Historiae Adversum Paganos

Orosius, Paulus

Orosius, Paulus. Historiarum adversum paganos libri VII (Corpus scriptorum ecclesiasticorum latinorum, Volume 5). Zangemeister, Karl, editor. Gerold: Vienna, 1882.

tanta autem multitudo fuit matronarum in his facinoribus consciarum, ut trecentae septuaginta damnatae ex illis simul fuisse referantur.

Anno ab Vrbe condita CCCCXXII Alexander rex Epirotarum, [*]( AVCTORES § 5 Minucia sqq.] Liu. 8, 15 (pro subsequente apud Liuium est annus quartus) cap. 10 Liu. 8,18 adhibito fort. etiam Augustino Ciu. D. 3, 17 § 3 OCCLXX] CLXX Liuius (cf, Val. Max. 2, 5, 3), plurimae periocha, supra fidem multarum Augustinus cap. 11 § 1 Alexander aqq.] Liu. 8, 3.17.24 (!) exceptis maxime illis circa finitimas―studens ) [*]( EXPILATORES 15 Alexander—p. 156, 6 occisus est excerpsit Paulus 23 not., 5-9 ) [*]( d 1 minutia R || uestales L 2 amissum (d m. 1 ut uid) L admisum P || dampnata R 4 ad Ra || enn PbRv || .chorresto L || rreffere (r s. s. m. 2) P re*ferre (erasa f) R 5 iclaudo B || fIaoo B || ss PB 6 incredibili (i fin. ut uid. ex e corr.) P 7 ann ο̌s P || impletaeque (impletae in ras.) P impletęque (in marg. inflicte) B 8 iam undiquel iam dies..... P1 iam dies ∗∗∗∗∗ P\' iam à undiquedies (iam ita ia in corr.) R || caraatim (te m. 2) L || stragus P || gerebantar P 9 tamen] sic tn P || pęnes (,\'eras.) B paenis D. 10 existente PRD || aneella P* 11 coxerint D || conpulsae LPR D (sed con in cõ corr. E) 12 atque] ut PR || ansere RaD || consumtae D || autem om. P1 14 ccc LXX P ccc - ʟxx (e et a al. m. s. s. ?) R || dampnatae (p in ras.) B 15 · ccc·mο·xx·secundo L quatrigentisemo · uineinsemo · secundo D Xccccxxɪɪ P ccccẋxxɪɪ R || rex om. m. 1 P. )

156
Alexandri illius Magni auunculus, traiectis in Italiam copiis cum bellum aduersus Romanos pararet et circa. finitimas Romae urbes firmare uires exercitus sui auxiliaque uel sibi adquirere uel hostibus subtrahere studens bellis exerceretur, a Samnitibus, qui Lucanae genti suffragabantur, maximo bello in Lucania uictus atque occisus est.

Sed, quoniam aliquantum Romanas clades recensendo progressus sum, uel Alexandri istius mentione commonitus, de Philippo Macedonum rege, qui Olympiadem huius Alexandri Epirotae sororem uxorem habuit, ex qua Alexandrum Magnum genuit, paucissimis annis retro repetitis magna paruis in quantum potero colligam.

Anno ab urbe condita cccc Philippus Amyntae filius Alexandri pater regnum Macedonum adeptus, xxv annis [*]( AVCTORES § 1 a Samnitibus sqq.] cf. Oros. 3,14 § 4 et 18 § 3 § 2 fort. adhib. Iustin. 8, 6 § 5; Liu. 8, 3 § 7; 8, 24 extr.; cf. Oros. 3, 14 § 4 cap. 12 § 1 cccc cf. 3, 16 § 1 || Philippus - adeptus Iustin. 7, 4 § 3.5 || xxv — tenuit Iustin. 9, 8 § 1; cf. Oros. 12 § 17 et 14 § 10 ) [*]( EXPILATORES 9 Olympiadem — 11 genuit adhibuit Pauius 23 not., 6 13 Philippus — 14 pater.. p. 157, 5 Eur. matris.. p. 158, 3 Olymp.—4 uxorem.. 7 cum—8 perdidit compiiauit Seuerus Chron. p. 453 ) [*]( 1 alexander D || auunculuB (pr. u add. m. 2) P || traiectus L || aetaliam D 2 aduersum PBD || finitimas circa urbes romae L 3 auxiliaque (lia in ras.) P 4 subtraere P* 5 samnitibus| (initium uersus erasum) qui lucanę| R || lucaniae D 7 quantum ante quoniam eras. P || referendo (do in ras.) P || progressus sum uel (haec exceptis prog in ras.) P 8 alexandri istius illius (i istius in ras. et ex corr.) P || commonitus (o sec. ex u corr.) R 9 philipo (p s. s. m. 2) P fllippo D || machedonum La || olimpiadem PB || huius adh. m. 2 s. I. L 10 quā· D 11 paucissimis (p in ras. .1. bella L uerbis al. m.) R || magna paruis] cf. Grubits p. 24 magna parui! N; in magnis parua X, Z 12 collegam P (folii finis in P) RaD; in fine paginae ad extrema uerba scholium m. rec. adscripsit hoc: SECVNDVM MAGNITVDINEM in P 18 • cccc · mo • L quadrigentesimo D || philipus P1 philyppus D || amintae PB aminte D 14 patri D || regnu (an regna ?) P || macedonO (nũ in ras. ut ae terminatio appareat) P || ademptus L || uiginti quinque LD || añ P1 annis P2 )

