Historiae Adversum Paganos

introductos autem iflter -conourrentia agmina elephantos forma truces, odore graues, mole terribiles ut uidere Romani, nouo pugnandi genere circumuenti et territi, equis maxime pauitantibus, diffugerunt.

sed postquam Minucius quartae legionis primus hastatus protentam in se manum beluae gladio desecuit et conturbatam dolore uulneris auerti bello atque in suos saeuire conpulit eiusque [*]( AVCTORES § 6 Florus 1, 18 § 6, sed n. xx ex Liuio 13 § 7 adhibitus Augustinus De ciu. D. 3, 17, fort. etiam Liuius 13 § 8—§ 12 traditam non est Liuius 13, ad § 8—§ 10 deeecuit adhibitus etiam Florus 1, 18 § 7—9 uidetur ) [*]( 2 tarentinus D || plurimo D || praesidio D || fultus LD 3 pyrrus LR pirrus D || qui (i al. m.) R 4 transdoxit] LRD trah duxit h 5 lacedemoniis D || greciae R 6 eperi D || tessaliae (h al. tn.) R || machedoniae LR1 7 elepontus D 8 uiginti LD || ∗equis R 9 beluis] LR belluis D 10 delfici RD || spiritus] sic sps. L || nebolus D 13 lirim] RD (item Florus) lyrim LA Sirim fh 14 pyrrum LR pirrum D || leuinum LRD || cο̃missa R 15 consumta D consumtus fh 17 odor D 18 ut om. D 19 et s. uers. add. m. 2 aut 3 L 20 minutius R U hastatus (h in ras.) R 21 gladium L1 (corr. m. 3) || desecauit R || uulneraris D 22 suo D || compulit Rb )

Victos fuisse Romanos turpis fuga prodidit: quorum tunc cecidisse referuntur peditum xnn DCCCLXXX, capti ICCCX, equites autem caesi CCXLVI, capti DCCCII, signa amissa xxn.

nam qaantns e diuerso numerus sociorum Pyrrhi fuerit extinctus, memoriae traditum non est, maxime quia scriptorum ueterum mos est ex ea parte quae uicerit occisorum non commendare numerum, ne uictoriae

gloriam maculent damna uictoria, nisi forte oum adeo pauci cadunt, ut admirationem terroremque uirtutis augeat paucitas perditorum, sicut in prima Persici belli congressione apud Alexandrum Magnum fuit: cui inter cccc fere milia hostium interfecta nouem tantummodo in exercitu eius pedites defuisse referuntur.

sed Pyrrhus atrocitatem cladis, quam hoc bello exceperat, dis suis hominibusque testatus est, adfigens titulum in templo Tarentini Ionis, in quo haec scripsit: [*]( AVCTORES § 12 mazime sqq. cf. Orosius 4, 5 6 10 sqq. § 13 cf. Orosius 3, 16 6 4 (numerum cooo fere milia uidetur pessime inde confinxisse, quod ‛magna illa caede\' DC milium Persarum duas partes periisse putauit) § 14—§ 22 Liuius 13 ) [*]( 1 coepere] operae L 2 beneficio etiam L II noctis] pugnae D 8 peditum om. R 4 quattuordecim milia - DOOO • LXXX∙ L xnn milia dooo Lxxx- B quattuordicim milia octingenti octigenta D || ∙I∙cccx B mille trecenti decem LD II equi∗∗ti∗s (corr. m. 1; fort. equontes fwit) D II OOXLUI] B ∙CC∙etXLuI (et m. 2) L ducenti quadraginta et sex DA CCXLII fh 5 ὸccc et duo B octingenti duo A octingenti et duo L\' octigenti et duo D octoginta et duo L\' || xxn] B uiginti duo L uiginti. duo (er. 1 uel 2 lineae) D 6 pyrri LB pirri D || extinctus] LD extinctis B 7 maxima∗ (e in ras.) B II scribtorum D II mo*s (er. y) D mora A1 8 commendare] LRDA, cf. 3 praef. § 2 (Grubitz); commemorare m. post. Vs,v 9 dapna (p in ras. al. m.) B 10 ut] ut tam L ∗ut (er. a) R || admirationem] ∗∗∗miracionem (eras. non ad uel am, sed ta ? an mi Y) D 12 quadringenta L quatrangenta D 18 tantumodo peditia I in exercitu eius defuisse D 14 pyrrus LB pirrus D 15 diis BDA U affigens (f pr. in ras.) B 16 scribat L )

1. Qui antehac inuicti fuere uiri, pater optime Olympi,
2. Hos ego in pugna vici uictusque sum ab isdem
.

et cum a sociis increpitaretur, cur se uiotum diceret qui uicisset, respondisse fertur: Ne ego si iterum eodem modo uicero, sine ullo milite Epirum reuertar.

interea Romanus exercitus, postquam uictus clam fugit e castris, miserabilem belli cladem grauioribus monstris auctam accumulatamque persensit.

nam pabulatores forte progressos uelut hostilis quaedam oborta. tempestas cum horribili fragore caeli correptos diris fulminibus exussit.

quippe xxx et IIII eorum idem turbo prostrauit; duo et uiginti semineces relicti, iumenta exanimata et capta conplurima: ut merito contigisse non in signum uastationis futurae sed uastatio ipsa referatur.

Secunda inter Pyrrhum et Romano. consules pugna in Apuliae finibus fuit. ubi clades belli ad utrosque sed maxime ad Pyrrhum, uictoria ad Romanos concessit.