus om. L 9 incendunt v (cum Iustini codd.) || dehinc Dv 10 cum omnia] cnmmnnia La || quae] q; R1 || direxissent Ra || prosternerent Ra || castellas que D 11 incenderent Ra || treginta D xxx R 12 obniam] L obuium aRDv|| duobus] cf. Ruehl l. l. p. 37 14 afr.orum (parua ras.) R || immensum D 15 castella D 16 ostium R1 17 a om. D || karthagine R carthaginem D || dampna. Ra 18 uastationemque] uastitatemque Iustini codices 19 adicetur D 21 pene Rb poene D 22 androj LRD (sic Orosius male intellecto Iustino 22, 7 § 2 qui memorat casu ablatiuo; Antander corr. Fabricius h || agathocles R1 || frater om. L )

sed postquam in unum exercitus et castra iunxerunt, per Agathoclen blandimentis et insidiis circumuentus occisus est.

Carthaginienses contractis undique copiis in bellum exarsere. quibus Agathocles habens secum Afellae copias congreditur, eosque magno utriusque exercitus sanguine et graui proelio superat.

hoc certaminis discrimine tanta desperatio inlata Poenis est, ut, nisi in exercitu Agathoclis orta seditio fuisset, transfugiturus ad eum Hamilcar dux Poenorum cum exercitu fuerit. ob quam noxam in medio foro iussu Carthaginiensium patibulo suffixus crudele spectaculum suis praebuit.

deinde cum post mortem Agathoclis Carthaginienses Siciliam instructa classe uastarent, a Pyrrho rege Epiri ab Italia arcessito terrestri naualique certamine saepe superati, nouissime ad Romana bella conuersi sunt.

Pro dolor, legantne ista de ueteribus, qui de recentibus conqueruntur? immo legunt et ea non aequitate sed aemulatione coniciunt.

maximo enim illo et ineffabili quem neo [*]( AVCTORES § 83 sec. Iustinum 23, 2 6 12 et 13; 3 § 1-4 ) [*]( 1 afrigam D 2 sotii R || rex] ex D 3 cyrinarum D || afellaa] LD affellas R; Ophellas v || est s. «. add. m. lb L || agathocli L 4 affectat sed D affectasset R 5 inn∗xerunt R iungerunt D || per] p D || agatoelen D agathoclem LR 6 karthaginiensis (is m ea al. m.) R 7 agatocles D 8 afellae] L affellę (1 altera s. s. al. m) R afelle D; Ophellae v || post copias circ. 12 iili. erasae R 9 et] ex D 10 disperatio R1 disperacio D || illata (1 pr. in raa.) B 11 nise (nia in ras. m. 1; e in i m. 2) D H agathocles R1D || seditio eum ras. sub e R 12 hamilchar L amilcar D amylchar (1 s. s. al. ut uid. m.) R; Bomilcar fh; cf. Ruehl 1. 1. p. 37 13 karth- R 14 crudele.... (3 uel 4 litt. er.) R crudilis D 15 agathoclee R1D || karth- B 16 pyrro LRD || arcessito] LD accersito sed pr. c in ras. B 17 certamine (e fin. in ras. al. m.) R || saepe (e ex ę) B łł nouissim∗e (er. a) B 20 conquerentur B* || equitate (litterae a altera pars in rae. et t fort. ex corr. m. 1; fuitne equitias T) D )

sient etiam inter nos saepe inimicorum oculis uideri solet, eos, quos exsecrantur, nihil non prauum, nihil non subsiciuum, nihil non in uulnus suum dicto factoue agere, et hoc tamen plane simpliciter, in tantum enim captum cor obliquat inuidia, ut rectum natura non uideat;

de quoram numero sunt isti, sed multo miseriores quia inimici Dei ac perinde inimici ueritatis — de quibus flentes haec dicimus et quos misericorditer, si patiantur, arguimus, ut sa-

nemus, — qui uitioso oculo haec uident atque ideo duplicia illis uidentur quae uident et confusi caligine nequitiae in id cadunt, ut minus uidendo plus uideant, cum tamen id quod est ita ut est uidere non possint;

qui grauiora arbitrantnr flagella patris, quam hostis incendia; qui aoerbiorem uocant blandientem admonentem et redimentem Deum quam persequentem dominantem trucidantemque diabolum;

quamquam, si de patre intellegerent, de castigatione gauderent et, si praeuideretur fructus eruditionis, esset disciplina tolerabilis ac propter spem, quae nunc gentibus data est, antea uero non fuerat, leuiora ducerent, etsi grauiora paterentur.

quamquam [*]( AVCTORES 10 flentaa haec dicimus sec. Pauli Epist. ad Philipp. 3,18 ) [*]( 1 compunguntur Rb 2 dirinatio B diriuacio D 8 quicquid Ra || execrabili B 5 ezecrantor B || nihil non subsiciuum om. D; nihil non turpe post prauum add. Ov, quae haud dubie ex glossemate eorum q. sectmtur nihil non subsiduum nata sunt 6 subsioiuum] D subsichiuum L subciu∗um (si post sub s. s. al. m.; er. i; in mg. al. m. dolosum) R; succiuum N susceuum 0 obscoenum edd. 1510 et 1542 || in uulnus suum] uulnosum T uulnerosum U edd. 1610 et 1542 7 tamen] R (tam̃), v iam LD || plane] R1 paene LR2Dv . 10 ac statim corr. ex 2 litteris D 19 oculo om. D || dupplicia LRa 13 illie.. m. 1 ex illius D 14 uideant (e ex i m. 1 aut 2) B 15 est (posterius)] . ẽ. in ras. R om. D 16 incendio D 18 dominAntem (A ex e al. m.) B || trucidantemque] que D || diabulum B1 || quanquam R2 22 quanquam B\'D. )

per quos colligi datur, quanta nobis, quibus aeternitas beata promittitur, sint toleranda pro uita, cum illi tanta potuerint tolerare pro fama.

Anno ab Vrbe condita CCCCLXXXIII id est Appio Claudio Q. Fabio consulibus Mamertinis, quorum Messana nobilis Sieiliae ciuitas erat, auxilia contra Hieronem Syracusanum regem et Poenorum copias Hieroni iunctas et Appium Claudium consulem cum exercitu misere Romani.

qui tam celeriter Syracusanos Poenosque superauit, ut ipse quoque rex rerum magnitudine perterritus ante se uictum quam congressum fuisse prodiderit:

qui exim fractis uiribus amissaque fiducia cum pacem supplex rogaret, ducentis argenti talentis iussu consulum multatus accepit.

consules Agrigentum Siciliae ciuitatem ibique praesidia Poenorum operibus ualloque cinxerunt.