Epitome Divinarum Institutionum

sed cum sint innumerabilia quae de fine saeculi et conclusione temporum dicta sunt, ea ipsa quae dicuntur, nuda ponenda [*](INSTITUTIONES 5-9] VII 9, 13 s. 10-16] VII 13, 1-8. 17 s.] VII 14, 1. 18-20] VII 14, 6. 20 s. id—proximo est] VII 14, 3 cuius-ostendam. ) [*](TB] 1 solus homo T; cf. Inst. VII 9, 10 in hominem solum; § 13 bis homo solus; § 12. 15 soli homini; supra § 2 solius est hominis, infra § 5 solus homo agnorslcit B 2 terraena T 3 caelum aspicit B non] an B 5 solu*bilis (1 ? er.) T denique] dei - qu*e (a er.) B 6 restl B3 ignis (s in eodem s ? m. 3) B 8 ignis] in his Bx, corr. B3 id (ante illi) in ras. B2, om. T 11 sacre T 12 profetarum TB 13 sybilh larum T apollinis (pr. i in ras. ex e uel o) B milesii (h m. 2) T, milesii (i final. in ras. ex si ?) B considerct1 B2 14 dicearcum B 15 mortalium om. T 17 et quomodo om. B 19 conpleri B ceperint T 20 rerum om. T 22 praedicata T sint B\', corr. B2 profetis TB 23 sint om. T 24 dicentur Da ) [*]( 48* )

nondum enim sex milia conpleta sunt: quo numero consummato tunc demum malum omne tolletur, ut regnet sola iustitia. quod quatenus euenturum sit paucis explicabo.

Haec autem a prophetis, sed et a uatibus futura dicuntur. cum coeperit mundo finis ultimus propinquare, malitia inualescet, omnia uitiorum et fraudum genera crebrescent, iustitia interibit., fides pax misericordia pudor ueritas non erit, uis et audacia praeualebit, nemo quidquam habebit nisi manu partum manuque defensum.

si qui erunt boni, praedae ac ludibrio habebuntur. nemo pietatem parentibus exhibebit, nemo infantis aut senis miserebitur, auaritia et libido uniuersa corrumpet. erunt caedes et sanguinis effusiones, erunt bella non modo externa et finitima, uerum etiam intestina. ciuitates inter se belligerabunt, omnis sexus et omnis aetas arma tractabit.

non imperii dignitas conseruabitur, non militiae disciplina, sed more latrocinii depraedatio et uastitas fiet. regnum multiplicabitur et decem uiri occupabunt orbem et partientur [*](INSTITUTIONES 3 (a caelestium)-8] VII 14, 4-6. 11 s. 9 s.] VII 14, 15-17. 10-20] VU 15, 7—11. 11-21] cf. VII 17, 9. 20— 757,13] VII 16, 1—8 (-pisces). ) [*](TBJ 2 nobis minus] nouissimus T ad (exp. m. 3), ipsum om. B 3 instructus T, recte? illo comparatiuo Lact. etiam lnst. Y 1, 11; de opif. 1,2; 3,15 utitur; cf. ad instructus 5 errrasse T 4 filosofos T 5 fuerint (n exp. et del.) T instructus ualde mihi suspectum ut ortum ex instructior (aut fort. instructus) 3; malim effectus conI. Inst. VII 14, 4 7 tollatur T 8 uenturum T, sed cf. Inst. VII 14, 12 euenixt 9 profetis TB et a] ut T 13 praeualeuit T quicquam B manu] male B, sed cf. Inst. VII15, 9 14 praede T 15 ludibrr\'io B3 eribebit BI, corr. B7 16 infantis (alt. i ex e) B senis (i ex e) B 17 cedes T 19 pr. omnis (i ex e) B tractabunt (b ex u) B 20 disciplina. (e er.) B 22 et (ante partientur) om. T . )

denique in eum statum res cadet, ut uiuos lamentatio, mortuos gratulatio sequatur. ciuitates et oppida interibunt modo ferro et igni, modo terrae motibus crebris, modo aquarum inundatione, modo pestilentia et fame. terra nihil feret aut frigoribus nimiis aut caloribus sterilis. aqua omnis partim mutabitur in cruorem, partim in amaritudinem uitiabitur, ut nihil sit nec ad cibos utile nec ad potum salubre.

his malis accedent etiam prodigia de caelo, ne quid desit hominibus ad timorem. cometae crebro apparebunt, sol perpetuo pallore fuscabitur, luna sanguine inficietur nec amissae lucis damna reparabit, stellae omnes decident nec temporibus sua ratio constabit, hieme atque aestate confusis;