Octavius

Minucius Felix, Marcus

Minucius Felix. M. Minucii Felicis Octavius Iulii Firmici Materni Liber de errore profanarum religionum. Halm, Karl, editor. Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 2, 1867.

sed ubi eundi spatium satis iustum cum sermone consumpsimus, eandem emensi uiam rursus uersis uestigiis terebamus, et cum ad id loci uentum est, ubi subductae nauiculae substratis roboribus a terrena labe suspensae quiescebant, pueros uidimus certatim gestientes testarum in mare iaculationibus ludere.

is lusus est testam teretem iactatione fluctuum leuigatam legere de litore, eam testam plano situ digitis conprehensam inclinem ipsum atque humilem quantum potest super undas inrotare, ut illud iaculum uel dorsum maris raderet [uel enataret], dum leni impetu labitur, uel summis fluctibus tonsis emicaret [emergeret, dum adsiduo saltu subleuatur. is se in pueris uictorem ferebat, cuius testa et procurreret longius et frequentius exsiliret. [*](sic codex, quod propterea monendum est, quod quidam cum Lindnero, Heraldi adnotatione perperam intellecta, putabant in cod. exstare unguines ordinatum; at ea lectio pertinet ad Arnob. I, c. 39. ) [*]( 2 ciuitatis ut glossema del. Dauisius, itineris coni. Heumann 3 arenas r II uelud P et sic saepius 4 tundebat Vrsinus, radebat Vsener II semper P corr. ex super 6 tcrispis P II tortuosisque P. Daniel (in ed. Wotoeri): tororisisque P, sed rasura corr. torosisque, ut estinr 7 ibidem] itidem uel undamm coni. Oehler, probabUius Vsener identidem 9 allideret Vrsinus (pedibus adluderet, fluctus nunc relabens - resorberet praue distinctum in aliquot edd. recentt.); cf. Catuili epithal. 64, 67 11 hęc P corr. m. 2 in hęe 16 tabe Dombart || uidimus Vsener: uidemus Pr 21 uel enataret Pr, uel innataret Wopkens, nec enataret Dauisius, et uelut nataret Dombarl; nos Bursiano auctore (Literar. Centralblatt 1863 p. 497) uel enat. inclusimus 1\\ laeni P 22 emergeret del. Wowerus (ct mergeret Vrsinus) 24 esiliret r )

6

Igitur cum omnes hac spectaculi uoluptate caperemur, Caecuius nihil intendere neque de contentione ridere, sed tacens, anxius, segregatus dolere nescio quid uultu fatebatur.

cui ego: Quid hoc est rei? cur non agnosco, Caecili, alacritatem tuam illam?

et illam ocnloram etiam in seriis hilaritatem requiro. tum ille: Iam dudum meOctaui nostri acriter angit et remordet oratio, qua in te inuectus obiurgauit neglegentiae, ut me dissimulanter grauius argueret inscientiae..

itaque progrediar ulterius: de toto et integro mihi cum Octauio res est. si placet, ut ipsius sectae homo cum eo disputem, iam profecto intelleget facilius esse in contubernalibus disputare quam conserere sapientiam:

modo in istis ad tutelam balnearum iactis et in altum procurrentibus petrarum obicibus residamus, ut et requiescere de itinere possimus et intentius disputare.

et cum dicto eius adsedimus, ita ut me ex tribus medium lateris ambitione protegerent: nec hoc obsequi fuit aut ordinis aut honoris, quippe cum amicitia pares semper aut accipiat aut faciat, sed ut arbiter et utrisque proximus aures darem et disceptantes duos medius segregarem.

Tum sic Caecilius exorsus est: Quamquam tibi, Marce frater, de quo cum maxime quaerimus non sit ambiguum, utpote cum diligenter in utroque uiuendi genere uersatus repudiaris alterum, alterum conprobaris, in praesentiarum tamen ita tibi informandus est animus, ut libram teneas aequissimi iudicis nec in alteram partem propensus incumbas, ne non tam ex nostris disputationibus nata sententia quam ex tuis sensibus prolata uideatur.

