Historiae Adversum Paganos

Anno ab urbe condita CCCLXXXVIII iterum terribilis Gallorum inundatio iuxta Anienem fluuium ad quartum ab Vrbe lapidem consedit, facile sine dubio pondere multitudinis et alacritate uirtutis perturbatam occupatura ciuitatem, nisi otio et lentitudine torpuisset.

ubi atrocissimam pugnam Manlius Torquatus [*]( AVCTORES cap. 5 § 1—§ 3 satietatem *Liu. 7, 6 || 3 terra dissiluit - 4 patuerunt cf. Vergil. Aen. 8, 249-246, Ouid. Met. 2, 260 sq. cap. 6 § 1 iterum sqq. — § 3 Eutrop. 2, 6 exceptis § 1 facile sine — torpoisset et § 2 cruentissima-confecit Orosianis ) [*]( EXPILATORES 1 sequitur—8 satietatem excerpsit Paulus p. 20,9 sqq. ) [*]( 1 miseram ex miseriam corr. P || luem (em in ras.) P 2 medio] in medio G2B 8 sdisiluit PR II praerupto DOGB || hianua. D 4 expectaculum D 6 dissenter praedib: D || expetebat (sed te corr. m. 1 ex ta) P expectabat B || inpbis B inpropis D 7 praecipitio (ti add. m. 2) P II marcus PBD || scurcius P cursiusB tcurcius (ius in ras. m. r) D curcius D j] uir eques] KMHT ΟΕυ uir aeques P nir D ∗eques (a ut uid. eras. B) R,h uir nobilis eques OZ eques romaaos (sic) B 8 crudili PB (sed i priore ex e mut. B) || inopimam] P1RD (mam m. 1, sed ut uid. in ras. B) inopinam P1 inopinatam v || parum ex paruum corr. P || quod (od ita ras.) P 9 susciperet (i ex e corr.) B 10 scissas or∗∗biret (er. re) D II sciRa P 11 trecentesim ο· octogensimo octauo D 12 anien∗em R anienim D || fluuium (nuium in ras. al. m.) B || quartam P 18 multitudinis (ti add. m. 2) P 14 lentitudine (di ex do corr.) P 16 torpnisset (isset euanuere) P tnrpuesset D || manlius] PbRbD mallius Pa man∗lius (i ut vid. eras.) B II turquatus D )

post paululum quoque Tuscorum pugna sub C. Marcio consecuta est: ubi conici datur quantum. hominum caesum sit, quando octo milia sunt capta Tuscorum.

Tertio antem in isdem diebus Galli se in praedam per maritima loca subiectosque campos ab Albanis montibus diffuderunt; aduersum quos, nouo militum dilectu habito conscriptisque legionibus decem, LX milia Romanorum, negatis sibi Latinorum auxiliis, processerunt.

confecit hanc pugnam M. Valerius, auxiliante coruo alite, unde postea Coruinus est dictus. occiso enim prouocatore Gallo, hostes territi sparsimque fugientes grauiter trucidati sunt.

Numerandum etiam inter mala censeo primum illud ictum cum Carthaginiensibus foedus, quod isdem temporibus fuit; praesertim ex quo tam grauia orta sunt mala, ut exim coepisse [*]( AVCTORES § 4 et § 5 Liu. 7, 25 sq. et Eutrop. 2, 6 cap. 7 § 1 et § 2 Liu. 7, 27 (exceptis anno — occcu) ) [*]( 1 titus PRD || quintius] PRD 2 confecit hinc denuo superstes L || plio P 3 g. L gaio PB gio D || sal∗p∗icio (fuit subplicio) R 4 thuscorum L || g- L gaio PRD 5 martio PR || consecuta (corr. m. 1) P aubsecuta B || co*nici P 6 octo. P || mil- L || sunt in ras. angust. P || toscorum P (tuscorum h. I. L) 7 ∗isdem B hisdem LPD 8 haec -que campos ab add. in marg. m. 1 P || diffdderunt (fu ex fun corr.) P 9 aduersum] ut aduersum La || dilectu LPbdilectο̌ (i in e corr.) B || habeto (o m i corr. ) P 10 decim P || sexaginta D 11 negatis (g ex c corr. m. 2) L 12 m L (sic ubique) marcos PRD || coruinus (cor in ras.) P 13 occiaso (priore s del.) P || prouocatoreL || hostes (h m. 2) P 14 sparsimque L sparsimque (i ex e corr.) P sparsimquae R || grauiter (ui in ras.) P 16 cartbagin,ensibus (c s. s. et n in ni corr. al. m.) B || quod (od ex e corr.) P || isdem] L hisdem PRD 17 exim] LPaD D exin PbR || uideatur L )

