Historiae Adversum Paganos

post cum ipsis Illyriis atrocissimum bellum gestum est: in quo multis oppidis populisque deletis reliqui se Fuluio Postumioque consulibus dediderunt.

Tertio deinceps anno miseram ciuitatem sacrilegis saerificiis male potentes funestauere pontifices; namque decemuiri consuetudinem priscae superstitionis egressi Gallum uirum et Gallam feminam cum muliere simul Graeca in foro boario uiuos defoderunt.

sed obligamentum hoc magicum in contrarium continuo uersum est; namque diras illas quas fecerant externorum mortes foedissimis suorum caedibus expiauerunt.

siquidem L. Aemilio Catulo C. Atilio Regulo consulibus magna formidine consternatus est senatus defectione Cisalpinae Galliae, cum etiam ex ulteriore Gallia ingens aduentare exercitus nuntiaretur, maxime Gaesatorum, quod nomen non gentis sed mercennariorum Gallorum est.

itaque permoti consules totius Italiae ad praesidium imperii contraxere uires. quo facto in utriusque consulis exercitu octingenta milia armatorum fuisse referuntur, sicut Fabius historicus, qui eidem bello interfuit, scripsit.

ex quibus Romanorum et Campanorum fuerunt peditum CCLXLVIIII milia ducenti, equitum uero XXVI milia sescenti; cetera multitudo sociorum fuit:

commisso proelio [*]( 1 legati] immo unus sec. Polyb. et Periocham || yllyriis (ii radendo ex u; in mg. adscr. cc [sic] m. 2) B 2 oum om. D || yllyriis R 3 fluuio D || postu∗mioque (er. u) R 4 conss- L || dederant (alt. e in ras. ex i) D 6 funesta B\' 7 egressi] LRD aggressi v 8 greca R || foro (f ex corr.) R 9 contrario D 12 lucio D lutio B || catulo] LRD ceterique omnes; simili errore Paulo Plinius n. h. 3 § 138; Papo corr. fsh || c.] g. L gaio BD || conss. L cons R 13 eat om. LD 15 gesatorum B g∗esorum (er. ο̇ uel ė) D 17 traxere L || quo] qui D 18 con∗∗soles (er. s et inchoata p ut uid.) D || exercitus D | δcco R 20 scribsit L 21 ccʟxxxxvɪɪɪɪ cc] Mommsen, Hermes 11 p. 53; cccxʟvɪɪɪɪ cc T ccc·xʟ·οcto milia·ducenti L ccc·xʟvɪɪɪ milia cc R trecenta quadraginta octo milia ducenti D || ∗equitum B || xxuɪ·mil·sescentι· L xxvɪ milia δc· R uiginti sex milia sescenti D 22 sotiorum Ra ) [*]( V. ) [*]( 16 )

quod ideo ignominiosius turpiusque est, tam paucis amissis tanta agmina diffugisse, quia se in aliis uictoriis non uiribus animorum praeualuisse sed bellorum prouentibus prodiderunt. quis enim rogo in exercitu Romanorum crederet numerum istum fuisse saltem, non dico fugisse ?