proinde si mihi quasi nouus aliqui et quasi ignarus partis utriusque considas, nullum negotium est patefacerè, omnia in [*]( 3 dolere Ursinus: dolore Pr, doloris Heumann 5 requiro? edd. recc. (requiro obelo notauit Heum.) 6 et P in litura 8 toto integro P 1 manu; an toto per gUmema inuectum est ? 9 ut de ipsios secta hodie com eo disp. Hevmann; ipse malim istius (uel ipse istius) sectae, Bcil. in guam tam acriter inuectus est; leetionem ipsius sensu carere opinatur etiam censor in Zeitschr. f. PhU. u. kath. Theol. 18, 162 11 sapientiam modo P: sapientium modo Rigattius 13 requiescere P (erasa littera a) 15 obsequii P corr. et r 16 a.ut ordinis obelo notauit P. Daniel (apud Wowerum) 20 id de quo Heumann II utpote qui Vrsinus 21 alterum, alterum r: alterum semel habet P 25 sententia P corr. m. 1. ex sentia II ex tuis P corr. m. 2. ex exuis 26 proinde mihi, si Vsetter II aliquis r 27 utrisque r \' )

7
rebus humanis dubia, incerta, suspensa, magisque omnia uerisimilia quam uera.

quo minus miram est nonnullos taedio inuestigandae penitus ueritatis cuilibet opinioni temere succumbere quam in explorando pertinaci diligentia perseuerare.

itaque indignandum omnibus, indolescendum est audere quosdam, et hoc studiorum rudes, litterarum profanos, expertes artium etiam sordidarum, certum aliquid de summa rerum ac maiestate decernere, de qua tot omnibus saeculis sectarum plurimarum usque adhuc ipsa philosophia deliberat.

nec inmerito, cum tantum absit ab exploratione diuina humana mediocritas, ut neque quae supra nos caelo suspensa sublata sunt, neque quae infra terram profunda demersa sunt, aut scire sit datum aut scrutari permissum aut suspicari religiosum, et beati satis satisque prudentes iure uideamur, si secundum illud uetus sapientis oraculum nosmet ipsos familiarius nouerimus.

sed quatenus indulgentes insano atque inepto labori ultra humilitatis nostrae terminos euagamur et in terram proiecti caelum ipsum et ipsa sidera audaci cupiditate transcendimus, uel hunc errorem saltem non uanis et formidulosis opinionibus implicemus.

sint principio omnium semina natura se coeunte densata, quis hic auctor deus? sint fortuitis concursionibus totius mundi membra coalita, [*]( 1 omnia deleuit Wowerus 2 minus Vrsinus: magis Pr II tedio P 3 temere potius snccumbere Wowerus 4 exploranda Vrsinus II itaque P: atqui Dombart 5 indolescendumque Bigaltius, et indole Dombart, immo indo!. Wowerus (coll. Cypr. epist. 1, 6: illud mirandum est, immo indignandum potius et dolendum), indignandum omnibus, indolescendum sapientibus est censor in Z. f. Phil. u. kath. Theol. 18, 163, indign. omnibus, omnibus indole est Vahlen 1\\ audire r II hoc P: horum r 6 rude P 11 artium nisi sordidarum Vrsinus (a. etiam nisi sord. Heumann) 7 ac del. Heumann, ac maiestate dei Ch. Wirth, quondam sodalis seminarii phtlologici Monacensis; apparet facile dei (di) ante decernere intercidere potuisse 8 qua P 1. m. corr. e quo. II plurimum Wopkens, idem totis omnibus s. proponens, at cf. Dauis. ad hunc locum 9 filosofia P II ab erploratione rerum diuinarum Heumann 11 profunda Bursian colI. 1, 4 12 datum ut scrutare Pr II suspicari Dombart: stuprari P, struprari r, ruspare (uel ruspari) Jos. Scaliger et uttlgo, parum apte, cum iam scrutari, quod antecedit, idem fere significet; disputare Chr. Ad. Klotz 13 et om. r 14 ueteris sapientis Vsener 17 uel Heumanno aut delendum aut in nelim mutandum uidebatur 18 formidulosisP; formidolosis edd. II implicemns. sint principio P: implicamus. Sint principia r 19 hic P: his Heumann. )

8
digesta, formata, quis deus machinator ? sidera licet ignis accenderit et caelum licet sua materia suspenderit, licet terram sua fundauerit pondere et mare licet confluxerit e liquore, unde haec religio, unde formido?