157
tenuit, quibus hos omnes acerbitatum aceruos cunctasque malorum moles struxit.

hic primum ab Alexandro fratre obses Thebanis datus, per triennium apud Epaminondam strenuissimum imperatorem et summum philosophum eruditus est.

ipso autem Alexandro scelere Eurydioes matris ocoiso, quamuis ea iam commisso adulterio et altero primum filio interfecto filiaque uiduata generi nuptias mariti morte pepigisset, conpulsus a populo regnum, quod paruo occisi fratris filio tuebatur, suscepit.

qui cum foris concursu exsurgentium nndique hostium, domi autem deprehensarum saepe insidiarum metu fatigaretur, primum bellum cum Atheniensibus gessit.

quibus uictis arma ad Illyrios transtulit multisque milibus hostium trucidatis Larissam urbem nobilissimam cepit.

inde Thessaliam non magis amore uictoriae quam ambitione habendorum equitum Thessalorum, quorum robur ut exercitui suo admisceret, inuasit.

ita Thessalis ex inprouiso praeoccupatis atque in [*]( AVCTORES § 2—§ 3 filio interfecto Iustin. 7, 5 § 3- 6 § 3 filiaque―pepigisset Iuetin. 7, 4 § 7 || conpulsus—suscepit.Iustin. 7, 5 § 8-10 II § 4 et § 6 Iustin. 7, 6 § 3.4.6.7 || § 6-§ 9 Itutin. 7, 6 § 8-12.14.16, ubi tamen haec § 6 amore uictoriae Orosiana sunt, illa § 9 ipsam-cepit uix ex Iustino § 16, sed fort. ex Trogi argumentis U. 7 et 8 sumpta ) [*]( 1 aceruitetum L acerḅ̌ιtatěm P ∗acerbitatum B 3 epaminundam PaRb 5 eurydicis L euridicis P euridicea R euriticis D || occisum a D 6 ea iam] etiam D || commiso P II adultero RaD II primoum L* || filiow# P 7 generi∗ (i ex o ?) D 8 compulsus Rb || fratres P 9 audentium P1 (exaurgentium s. s. P*) ex∗urgentium (erasa s) R 10 depraehensarum LD II sepe PD 11 fitigaretur L1 fatigatur P1 || | primum (pr m. 2) R c b 12 iUiricos P\' illyri∗os P1 illyrios B illirios D || mihus (b m. 2) L 13 larissimam L larisam D || caepit PR (ae ex oe corr.) B || thesaliam P tbeealiam B thessalia (aU. s in ras. m. 1, ex p ut uid.) D 14 ambicionem D || aequitum PRa 16 thesaloram P s thesalorum R || robor P rubor D 16 thesalis P s thesalis B || occupatis D || adque D, )

158
potestatem redactis, iungendo equitum peditumque fortissimas turmas et copias inuictissimum fecit exercitum.

igitur uictis Atheniensibus subiectisque Thessalis Olympiadem, Arabae regis Molossorum sororem duxit uxorem. qui Aruba cum per hoc, quod societatem Macedonum adfinitate regis paciscebatur, imparium suum se dilataturum putaret, per hoc deceptus amisit priuatusque in exilio consenuit.

deinde Philippus, cum Mothonam urbem oppugnaret, ictu sagittae oculum perdidit. ipsam uero urbem mox expugnauit et cepit.,

Exim Graeoiam prope totam consiliis praeuentam uiribus domuit. quippe Graeciae ciuitates dum imperare singulae cupiunt, imperium omnes perdiderunt et dum in mutuum. exitium sine modo ruunt, omnibus perire quod siagulae amitterent oppressae demum seruientesque senserunt.

quarum dum insanas conuersationes Philippus ueluti e specula obserua auxiliumque semper inferioribus suggerendo contentiones, bellorum fomites, callidus doli artifex fouet, uictos sibi pariter [*]( AVCTORES § 10 Graeciae sqq.—§ 13 Iustin. 8, 1 § 1―4.7.8.11 —14 exceptis maxime his § 11 belloram fomites—artifex Orosianis ) [*]( 1 aeqaitum PR* || turmas et] male cum Port. deleuit Grubitz p. 23 3 thesalis PRa || olimpiadem PB || arabae] LD auruchiae PB (sed prima litt. minime clara in P) 4 maloatoram PB malos suorum D || ∗∗∗qui (in ras. qui fuit) B. || aruba] LD aantcha PB 5 machedonum LaP2R1 || adfinitatem L affiaitate (prior f in ras. ai. m. B) BD || paciscebatur (p in ras. al. m.) B 6 delatorum P1 7 priuatus-] regno.. priuatus Iustinus || phillyppus D || mothonam] LBD mathonam P, Methonam v ,8 ipsa\'D 9 uero] antem B || caepit PB (ae ex oe corr. B) 10 exin PbB ex | D || greciam BD || prophe L* 11 greciae PB 12 motuum P 13 se dederant P\' (sine modo ruunt s. 8. P2) || ∗∗∗∗∗∗∗∗∗ perire (fuit in rasura dem ) P pepire D 14 ante oppressae instrit non nisi margo B 16 conuersationes] LPBD; male concursationes ed. 1510 et Fabr., conconiones ed. 1542, concertationes Lautius (ex cod. Colon.) et h interpolarunt || filippus P phillippns D || ueluti e] R2D. ueluti LR1 uelut in P; uelut e Iustini codices 16 inferioribus (in ex im corr.) P 17 doli] mali D || foet (v m. 2) P H uictis (o m. 2) B )

159
uictoresque subiecit.