Historiae Adversum Paganos
Orosius, Paulus
Orosius, Paulus. Historiarum adversum paganos libri VII (Corpus scriptorum ecclesiasticorum latinorum, Volume 5). Zangemeister, Karl, editor. Gerold: Vienna, 1882.
Anno ante urbem conditam MVIII fuisse apud Aegyptum [*]( AVCTORES 1 patria profugi] έϰπεσόντεςΠελοποννήσου Sync., emisso regno suo codex Fuxensis (». e. Vat. Beg. 660; wid. Schoene uol. I app. p. 111); ceteri Hieronymi codices omittunt § 3 in Achaia item cod. Fux. ad a. 2600 (de Attica narrant Africanus ed. Bouth p. 138, 3; 161, 8; 163,11 et Eusebius cum Hier.) || 6 uastatione plurima cf. Africanus p. 159, 1; 161, 7 Bouth || 7 Ogyg.— Eleusinae conditor Africanus p. 159, 13 et Fers. 260* || rez cf. Sync. p. 126, 18 Bonn II nomen .. dedit cf. Africanus p. 168, 17 sg. Bouth ) [*]( EXPILATORES 5 in Achaia — 8 dedit excerpsit Isidorus Orig. 13, 22,3 9 ante—Aegyptum.. 52, 5 Amasis (amosis SVLP.) .. 8 Ioseph compilauit Seuerus chron. p. 452 ) [*]( 1 thelchises PRA thelcises D thalceses B; h. l. -ines Hieronymi co- dices || post] et carpathii post v || paulolum DB* || profngi in ras. m. 2 et supra gi nonnihil erasum (fu?) P (p Q m. 1) 2 -que] -quae D II quia] PBBD quod h || paenitus PB (sed a er. et demceps unius sersus duae partes erasae sunt in B) || congresu B congresso D || h acius D || humane D 3 habitacionis D || rodum P rohdum B || insulam quae] insolamq: D || offiussa] PRaA offiusa Bb obfasa B efuia D 4 antea | ∗ R ante B || tuta sed a in ras. P tutaE R tota BD tutam h || possessione] PRD possesione B possessionem h || coepersnt PB Deinceps spatium et nouus u. in P 5 ANTE usque ACHAIA 8 litteris maiusc. in B || a. a. n. c.] correxi ante annos nrbis M B) condite (-tę R2) PBBDv || mille quadragenta D || saeuum] seum B || diluῐum B 6 uastacione D || pluma D || totius paene « [eras. ne) P totius p.ene (er. a) R tocius paene ∗∗∗∗∗ I (4 uel 5 lite. er.) D paene totius B 7 ogygii] PBBD ogigi RM oggii 2 || conditur D 8 tempore D 9 anno ante urbem conditam M-vm B Anno ab nrbg conditi millesimo octauo D ante annos urbis conditae I.VIII. PR ante annos conditae urbis XVIII v || aput D ) [*]( V. ) [*]( 4 )
sic ait: Minimus aetate inter fratres Ioseph fuit; cuius excellens ingenium fratres ueriti, interceptum peregrinis mercatoribus uendiderunt.
a quibus deportatus in Aegyptum, cum magicas ibi artes sollerti ingenio percepisset, breui ipsi regi percarus fuit. nam et prodigiorum sagacissimus erat et somniorum primus intellegentiam condidit, nihilque diuini iuris humanique ei incognitum uidebatur:
adeo ut etiam agrorum sterilitatem futuram ante multos annos prospiciens fruges congregasset: tantaque experimenta eius fuerunt, ut non ab homine, sed a Deo responsa uiderentur.
filius Ioseph Moyses fuit, quem praeter paternae scientiae hereditatem etiam formae pulchritudo commendabat. Sed Aegyptii cum scabiem et uitiliginem paterentur, responso moniti eum cum aegris, ne pestis ad plures serperet, terminis Aegypti pellunt.
haec Iustinus.
sed quoniam [*]( AVCTORES Pompeius historicas eiusque breuiator Iustinus] § 2—5 ex Iust. 36, 2 § 6-12 || § 4 prospiciene fr. congr. plura Iustinus ) [*]( 1 |insoletam D || bertatem R 2 adque PaB || intollerabilem PRD (pr. 1 erasa in R) intulerabilem B 3 subuenerint P subuinerit D || istori∗| cus (i et c al. m., c inras.; uid. istor|icus fuisse) R || breuiatur D 4 citera D b etate D || fuit Ioseph B 6 peregrinationis B 7 nendedirunt D 8 magnificae PaR || ibi cm. BD || artis D || solerti PR 9 breui R || carns BD 10 prodigiorum (or in ras.) P 11 condedit D 12 -que] quę D || ei om. PRa 13 sterelitatem RaD || mnltus D 14 congregasset] conges congregasset B || tatan*que (corr. ex tamque P\'Bb) PR 16 responsa] responsa dari cum Iustino v 17 paterna D || haereditatem D 18 set P* 19 scapiS D || patirentur B 20 pestes Bt U gespexet D 21 hae R1 )
dehinc sacerdotum Aegyptiorum fallax malitia confutanda est, qui uel astu, quod manifestius est, euidentem iram misericordiamque ueri Dei memoriae subtrahere conati sunt, particulatim expositione confusa, ne in contumeliam idolorum suorum eum colendum merito ostenderent, cuius consilio adnuntiata haec mala et auxilio euitata docuissent; uel forte, ut indulgentius accipiamus, obliti sunt.