anno siquidem ab Vrbe condita CCCCII legati a Carthagine Romam missi sunt foednsque pepigerant.

quem ingressum Carthaginiensium in Italiam malorum grandinem secuturam x continuarumque miseriarum tenebras iuges historiarum fides locorumque infamia et abominatio dierum, quibus ea gesta sunt, protestantur.

Tanc etiam nox usque ad plurimam diei partem tendi uisa eat et saxea de nubibus grando descendens ueris terram lapidibus uerberauit.

Quibus diebus etiam Alexander Magnus, uere ille gurges miseriarum atque atrocissimus turbo totius Orientis, est natus.

Tunc etiam Ochus, qui et Artaxerxes, post transactum in Aegypto maximum. diuturnumque bellum plurimos Iudaeorum in transmigrationem egit atque in Hyrcania ad Caspium mare habitare praecepit :

quos ibi usque in hodiernum diem [*]( AVCTORES § 4 Liu. 7, 28 § 5 cf. Eus. 1661 § 6 non ex Eus. 1658; illa enim quae de bello in Aegypto gesto narrantur ab- sunt a aera. Atyn. et ab Hier.; sed memorantur a SynceUo p. 486, 10 (sis Αί̀γυπτον στϱατεύων) § 7 non ex Eus. 1668, flam absunt a uers. Arm, et Hier.; sed, exceptis iis quibus erim quandoque erupturos dicit Orosius, habentur apud Sync. p. 486, 12 ) [*]( EXPILATORES1 anno — CCCCII , 10 Alexander Magnue, 12 tunc etiam.. Artaxerxes.. 18 plurimos—15 praecepit compilauit Seuerus Chron. p. 453 (idem tamen de iisdem rettulit ex Hier. p. 437, lin. 10 a fine, ed. 2; ef. Rhein. Museum 1878 p. 324) § 4 et § 5 excerpait Poulus 21, 26 sqq. ) [*]( 1 Ad (N ex corr. inserti) B || . coocmo . secundo L quadringenteaimo secundo D || oartagine B 2 romam (m m. 2) B || miaai (ssi in corr.) P || sunt in ras. P || quem] Pfh quam LD qufi ez B || ingreesum] Rfh ingresum (s s. 8. m. 1 aut 2) P ingressu LD 3 cartaginiensium B 5 abhominatio P ∗∗abominatio B 7 tendi∗∗ B 8 grando de nubibus PB || discendens PRa 9 uerberauit (uit in ras. ampliore) P 10 magnus] LP1D magnus magnus P2Rv || gurgis PR 11 atque om. m. 1 adque (sic) 8. 1. add. m. 2 L || eet h om. B 12 ochus] D ∗ocus B othus L hochus P || artaxersxes La artarxersis PB 13 aegipto P 14 adque L || hircania PRD 15 in om. B )

cuius etiam belli tempestate transourrens et Sidonam opulentissimam Phoenicis prouinciae urbem deleuit et Aegyptum, quamuis prius uictus, tunc tamen subactam comminutamque ferro Persarum subiecit imperio.

Iam hinc statim a Romanis aduersum Samnitas, gentem opibus armisque ualidam, pro Campanis et Sedicinis bella suscepta sunt; Samniticum. bellum ancipiti statu gestum Pyrrhus uel maximus Romani nominis hostis excepit; Pyrrhi bellum mox Punicum consecutum est: