Divinarum Institutionum

facta est inquit [*](EPITOME 12-16] c. 43, 4. ) [*](AUCTORES 1 ss. nouum testamentum] Cyprian. pag. 46, 17. 6] Ier. 31 (38 LXX), 31 s.; cf. Cyprian. pag. 46,19; 134,17. 12] Ier. 12,7 s. ) [*](BRHSPV] 1 nominatur (~ m. 2) S ueteri f-re B1) B* 2 diuersa non] uniuersa unum B 3 est] *e S testatus V 4 morte. (m er.) B fecit edd. 5 sicuti H ieremias S propheta om. H 7 domum H istrahel B, israel S domum H iudae B 8 nouum non secundum testamentum om. V 9 quo H 10 ut] et P1, corr. PJ *educerem (a er.) B qui H 11 in BRHSP codd. Cypriani p. 135,1 (haec pars uersus om. p. 46,23), hoc V; testamento meo Vcodd. Cyprianip. 135,1, testamento (testamentu S) cett.; ev τη̣̃ διαθήϰη μου LXX et om. B ego om. H neglexit (g ex c R2) RHSPV 12 dixit R ad loco Ierem. cf. Roenschium pag. 575 idem B, item cett. 13 meam1 Ps ritf H1 manus RHSP Epit., manu BV, sed cum Vulg.; εἰς χει̃ρας LXX 15 supra P, sed cf. Epit., ut omnino ad proximas uarias lectiones suam] meam ut uid. V1, ita ras. corr. V1 16 idcirco Epit., ideo C, quod quin ex Vuigata potius inlatum sit quam a Lact. ex alia antiqua interpretatione scriptum, quamquam alii huius loci testes, qui quidem ad hanc quaestionem expediendam aliquid ualeant, non extant (cf. Sabaterium II 667), uix dubium uidetur odi P 17 ipsa (- m. 2) S heredas** (rθ m.2) S 18 reuml S1 )

nam quod superius ait consummaturum se domui Iuda testamentum nouum, ostendit uetus illut testamentum quod per Moysen datum est non fuisse perfectum, id autem quod per Christum dari haberet consummatum fore.

domum autem Iuda et Israhel non utique Iudaeos significat, quos abdicauit, sed nos, qui ab eo conuocati ex gentibus in illorum locum adoptione successimus et appellamur filii Iudaeorum: quod declarat Sibylla, cum dicit:

1. Ἰουδαίων μακάρων θεῖον γένος οὐρανιώνων
.

quod autem futurum esset id genus, Esaias docet, apud quem pater summus ad filium loquitur dicens: ego dominus deus uocaui te in iustitiam, et tenebo manum tuam et confirmabo te, et dedi te in testamentum generis mei, in [*](EPITOME 8-11] c. 43, 3. 13-367, 3] c. 43, 7. ) [*](AUGTOBES 7 dari haberet] Cyprian. pag.46, 17: quod-testamentum nouum dari haberet. 12] V 249. 14] Is. 42, 6 s.; cf. Cyprian. pag. 72, 3. ) [*](EXPILATOBES 12] Sedulius (cf. Montefalconium, palaeograph. graec. pag. 246). ) [*](B(G)RHBPV] 1 mihi hereditas mea HS 2 post meis 7 fere litt. eras.H 3 sententiam H, sententia (~ m. 3) P 4 mortis om. H crucisq;*** S 5 se domui — nouum om. H a [Se dom]ui incipit codicis G pag. 86 (157) ter scripta, cuius in uerss. 1. 2 perpauca legi poterant 6 uetus bis, sed pr. eras. V 7 perpetuum H 8 domum BHSV, domus BP edd., sed significauit scil. deus; cf. ad pag. 358, 4 panem iudae H, iudam P et om. H istrahel B, isrf PV 9 abdicauit (b m. 1, ui m. 3) B congregati H 10 adoptionemque P 11 quod] quae H sibylla declarat V Sibylla cum dicit et uersum graecum om. H 12 IOVAQN P MAKA- PIQN B, MAKAPION SPV fI s. I. V1) ΘЄΙΩΝ B, om. S ϒένος] μένος codd. Sibyll. ΟΥΡΑΝΙΟΝΤЄ B, OVPANIQN BS, OVPANIQNQM V TQNlàAIO- ΜΑΚΑΡΙΩΝΘΕΙΩΝΓЄΝΟC OIPANIONQN Sedulius interpretatio lat. eadem in S et P, similis ap. Sedulium ad loc. Sibyll. cf. Struuium, opusc. 183 13 esset] fuissef H1 doceA H1 eseias BR apud] per in ras. ex 2 litt. B 15 in] ad P, sed cf. Epit. iustitiam BBHSP Epit., iv διϰαιοouvrj LXX, iustil/itia (1 uel 2 litt. er.) H, iustitia codd. Cypriani, sed fort. ex Vulg. i nonwuUa tamen hoc loco ap. Cyprianum diuersa interpretatione exhibentur 16 et om. Epit. contra codd. Cypriani LXX Vulg. )

cum igitur nos antea tamquam caeci et tamquam carcere stultitiae inclusi sederemus in tenebris ignorantes deum et ueritatem, inluminati ab eo sumus, qui nos testamento suo adoptauit et liberatos malis uinculis atque in lucem sapientiae productos in hereditatem regni caelestis adsciuit.