illius enim nostri Ioseph, qui fuit ueri Dei seruus et pro creatura domini sui pie intenteque sollicitus, prouisione ipsi abundabant frugibus quasi sacerdotes; sed, quia falsi sacerdotes erant, cum ceteris esurientibus non dolebant. enimuero cui placet, obliuiscitur: cui dolet, meminit.
quamquam huius temporis argumentum historiis fastisque reticentibus ipsa sibi [*]( AVCTORES 1 Moyses] § 6—9 secundum Genes. 41—47 15 cui placet-meminit Cicero pro Murena 20 § 42 ) [*]( 1 moyses om. B || scientemquae D 2 attestantor (prima t in ras.) R testantnr B || uiriusquae D 3 conscribsit B || adque P\'B 4 iBti om. B || probat f || hic uersus supplenda est - dehinc L egipt. f. malitia om. sed inferius add. m. 1 R || ignorantiam D || supplendam D supplenda est B (uide supra), v 5 egiptiorum R || malicia D || confudanda D || astu] ast B 6 manefestius D N -que] qui R1\' quae D n aeri om. B uiri D 7 particolatim D| || siexposione (corr. m. 1) R expossitione B exposicione D 8 contuniiliam BD || colendo D || merito ex meritũ m. 1R 9 adnunciata D || haee (c ai. m.) R 10 docueasent D || ui** (er. in; ut m. 1) R 11 ueri] uiri D 12 pi.e (a eras.) PR piae D || intent.eque (a eras.) P intentęquae (, et a eras.) R || sollicetus D || culusprouiaione (euius al. m.) R 13 ipee D || habundabant RBD (h eras. in R) || sacerdotis D U caeteris B || enimuiro D énuero |(eiusmodi apex hic et aliquotiens alibi quid gibi uelit non liqvet) B 15 placit D || obliuesoitur B- obliniscetur D || quaqui (n m. 1) R quanquam D 16 hutoriis (ii ex corr. et s fin. in ras. al. m.) R hystoriis B || factisque PaR || retenentibus D ) [*]( 4; )
fuit itaque haec fames magna sub rege Aegyptiorum Diopolita, cui nomen erat Amosis, quo tempore Baleus Assyrios, Argiuos Apis regebat.
fuerunt autem ante annos famis septem praecedentes alii septem ubertatis anni. quorum affluentiam tanto neglegentius perituram quanto uberius natam Ioseph noster sollertia sua collegit et condidit totamque Aegyptum conseruauit.
adquisiuit uniuersam Pharaoni pecuniam et Deo gloriam, reddens dispensatione iustissima cui uectigal, uectigal, cui honorem, honorem, omniumque pecora terras censusque collegit; ipsos autem, qui semet cum terris suis accipiendae stipis taxatione uendiderant, statuta quintae partis pactione laxauit.
hunc Ioseph, quem constituit Deus Aegyptiis conseruatae salutis auctorem, quis credat ita in breui eorum excidisse [*]( AVCTORES § 10 non ex Eus. uel Hier. 290 (sec. quos non factum est sub AmoBi) || § 11.12 Genes. 41 et 47, sed u. 11 cui nectigal—12 honorem ex Pauli Ep. ad Rom. 13, 7 ) [*]( 1 pronuntiant P* pronunciat D || redacta (red in ras., ex retr ut uid.) P 2 restituta* que (m eras.) P II fructo D || ommbu P || *suo (a eras.) P suoaruo (r in ras. ex ?s, io ex no ?; suo 8. 8. al. m.). . R 3 inoenBabile D II ueCtigal R 4 famis BD || diopolita] PB deopolita B diopoleta D, Diapolita h 5 erat om. B || amosis] PR amoses BD, Amasis h II baleus] PRBDh (item edd. apud Augustin. Ciu. d. 18, 4; βαλαιός Sync.) || aayrios B assirius D 6 gebat P || auutem Pa; om. h II fames (e in i corr.) PR || vn B II praecidentes R\'D 7 alii septem] alii B [[ lubertates P || afluentiam PD 8 uberius (i ex c corr.) P 9 solertia R solercia D || colligit B || condedit D || aegyptum om. B II conseruabit PRa 10 adquissiuit B adquesiuit D || faraoni BD || pecuniam] terram Vuig. Genes. 47, 20 11 redens D II dispensacione D 12 pecorum B || colligit P*B 13 qui semet] quis emit D qui semet ipsos B || terris] oaeteris B 14 uindiderant D uendiderunt BA || statutae BD II paccione D 15 ioseph R || conseruate D 16 salitis (corr. m. 2) P II actorem P || qui| D II orum (e ai. m.) R || ita excidisse B )
Quamobrem non est mirandum, si nunc quoque aliqui reperiuntur, qui cum a ceruicibus suis inpendentem gladium praetento Christiano nomine auerterint, ipsum nomen Christi, quo solo salui sunt, aut dissimulent aut infament grauarique se eorum temporibus. adserant, quorum meritis liberantur.