Historiae Adversum Paganos

Q. Fuluius Flaccus praetor in citeriore Hispania maximo proelio XXIII milia hominum fudit, IIII milia cepit.

Ti. Sempronius Gracchus in Нispania ulteriore centum quinque oppida uacuata quassataque bellis ad deditionem coegit.

eadem aestate etiam L. Postnmius in citeriore Hispania quadraginta milia hostium bello interfecit. Gracchus praetor ibidem iterum ducenta oppida expugnauit et cepit.

Lepido et Mucio consalibus Basternarum gens ferocissima auctore Perseo Philippi filio praedarum spe sollicitata et transeundi Histri fluminis facultate sine ulla pugna uel aliquo hoste deleta est. nam tunc forte Danuuius, qui et Hister, crassa glacie superstratus pedestrem facile transitum patiebatur. [*]( AVCTORES § 80 Liuius 39, 56 § 6 (cf. Iul. Obs. 4 [59J), sed Vulcani..cum—manet addidit Orosius § 31 Liuius 40, 30.31, in- primis 32 § 32 et § 33 usque ad interfecit Liuius 40, 47-50, inprimis 49 et 50 § 33 Gracchus sqq. Liuius 41 principio deperdito § 34 et § 35 Liuius 41 cap. 18 parte deperdita, cap. 19 § 4 et 5 et cap. 19 parte deperd. (cf. 40, 57) ) [*]( EXPILATORES 1 tunc-2 edita exscripsit Paulus 75 ) [*]( 1 messanis] LRΑς mesenis G Messeniis h || in sicilia om. 1 sed add. in fine uersus m. 2 L; cum praecedentibus coniuncta sunt ab R\'G, epitome codicis D, edd. ante Lautium; cf. in Sicilia insula noua maritima apud Obseq. || uulcani (c in ras. m. 1 aut 2) R; \'Ηϕαιστου νήσος Ptol. 3, 4; uulcania interpolauit T 8 quintus RD 4 ceteriore LR1D1 || iBpania R1 || xxiii. milia L xxm milia uiginti tria milia D || fudit] immo occidit 5 iiti- milia L quattuor milia D || caepit (a in ras. m. 2) R || tiberina LBD || aemproneus D1 simpronius D2 || gracchus om. L || hispania (h statim ex f) D || ulteriore] immo citeriore 6 c•v• B || uacuata] uastata D\' || ad om. R1 1 lucius RD || postumus Ra || citeriore) R2 ceteriore LD1 teriore R1 cetiriore D2; immo ulteriore 8 quadragenta milia D XL milia R cccc- milia L; xxxv milia Liuius 40, 50 § 6 9 oc R || c*epit B 10 lepio L || mutio R muci D1 || conss- L consul R 11 sollicitato RaD 12 histri] LBD || ulla] aliqua L 13 fortae (a er.) R || danuuius] LR1 (i s. s. m. 1 in B) danubius R2D || hister] LRD )

itaque cum inprouide toto et maximo simul agmine inaesiimabilis hominum uel equorum multitudo transiret, enormitate ponderis et concussione gradientum concrepans gelu et glacialis crusta dissiluit uniuersumque agmen, quod diu sustinuerat, mediis gurgitibus uicta tandem et conminuta destituit atque eadem rursus fragmentis inpedientibus superducta summersit. pauci ex omni populo per utramque ripam uix concisis uisceribus euaserunt.

P. Licinio Crasso C. Cassio Longino consulibus Macedonicum bellum gestum est, merito inter maxima bella referendum. nam in auxilio Romanorum tota primum Italia, deinde Ptolomaeus rex Aegypti et Ariarathes Cappadociae, Eumenes Asiae, Masinissa Numidiae fuerunt. Perseum et Macedonas secuti sunt Thraces cum rege Cotye et uniuersi cum rege Gentio lllyrii.

itaque aduenionti Crasso consuli Perseus ocenrrit, commissoque proelio miserabiliter uicti fugere Romani. sequenti, pugna paene pari clade partis utriusque in hiberna discessum est.

deinde Perseus profligato multis proeliis exercitu Romano in Illyricum transgressus Sulcamum oppidum defensum a [*]( AVCTORES § 36 usque ad referendum Liuius 42, 29 || nam in auxilio sqq. Eutrop. 4, 6 § 37 usque ad Romani Liuius 42, 58 — 60 || sequenti sqq. Liuius42, 65 — 67 § 38 Liuius 43, 18 et 19 princ. (illa partim occidit et sub corona temere addita sunt ab Orosio) ) [*]( 1 inprobi detoto Ra || maxime L || inaestimabilis (bi s. s. et 1 corr., ex b ut uid.) B 2 ∗equorum R || inormitate RaD 3 concur∗sione (er. s?) B || gradientium BD || concrepans (o ex n corr.) L II et om. D 4 disiluit R || sustinuera| D1 5 uictandem D1 || comminuta RD2 (cumm- D1) 6 adque Ra || inpedientibus RD || submersit R 9 publio RD ||et post crasso insertum v II g. L gaio RD || conss. L II machedonicum R1 macidomcum (ce 2) D 11 nam] non D || ptolomaeus] D ptholomeus LR 12 aegipti D || ariarates LRD 13 et post asiae add. v || masinissa] L massanissa. RD || namediae D2 || machedonas R1 14 trhaces R || cotyn B || gentiũ D2 15 yllyrii R illirii D || aduementi D 17 paene] plane R1 || partes L II in om. L || decessum Ra 19 sulcamum] LRD; debuit Vscana (LN. 43, 18 § 5, Υσαανα Polyb. 28, 11) aut Vscanam (Liu. 43, 19 § 1); sulc- dittographia natum uid. II presidiis R )

Postea cam eo L. Aemilius Paulus consul dimicaait et uicit : nam xx milia peditum in eo bello interfecit; rex cum equitatu subterfugit, sed continuo captus atque in triumpho cum filiis ante currum actus est et post apud Albam in custodia defecit.

filius eius iunior fabricam aerariam ob tolerandam inopiam Romae didicit ibique consumptus est. plurima praeterea et satis diuersis prouentibus bella multarum ubique gentium gesta sunt, quae breuitatis causa praetermisi.