Historiae Adversum Paganos

haec campi planitie undique conspicua, natura loci laetissima, castrorum facie moenibus paribus per quadrum disposita. murorum eius uix credibilis relatu firmitas et magnitudo, id est latitudine cubitorum quinquaginta, altitudine quater tanta.

Geterum ambitus eius quadnngentis octoginta stadiis circumuenitur. murus coctili latere atque interfuso bitumine conpactus, fossa extrinsecus late patens uice amnis circumfluit.

a fronte murorum centum portae aereae. ipsa autem latitudo in consummatione pinnarum utroque latere habitaculis [*]( AVOTORES § 7 Nebrot gig. cf. Genes. 10, 9 sq. || fandatamprodidere cf. ad Oros. 2, 3 § 1 (et SynceU. p. 66 sq. Bonn) ) [*]( EXPILATORES 6 Babyl.-7 rep., 13 murus—bitumine fort. adhibuit Isidorus Orig. 15, 1, 4 8 campi — p. 97, 5 subaersa est adhibuit laudato Orosio (ubi Horos. Naz.) Gregorius Turon. 1, 6 9 castrorum—10 disposita, 11 latitud.-12 stadiis .. centum.. aereM, p. 97, 2 domus .. quatergeminae compHauit Seuerus Chron. p. 458. ) [*]( 1 eufraten LPBJB eufratin D 2 mediam] edi in ras. m. 1 D || babyloniam] LRbBD (-yllo- B -ilo- D) babylonam PR* || diriuauit e PBlB 3 sicd P 4 i*ter (er. n) B || coepitque (oe in ae dl. m.) B || extrui PD 5 **pene (p in ras.) B 6 babylonam LPR* babyllonam B babilonam D babyllonem a babillonem 8 babylonem || nebrot] L nebroth PRBDD nebrod a nembroth 8 7 gygante B || ue1 (1 m. 1) D || samiramide] LR2B samiramidae D simiramide PR1 || paratam L 8 planiciae (c ex t) B 10 dispossita B 11 L PBB || altidudine (e ex 3) B || quater] XL Bm 12 tantum L || cqterum B* || quadringentis octoginta] LD COOCLXXX PBB OCCCLXX Gregor. cuius inspexi codicem Nae. Pal. 864 saec. 8-9; CCCLX Herodot. 1, 189 sq. 13 coctili] cocto D || adque P*R*B || interfuso] infuso Gregor. 14 co*pactus (ex con-) Bb 15 c PB || aer∗∗eae P aureae B 16 consumatione LD )

et tamen magna illa Babylon, illa prima post reparationem humani generis condita, nunc paene etiam minima mora uicta. capta subuersa est.

ibi tnnc Croesns rez Lydorum famosus opibus cum ad auxiliandum Babyloniis uenisset, uictus sollicite in regnum refugit. Cyrus autem posteaquam Babylonam ut hostis inuasit ut uictor euertit ut rex disposuit, bellum transtulit in Lydiam; ubi conterritum superiore iam proelio exercitum nullo negotio superauit. ipsum etiam Croesum cepit captumque et uita et patrimonio donauit.

Exaggerare hoc loco mutabilium rerum mstabiles status non opus est: quidquid enim est opere et manu factum, labi et consumi uetustate, Babylon capta confirmat; cuius ut primum imperium ac potentissimum extitit ita et primum cessit, ut [*]( AVCTORES § 10 citas quadrigas Vergil. Aen. 8,642 || § 11 Orosius? || § 12 Iustin. 1, 7 § 3—5.7 || § 13 quidquid—uetastate Cicero pro Mareello 4 § 11\' ) [*]( EXPILATORES 3 Babjlon.. 5 capta adhibuit Seuerus Chron. p. 453, 3 || 7 Cyrus.. 11 Croesum cepit uidetur adhibuisse Seuerus Chron. p. 436 sub fin. ) [*]( 1 dispositia B || intercapidine R2B intercapitine D || sui dtaa] nicanas crant LPR1 niceoas B sui citas (corr. ai. m.) B seiunctas D 2 quater geminae (erant s. s. m. 2) PB || habitationes P || minaei proceritate nn. m. 1 in mg. add. al. m. B 3 t∗am B || babyllon B babiatq; lon D 4 pęne (q radendo in e) B poenae D 5 muro B || capta (I. s. al. m.) B || est om. D || cbroesus LD 6 lidorum D || babiloaiis D babyllonis B 8 babylonam] L babyilonam B babilonam D babylonem P babylonS B || ut hostis (ut a lin. add. m. 2) P || at uictor (in ras. angust.; fuit uictor sinc ut) P 9 in] ut in B || lidiam D || conteritum B || superiore (u ex o ut uid. corr.; itemque u m marg.) B 10 proelium D 11 chroesum LD || coepit P caepit sed a in ras. B 13 quioquid (c ex d) R quitquit B 14 babyUon B babilon D 15 extitit PB || ut] PBlB et LR2D ) [*]( V. ) [*]( 7 )

