Divinarum Institutionum

Eorum inuenta sunt astrologia et haruspicina et auguratio et ipsa quae dicuntur oracula et necromantia. et ars magica et quidquid praeterea malorum exercent homines uel palam uel occulte: quae omnia per se falsa sunt, ut Sibylla Erythraea testatur:

1. έπεὶ πλάνα πάντα τάδ\' έστιν,
2. ὅσσαπερ ἄϕρονες ἄνδρες έρευνῶσιν ϰατὰ ήμαρ
.

sed idem ipsi auctores praesentia sua faciunt ut uera esse credantur: ita hominum credulitatem mentita diuinitate deludunt, quod illis uerum aperire non expedit.

ht sunt qm nngere imagines et simulacra docuerunt, qui ut hominum mentes a cultu ueri dei a.uerterent, effictos mortuorum regum uultus et ornatos exquisita pulchritudine statui consecrarique fecerunt et illorum sibi nomina quasi personas aliquas induerunt.

sed [*](EPITOME 1 s. astrologia — auguratio] c. 23, 5. 2 oracula. et necromaDtia] c. 23, 7. ars magica] c. 23, 6. 4 s. omnia per se falsa] c. 23, 5. 8 s. praesentia sua] c. 23, 7. 9 s.] c. 23, 7 ut mentes — deludant. 10—13] c. 23, 4 hi memorias — docuerunt. ) [*](AUCTORES 6 s.] III 228 s. ) [*](EXPILATORES 1 s.] Isidor. orig. VIII 9, 3. ) [*](BRpHPV] 1 uenta P haruspicmae 2f, ⌜h⌝aruspicina P2, *aruspicina (Tt er.) V cf. auguratum Epit. 2 nigromantia (ni cj: ne M<. 2) P, uecromanti⌜a⌝* V2; necyomantias Epit. 3 alt. ⌜uel⌝ B3 4 que e.e quae B2, quae restituit B3 palam B1, fals⌜a⌝∗ corr. B3 6 graeca ow. B\', m inf. mg. add. B3 enel R, ern (Є̓- B3) B3PV, τὰ (uel xαὶ) ya.p codd. Sibyll. πλάνα] ΠΑΑΝΑ PF πάντα] ταυ̃τα codd. quidam Sibyll. rao\' om. B3 ЄЄTIN P τάδ\' ὲστιν] πέϕυϰεν codd. Sibyll. Epiplana apantata lestin H 7 δσσαπερ] OCACΥЄI (sed ЄI minus cert.), sequitur εια ut uid. per compend. scriptum B3, Anep F, δσσαϰεν codd. Sibyll. ЄCЄPЄΝΩCI B3, ЄPЄΥΝΩΟCI R, ЄΠЄΥΝΩ- CIN V KAT€MAP B3, h t \\M \\P B, KATAЄMAP F OCCA⌜Π⌝ЄP ΑΦΡΟΝΟC ANЄPЄCЄΠЄΥΡΩ CΙΝΚΑΤΑΠΩΡ P oysaperafroncs andrese sereunsia catathcman H interpretatiouem lat. B M<..!, quamquamgraeca omisit, tM mg. a<M. hanc quia f:Usa sunt omnia quae insipientes homines \' cottidie uonuaantur (sic), alia in P c/\'. Struuium, opusc. Jf 64 8 actores R facient P 9 homitus B1, corr. B3 credulitate H diuinatione ex Epit. 23, 7 uir doctus, miscell. obseruat. M!. IV (1734 p. 416 10 qu*d (1 ? er.j B ueram Volkmannus, obseruat. miscell. 1872, pag. 13 pingere B 11 qui ut] qui* (xa er.) B 12 auorterunt H ct fictos BH, effectos V2 13 consacrariquae J3\', consecrariqu∗B3 )

hi porro incesti ac uagi spiritus ut turbent omnia et errores humanis pectoribus offundant, serunt ac miscent falsa cum ueris. ipsi enim caelestes multos esse finxerunt unumque omnium regem Iouem eo, quod multi sint in caelo spiritus angelorum et unus dominus ac parens omnium deus: sed ueritatem mentitis nominibus inuolutam ex oculis abstulerunt.

nam deus, ut m principio docui, neque nomine, cum solus sit, eget neque angeli, cum sint inmortales, dici se deos aut patiuntur aut uolunt: quorum. unum solumque officium est seruire nutibus dei nec omnino quicquam nisi iussu facere.

sic enim mundum regi a deo dicimus ut a rectore prouinciam: cuius apparitores nemo socios esse in regenda. prouincia dixerit, quamuis illorum ministerio res geratur.

et hi tamen possunt aliquid praeter iussa rectcris per ipsius ignorantiam, quae est condicionis humanae: ille autem praeses mundi et rector uniuersi, qui scit omnia, cuius diuinis oculis nihil saeptum est, solus habet rerum omnium potestatem nec est in angelis quicquam nisi parendi necessitas.