Divinarum Institutionum

Lactantius

Lactantius. L. Caeli Firmiani Lactanti Opera omnia, Part I. Brandt, Samuel, editor; Laubmann, Georg, editor. Vienna: Gerold, 1890.

quid ad hoc, o Apollo, respondes? si sapiens fuit, ergo doctrina eius sapientia est nec ulla alia, et sapientes qui secuntur nec ulli alii. cur igitur uulgo pro stultis et uanis et ineptis habemur, qui sectamur magistrum etiam ipsorum deorum confessione sapientem?

nam quod ait portentifica illum opera fecisse, quo maxime diuinitatis fidem meruit, adsentiri nobis iam uidetur, cum dicit eadem quibus nos gloriamur.

sed colligit se tamen et ad daemoniacas fraudes redit. cum enim uerum necessitate dixisset, iam deorum ac sui proditor uidebatur, nisi quod ab eo ueritas expresserat, mendacio fallente (obs)curasset. ait ergo illum fecisse quidem opera miranda, uerum non diuina uirtute, sed magica.

quid mirum, si hoc [*](ΓΩΜΦΩCЄIC v, ΓΟΜΦΩCЄIC Sedulius CKOAOnilCCI B, CΚΟΑΟΠΙCCI SP, CKOAineCI V Sedulius ΠΚΡΝ|NЄN Bl, nKPHNINCN, sed N€N tkl., sic II corr. B3 ANЄΠΛΠCЄ Sedulius, ANЄΠΛЄCЄ (H m. 3) B, ANЄΠΑΝC R, AN\' ЄΠΑϒCЄ S, AIIACCC P, ANЄΠΑΗC∈ V T∈A∈ΑΥΤΗΝ V iyntofothise . colopessi picrena nepese caestem H interprehit. lat. in mg. inf. add. B3; communis in SP et ap. Sedulium ) [*](BRHSPVj 1 uersu om. P argu*te (1 tr.) S, arguto V 2 uescientem pi, pr. c del. P3 uegasse] negasse se V 3 fateretur BH 4 est om. V 5 deus fuerit om. H G dicere fuisse] fuisse (sed eras. ex &) V 8 se ex si S2 sicuti1 H2, sic S ait] ut S 9 qui (1 ras. ex o) H S ad bis R opollo B, o apollo V, apollo rell. respondens HVar 10 aliena H sequuntur HSP 11 nec ulli] nulli R cur] cur id H et (ante uanis) om. H 12 sectamur] sectaiuque V confessionem HarPl, m del. P3 14 adsentire H 15 eadem] ea B 16 collegit B demonicas SPV tum H 17 uerum] earum V necessitatfi H iam] etiam R 18 fallente (a ex e m. 2) R 19 obscurasset scripsi, curasset BRHSV, celasset P edd., furasset coni. Hartelius quidem fecisse H quidem om. P 20 uirtute* (8 er.) S hoc om. V )

321
Apollo ueritatem ignorantibus persuasit, cum Iudaei quoque, cultores ut uidebantur summi dei, hoc idem putauerint, cum ante oculos eorum cottidie fierent illa miracula? nec tamen tantarum uirtutum contemplatione inpelli potuerunt ut deum crederent, quem uidebant.

propterea Dauid, quem praeter ceteros prophetas uel maxime legunt, in psalmo XXVII sic eos damnat: redde illis retributionem eorum, quoniam non intellexerunt in operibus domini. ex huius ipsius domo Christum generatuiri secundum carnem et ipse Dauid et alii prophetae adnuntiauerunt.

aput Esaiam ita scriptum est: et erit in illa die radix Iesse et qui exsurget principari in nationes: in eum gentes sperabunt et erit requies eius in honore.

et alio loco: exiet uirga de radice [*](- AUCTORES 1-5] Cypriau. pag. 40, 14 s. 7] Ps. 27, 4 s. i cf. Cyprian. pag. 41, 19. 9 s. (secundum carnem)] Cyprian. pag. 75, 19. 11] Is. 11, 10; hunc loco Lact. non ex Cypriano pag. 56, 5, qui nonnulla aliter conuersa habet, sumpsisse uidetur. 13] Is. 11, 1-3; cf. Cyprian. pag. 76, 4. ) [*](B(G)BHSPVJ 2 putauerunt B\' f-int B3, -unt restituit B3) V 3 cottidie om. R illa miracula om. V miracula] miracula quae eis profetae caelesti potentia futura esse praedixerant B 4 potuerunt C; miracula, nec — potuerint Heumannus ut om. V deum om. R 5 praeterea B\', m ras. corr. B* praeter] propter H 6 XXVI HV 7 eorum HSPV cum codd. Cypr. et Vulg., ipsorum B (ex altera parte uersus a Jiact. cum Cypr. omissa et secundum nequitiam adinuentionum ipsorum Vulg.), om. R; αύτωvLXX 8 domini RHSPpr (-ni ras. ex -um) V cum Cypr. codd. omnibus exc. V (dominum), ou ouviixav είς τά ἓργα xupfou LXX; deum B, dm H ad loco Psalmi cf. Roenschium pag. 588 ex huius ex ipsius V 9 geueratutfri B2, generatuiri R\' (generat uirgo R7) V, generatum iri H, negatum iri S, generat II uiri P\', generatu II *iri P3; cf. ad pag. 23, 4 et — Dauid] et \'filium\' (s. 1. m. 2) ipsius dauid hoc (m. 2) R 10 propheta P adnuntiauerant (ann- S) SP esaiam (pr. a ex e m. 2) R, seiam Y ita .om. H ab est et erit incipit codicis G pag. 81 (57) paene tota lecta est] esse H 11 et om. S in om. H illa dix (sic) iesse R\', illa die radix iesse R* ex[urget] G, exsurgeret H, exurget S principiri H, principari (ri in ras. ex tum ut uid.) P 12 in nationes RSPV, in nationibus BG, nationes H; opyetv ἐθvω̃v LXX; imperare gentibus uel gentes codd. Cypriani, magna etiam ap. alios uarietas, cf. Sabaterium II 540, Roenschium pag. 548 gentes] et R requies] req S 13 honorem B, honore[m] I G; recte? plane alia in LXX et Vtdg. ante exiet fort. et intercidit, quod habent codd. Cypriani exc. Å; xαὶ ἐξελύσεται LXX ) [*]( XVIIII. Lact. 1. ) [*]( 21 )

322
Iesse et flos de radice ascendet: et requiescet super eum spiritus dei, spiritus sapientiae et intellectus, spiritus consilii et fortitudinis, spiritus scientiae et pietatis: inplebit illum spiritus timoris dei.