ita ad proxima aduentantis Cyri temptamenta suooubuit magna Babylon et ingens Lydia, amplissima Orientis cum capite suo bracchia unius proelii expeditione ceciderunt: et nostri incircumspecta anxietate causantur, si potentissimae illae quondam Romanae reipublicae moles nunc magis inbecillitate propriae senectutis quam alienis concussae uiribus contremescunt.

Igitur idem Cyrus proximi temporis successu Scythis bellum intulit. quem Thamyris regina quae tunc genti praeerat cum prohibere transitu Araxis fluminis posset, transire permisit, primum propter fiduciam sui, dehinc propter opportunitatem ex obiectu fluminis hostis inclusi.

Cyrus itaque Scythiam ingressus, procul a transmisso flumine castra metatus, insuper astu eadem instructa uino epulisque deseruit, quasi territus refugisset. hoc conperto regina tertiam partem copiarum et [*]( AVCTORES cap. 7 Iustinus1, 8 ) [*]( EXPILATORES 10 Cyrus—11 regina .. p. 99, 8 cum — delenit excerpsit Seuerus Chron. p. 453 ) [*]( 1 uelut PRb om. R* II hereditas traderetur BD 2 eamdem B || famnlam B 3 temtamenti P timtamenta D || sucoubuit (c pr. in ras.) B 4 babyllon B babilon D II ingens (ng in ras. al. m.) B II is onente P 5 brachia PR || expedione B || caeciderunt P cicideruiit B 6 annaetate P anczietate BB (sed c er. in B) 7 romae B II reip. L II inbicillitate B imbecillitate RbD 9 cotremesonnt B 10 successus| sed s finalis a 1 m. del. L successu∗ (eras. s in P certe et ut uid. in R) PB || schytis L sc.ythis (eras. ut wid. h) B 11 intulit∗∗∗| B II quem] quam D || thamyris] LPB thamiriB RD 12 proibere. (er. t) D II transitum (-9 B) RB || azaris D || posset (t al.) R 13 propter] sic pp R II oportunitatem LPBB opurtonetatem D 14 ciras D II ingresus B 15 a om. D || metatns] metatus estB 16 astu] astu castra B castra B éII in structa. B structa P II aepulisque P ∗epulisque B 17 conperto LPR*B cο̃∗ perto Rb II reginam D )

barbari ueluti ad epulas inuitati ebrietate uincuntur, mox reuertente Cyro uniuersi cum adulescente obtruncantur.

Thamyris exereitn ac filio amisso uel matris uel reginae dolorem sanguine hostium diluere potius quam suis lacrimis parat. simulat diffidentiam desperatione cladis inlatae, paulatimque cedendo superbum hostem in insidias uocat.

ibi quippe conpositis inter montes insidiis ducenta milia Persarum cum ipso rege deleuit, adjecta super omnia illius rei admiratione, quod ne nuntius quidem tantae cladis superfuit.

regina oaput Gyri amputari atque in utrem humano sanguine oppletum coici iubet non muliebriter increpitans: Satia te, inquit, sanguine quem, sitisti, cuius per annos triginta insatiabilis perseuerasti.

