Epitome Divinarum Institutionum

sed ut stultus prima facie uideatur, illa res efficit, quod extingui animam cum corpore existimant: I idcirco omne commodum ad hanc uitam referunt.

si enim post mortem nihil est, utique stulte facit qui alterius animae parcit cum dispendio suae aut qui alterius lucro magis quam suo consulit. si mors animam delet, danda est opera quo diutius commodiusque uiuamus: si autem uita post mortem [*](INSTITUTIONES 1-14] V 17, 25-28. 14-17] V 17, 10. 20-22. 27. 31. 17-733, 4] V 18, 1-3. ) [*](TBP] 1 stultitia est T, est stultitia transposuit B2 2 imaginem] vmaginem habet T, imagine (~ m. 2) P 3 sed om. T militia 1\'1, corr. III. recentissima in cami extermm restituit P1 4 ealliditas] auiditas P et B, cf. Inst. V 17, 32. 33, uel T, uel et P 6 et om. B tÎustu, P1* e 7 ratione T fnatural B1 8 est] esset T 10 discernern (n exp. et del.) T 11 poterit edd. qui* (a er.) P 12 & malum ira mg. add. P5 13 igitur] ergo T 14 iniusto] iusto T ergo stultus] stultus igitur T 15 *equo (a er.) P 17 fUt\' B 18 effecit P aestimant T 19 idcircosqj P2 ante omne 4 uel 5 litt. eras. P 20 stulte P1 21 dum (d del.) B auteomne4uel5litt. eras. P 20stu1t1eJpl21dum(dcUI.)B 22 consulet B dela danda (i. e. delectanda corr. m. 1?) P quo diutius BI, quo+iu\'stius B3, quod iustius T, quoduis P; cf. Inst. V 18, 2 )

teneamus igitur innocentiam, te- neamus iustitiam, subeamus imaginem stultitiae, ut ueram sapientiam tenere possimus. et si hominibus ineptum uidetur ac stultum torqueri et mori malle quam libare diis et abire siue noxa, nos tamen omni uirtute omnique patientia fidem deo exhibere nitamur.

non mors terreat, non dolor frangat, quominus uigor animi et constantia inconcussa seruetur. stultos uocent, dummodo ipsi stultissimi sint et caeci et hebetes et pecudibus aequales, qui non intellegunt esse mortiferum relicto deo uiuo prosternere se atque adorare terrena, qui nesciunt et illos aeternam poenam manere qui figmenta insensibilia fuerint uenerati et eos qui nec tormenta nec mortem pro cultu et honore ueri dei recusauerint, uitam perpetuam consecuturos.

haec est fides summa, haec uera sapientia, haec perfecta iu- stitia. nihil ad nos adtinet quid iudicent stulti aut quid homunculi sentiant: nos iudicium dei expectare debemus, ut eos postmodum qui de nobis iudicauerint iudicemus.

Dixi de iustitia, quid esset: sequitur ut ostendam quod sit uerum sacrificium dei, qui iustissimus ritus colendi, ne quis arbitretur aut uictimas aut odores aut dona pretiosa [*](INSTITUTIONES 2-15] V 18, 8-13. 16. 16-19] V 23. c. 53] cf. VI 25. 20 s.] VI 1, 2 (-coli oporteat). 22—734, 5] VI 1, 5 s.; 2, 1 s. ) [*](TBP] 1 eterna T 2 bonae (ae in ras. ex is? m. 2) P sapien*s (i er.) T contem*net (p er.) P quia (a s. l. add. m. 1?) P edd. scit B\'P, sciet T, sciret P3 a deo] abeo B1, corr. B2 4 stultitiafe1 B 5 <et si P2 6 uelle B, sed cf. Inst. V 18,12 libare diis T, liberãldi se B, liberare di P 7 tam T uir**tute (ui er.) T 8 idoj P2 eifaibere B3P, exibere T alt. non T, nec B, ac nec P 10 sint stultissimi P stultissimi-hebetes] heuetes et caeci B hiejbetes P\' 12 adque T 13 aeternam om. P fingmenta Bac 14 uenerati] adorati T morte T cultui T 15 recusauerint] non recusauerunt sic T, recusauerirnt JB3 16 fides summa] fidissima (tert. i ras. ex u) B fides om. P haec uera sapientia om. T iustitia om. T, in ras. P 17 adtinet om. P quid iudicent om. T aut om. T rhlomunculi B 19 iudicant T 20 rdixi de1 P2 iustitiam T, iustitoa P2 21 qui] qui sit T 22 odore P praetiosa BPi, pr. a exp. P2 )

ficium necessarium est, illis autem quae in usum tribuit homini deus, ipse non indiget, cum omnis terra in ipsius sit potestate: non indiget templo cuius domicilium mundus est, non indiget simulacro qui est et oculis et mente inconprehensibilis, non indiget terrenis luminibus qui solem cum ceteris astris in usum hominis potuit accendere.

quid igitur ab homine desiderat deus nisi cultum mentis, qui est purus et sanctus? nam illa quae aut digitis fiunt aut extra hominem sunt, inepta fragilia ingrata sunt. hoc est sacrificium uerum, non quod ei arca, sed quod ex corde profertur, non quod manu, sed quod mente libatur, haec acceptabilis uictima est quam de se ipso animus immolauerit.

nam quid hostiae, quid tura, quid uestes, quid aurum, quid argentum, quid pretiosi lapides conferunt, si colentis pura mens non est? sola ergo iustitia est quam deus expetit: in hac sacrificium, in hac dei cultus est. de quo nunc mihi disserendum est docendumque in quibus operibus iustitiam necesse sit contineri.