Octavius

Tum sic Caecilius exorsus est: Quamquam tibi, Marce frater, de quo cum maxime quaerimus non sit ambiguum, utpote cum diligenter in utroque uiuendi genere uersatus repudiaris alterum, alterum conprobaris, in praesentiarum tamen ita tibi informandus est animus, ut libram teneas aequissimi iudicis nec in alteram partem propensus incumbas, ne non tam ex nostris disputationibus nata sententia quam ex tuis sensibus prolata uideatur.

proinde si mihi quasi nouus aliqui et quasi ignarus partis utriusque considas, nullum negotium est patefacerè, omnia in [*]( 3 dolere Ursinus: dolore Pr, doloris Heumann 5 requiro? edd. recc. (requiro obelo notauit Heum.) 6 et P in litura 8 toto integro P 1 manu; an toto per gUmema inuectum est ? 9 ut de ipsios secta hodie com eo disp. Hevmann; ipse malim istius (uel ipse istius) sectae, Bcil. in guam tam acriter inuectus est; leetionem ipsius sensu carere opinatur etiam censor in Zeitschr. f. PhU. u. kath. Theol. 18, 162 11 sapientiam modo P: sapientium modo Rigattius 13 requiescere P (erasa littera a) 15 obsequii P corr. et r 16 a.ut ordinis obelo notauit P. Daniel (apud Wowerum) 20 id de quo Heumann II utpote qui Vrsinus 21 alterum, alterum r: alterum semel habet P 25 sententia P corr. m. 1. ex sentia II ex tuis P corr. m. 2. ex exuis 26 proinde mihi, si Vsetter II aliquis r 27 utrisque r \' )

quo minus miram est nonnullos taedio inuestigandae penitus ueritatis cuilibet opinioni temere succumbere quam in explorando pertinaci diligentia perseuerare.

itaque indignandum omnibus, indolescendum est audere quosdam, et hoc studiorum rudes, litterarum profanos, expertes artium etiam sordidarum, certum aliquid de summa rerum ac maiestate decernere, de qua tot omnibus saeculis sectarum plurimarum usque adhuc ipsa philosophia deliberat.

nec inmerito, cum tantum absit ab exploratione diuina humana mediocritas, ut neque quae supra nos caelo suspensa sublata sunt, neque quae infra terram profunda demersa sunt, aut scire sit datum aut scrutari permissum aut suspicari religiosum, et beati satis satisque prudentes iure uideamur, si secundum illud uetus sapientis oraculum nosmet ipsos familiarius nouerimus.

sed quatenus indulgentes insano atque inepto labori ultra humilitatis nostrae terminos euagamur et in terram proiecti caelum ipsum et ipsa sidera audaci cupiditate transcendimus, uel hunc errorem saltem non uanis et formidulosis opinionibus implicemus.

sint principio omnium semina natura se coeunte densata, quis hic auctor deus? sint fortuitis concursionibus totius mundi membra coalita, [*]( 1 omnia deleuit Wowerus 2 minus Vrsinus: magis Pr II tedio P 3 temere potius snccumbere Wowerus 4 exploranda Vrsinus II itaque P: atqui Dombart 5 indolescendumque Bigaltius, et indole Dombart, immo indo!. Wowerus (coll. Cypr. epist. 1, 6: illud mirandum est, immo indignandum potius et dolendum), indignandum omnibus, indolescendum sapientibus est censor in Z. f. Phil. u. kath. Theol. 18, 163, indign. omnibus, omnibus indole est Vahlen 1\\ audire r II hoc P: horum r 6 rude P 11 artium nisi sordidarum Vrsinus (a. etiam nisi sord. Heumann) 7 ac del. Heumann, ac maiestate dei Ch. Wirth, quondam sodalis seminarii phtlologici Monacensis; apparet facile dei (di) ante decernere intercidere potuisse 8 qua P 1. m. corr. e quo. II plurimum Wopkens, idem totis omnibus s. proponens, at cf. Dauis. ad hunc locum 9 filosofia P II ab erploratione rerum diuinarum Heumann 11 profunda Bursian colI. 1, 4 12 datum ut scrutare Pr II suspicari Dombart: stuprari P, struprari r, ruspare (uel ruspari) Jos. Scaliger et uttlgo, parum apte, cum iam scrutari, quod antecedit, idem fere significet; disputare Chr. Ad. Klotz 13 et om. r 14 ueteris sapientis Vsener 17 uel Heumanno aut delendum aut in nelim mutandum uidebatur 18 formidulosisP; formidolosis edd. II implicemns. sint principio P: implicamus. Sint principia r 19 hic P: his Heumann. )

quae superstitio est? homo et animal omne quod nascitur, inspiratur, attollitur, elementorum ut uoluntaria concretio est, in quae rursum homo et animal omne diuiditur, soluitur, dissipatur: ita in fontem refluunt et in semet omnia reuoluuntur, nullo artifice nec iudice nec auctore.

sic congregatis ignium semmibus soles alios atque alios semper splendere, sic exalatis terrae uaporibus nebulas semper adolescere, quibus densatis coactisque nubes altius surgere, isdem labentibus pluuias fluere, flare uentos, grandines increpare, uel nimbis conlidentibus tonitrua mugire, rutilare fulgora, fulmina praemicare: adeo passim cadunt, montes inruunt, arboribus incurrunt, sine dilectu tangunt loca sacra et profana, homines noxios feriunt et saepe religiosos.

quid tempestates loquar uarias et incertas, quibus nullo ordine uel examine rerum omnium impetus uolutatur? in naufragiis bonorum malorumque fata mixta, merita confusa? in incendiis interitum conuenire insontium nocentiumque? et cum tabe pestifera caeli tractus inficitur, sine discrimine omnes deperire? et cum belli ardore saeuitur, meliores potius occumbere?

m pace etiam non tantum aequatur nequitia melioribus, sed et colitur, ut in pluribus nescias, utrum sit eorum detestanda prauitas an optanda felicitas.

quod si [*]( 1 accenderit, caelum malim 2 terram fundauerit pondere P, terram fundauerint pondera Rigaltius. terra se fundauerit pondere Casp. Barth, terram fundanerit pondus Vrsinus; nos sua (sc. materia) ex coni. Vahienii addidimus 3 et mare et licet P ante rasuram || confluxerit Datlisius: influxerit Pr 4 quae P: atque Heumann 5 inspiratur et alitur Vrsinus II ut uol. concretio sit Dauisius (ego pro ut malim uelut) 6 fortuita coner. Heumann II concretio P corr. e concreto 7 resoluitur Heumann 8 reuoluuntur omnia idem II indice Vonck lectt. lat. p. 52 9 soles uidemus alios Heumann, quod utique exspectares II atque bis habet P 10 ezalatis Pr: exhalatis edd. 11 coalescere Vsener 12 iisdem edd. 13 uel collidentibus (om. nimbis) Dauisius II fulgora P: fulgurar 14 promicare Heuainger, praecipitare Orusiua 15 delectu r 17 ordine vel discrimine Heumann 18 muti erita Pl 21 ardor saeuit Heumann 23 sed attollitur Vrsinus, sed ita colitur Wopkens lectt. Tull. p. 226. )

ecce arbusta frugifera, ecce iam seges cana, iam temulenta uindemia imbri corrumpitur, grandine caeditur. adeo aut incerta nobis ueritas occultatur et premitur, aut quod magis credendum est, uariis et lubricis casibus soluta legibus fortuna dominatur.