Anno ab Vrbe condita CCXLV Darius Cyro apud Soythas , interfecto post aliquantum interuallum sorte regnum adeptus est.

regnauit enim medius eorum Cambyses Cyri filius; qui [*]( AVCTORES § 1 anno - CCXLV ignotus (cf. Eus. 1495) || Darius— adeptus est et § 4 Darius—recuperauit adhibitus ut uid. Iustinus 1,10 || § 2 adhib. ut uid. Iustinus 1, 9 ) [*]( 1 adolescentulum B 2 uelut PB II ∗epulas B II primum (primo S) ante ebriet. add. PRBDv II aebrietate B *ebr. B 8 cyro∗∗ (3 wi 3 litt. erasae) P ciro D || aduliscente D adolesc. B II obtruncatur (n m. 2) P || tbamyris] LPBB tamiris D 4 amiso B 5 potiu] promptius BD II simttlad P* 6 disperatione PBl II claudis (i eras.) P || illatae (1 pr. in ras. ut uid.) R mlatim (— m. I) D peullatim|que D II decedendo PB 7 superbo P II insidiis B || conpossitis B compositis PB conpositis interpositis D 8 docenta D cc PRB 9 rei om. B || nuncius D 10 superf*uit (1 er.) B || capod R2B II ampotari R1D 11 adque P*BD || utre L utrum D || D D ter coici] PB coIci D coici (n m. fort. 1*) L coici B 12 muliebribus (ter m. P aut m. 1*) L mulieriter P\' II satieta-te L II inquid LP*R*D18 tregenta D xxx PB || pereerasti B 15 ANNO (A in A mut.) — DARIUS litteris maiusculis B II • co - mo XL. quinto L ducentisemo quadraginsemo quinto D II ciro D || aput P* II scythas R schytas L 16 aiiquantulum B II aorta] LPBBD forte (errore typogr. ut vid.) 8, indeque h II adSptus R* 17 eet om. B ) [*]( 7* )

post hunc etiam magi sub nomine quem occiderant regis regno obrepere ausi; qui quidem mox deprehensi et oppressi sunt.

Darius itaque, unus ex his qui magorum audaciam ferro coercuerant, consensu omnium rex creatus est. qui postquam Assyrios ac Babylonam a Persarum regno deficientem bello recuperauit, Antyro, regi Scytharum, hac uel maxime causa bellum intulit, quod filiae eius petitas sibi nuptias non obtinuisset.

magna scilicet necessitas, pro unius libidine hominis septingenta milia uirorum periculo mortis exponi. incredibili quippe apparatu cum septingentis milibus armatorum Scythiam ingressus , non facientibus hostibus iustae pugnae potestatem,

insuper repentinis incursibus extrema copiarum dilacerantibus, metuens ne sibi reditus interrupto ponte Histri fluminis negaretur, amissis [*]( AVCTORES§ 4 Antyro —§ 7 Iustin, 2, 5 § 8-13 exceptis illis § 5 insuper—dilacerantibus et § 6 et quem — sensit quae uidentur esse Orosiana ) [*]( 1 aegipto D || cnnctam aegypti om. m. 1 add. 8. I. m. 2 L || aegipti D || abhominatas BB (bh ai. m. ut wid. B) 2 caeremonias PB || eius ∗et (er. s) D || depossnit B || post 8. 2. add. m. 2 L 8 regntl (Bed ũ in ras.) PB || obripere B obrebere D II ausi qui] PB ausi; qui om. m. 1 sed 8. 8. m. 1 uel 2 (si; in ras.) B ausi si L ausi| D 4 mox quidem B || depraehensi LPBBD II opprasssi D obpraesi B 5 his (h in rcu.) P hiis B II cohercuerant PR1 coezercuerant B* caercuerat D conhercuerat D 6 asyrios B assirius D 7 babylonam] LPR* babyllonam B babilonam D babyloniam Bb || a om. LBD || defeciente (cum ras. supra e fin.) P II recuperauit] recupej (pag. extr.) L 8 antyro] LPB*; sic haud dubie Orosius, qui apud Iust. fort. Idantyrus legens id ut ab nomine alienum omisit; anthyro Rb antiro D ancyro B || scbytarum L 9 magacilicet (n et a add. m. 2) P 10 libin ne D II unit P || homines B II doo PB sic aoo B II miL. P mil- B 11 apparatu ∗∗∗∗∗∗∗∗(rasura m. 1) B 12 doc PRB || schytiam L II non om. D 13 hostibus om. B* II punge D II potestatẽ C al. m. 8. 8. ?) B 14 extrena D 15 histri] LPBBD || amissio L amisis B )

inde Asiam Macedoniamque adgressus perdomuit. Ionas quoque nauali congressione superauit. deinde in Athenienses, cur Ionas aduersum se auxilio iuuissent, impetum fecit atque arma direxit.