Octavius

alii eos ferunt ipsius antistitis ac sacerdotis colere genitalia et quasi parentis sui adorare naturam: nescio an falsa, certe occultis ac nocturnis sacris adposita suspicio! et qui hominem summo supplicio pro facinore punitum et crucis ligna feralia eorum caerimonias fabulatur, congruentia perditis sceleratisque tribuit altaria, ut id colant quod merentur.

iam de initiandis tirunculis fabula tam detestanda quam nota est. infans farre contectus, ut decipiat incautos, adponitur ei qui sacris inbuatur. is infans a tirunculo fanis superficie quasi ad innoxios ictus prouocato caecis occultisque uulneribus occiditur. huius, pro nefas! sitienter sanguinem lambunt, huius certatim membra dispertiunt, hac foederantur hostia, hac conscientia sceleris ad silentium mutuum pignerantur. haec sacra sacrilegiis omnibus taetriora.

et de conuiuio notum est; passim omnes locuntur, id etiam Cirtensis nostri testatur oratio. ad epulas sollemni die coeunt cum omnibus liberis, sororibus, matribus, sexus omnis homines et omnis aetatis. illic post multas epulas, ubi conuiuium caluit et incestae libidinis [*]( 1 haec execranda Ysener 3 pene Pr U neludP 6promiscuer 7 maxime nefaria P. Daniel: maxima et uaria Pr 8 praefandas P, sed s erasa 9 asini obelo notauit Dauisius ut insertum ex cap. 28 11 antistis P 13 apposita suspitio r jj qui om. r 15 fabulatur r: fabulantur P; fabulantur - tribuunt Wotoerus, at cf. 28, 10 18 imbuitur Vrsinus 23 haec] ecce malim II tętriora P: tetriora edd. 24 locuntur P: loquntur r 25 solemni r II cum coniugibus, liberis Jac. Gronouius (cf. Holdeni edit.) 26 sorororib. P II hominis Pr 27 aepulas ubi comuiuium P II caluit r: canit P, incaluit P. Daniel et Heumann; cf. Sulp. Seu. chron. II, 13: cum.. conuiuium calere coepisset etc. II incaestae liuidinis (lib. corr.) P, )

sic euerso et extincto conscio lumine mpudentibus tenebris nexus infandae cupiditatis inuoluunt per incertum sortis, etsi non omnes opera, conscientia tamen pariter incesti, quoniam uoto uniuersorum adpetitur quicquid accidere potest in actu singulorum.

Multa praetereo consulto: nam et haec nimis multa sunt, quae aut omnia aut pleraque [omnium] uera declarat ipsius prauae religionis obscuritas.

cur etenim occultare et abscondere quicquid illud colunt magnopere nituntur, cum honesta semper publico gaudeant, scelera secreta sint? cur nullas aras habent, templa nulla, nulla nota simulacra, numquam palam loqui, numquam libere congregari, nisi illud, quod colunt et interprimunt, aut puniendum est aut pudendum?

unde autem uel quis ille aut ubi deus unicus, solitarius, destitutus, quem non gens libera, non regna, non saltem Romana superstitio nouerunt?

Iudaeorum sola et misera gentilitas unum et ipsi deum, sed palam, sed templis, aris, uictimis caerimoniisque coluerunt, cuius adeo nulla uis nec potestas est, ut sit Romanis numinibus cum sua sibi natione captiuus.

at iam Christiani quanta monstra, quae portenta confingunt! Deum illum suum, quem nec ostendere possunt nec uidere, in omnium mores, actus omnium, uerba denique et occultas cogitationes diligenter inquirere : discurrentem scilicet atque ubique praesentem molestum illum uolunt, inquietum, inpudenter etiam curiosum, siquidem adstat factis omnibus, locis omnibus intererrat, cum nec singulis inseruire possit per uniuersa districtus nec uniuersis sufficere in singulis occupatus. [*]( 1 ebriatis Meursius: ebrietatis Pr, ebrietate Gelenius, ebrietatibus Dauisius II carnis Pr, em. Sabaeus inpraefat. ed. Rom. 5 oporae P, opere Heumann 9 pleraque omnia Wopkens; nos omnium obelo notare tnaluimus 13 uota simulacra Reinsius Aduers. I, 18; at u. Heum. VII, p.255 14 congregari sustinent Cellarius 16 gentes liberae Heumann 19 cerimonisque P corr. ex erimonisq. 20 numinibus Wowerus: nominibus P, hominibus r 21 at iam Scheffer: at (ad 1 m.) etiam P, at Wowerus, at enim Heumann II quanta monstra Dauisius: quanti nTa (n in quantam mutata in m) P, quaenam monstra r 24 inquirere, discorrentem uulgo distinguitur 25 imprudenter de Rhoer 26 astat r 27 districtus r: destrictus P )