Epitome Divinarum Institutionum

nec sibi de summo deo uel Iudaei uel philosophi blandiantur: qui filium non agnouit, nec patrem potuit agnoscere. haec est sapientia et hoc mysterium summi dei. per illum se deus [*](INSTITUTIONES 2-6] IV 20, 7. 6-10] IV 11, 8. 10-12] IV 11, 10. 12-17] IV 20, 12. 21-23] IV 28, 1 s. 25-723,13] IV 29. ) [*](AUCTORES 3] Ier. 12, 7 s. 6] MaL 1, 10 s. 10] Is. 66, 18. 12] Es. 42, 6 s. ) [*](TJ 2 scribturis T 6 idcirco] ideo lnst. IV 20, 7 cum Vulg. 7 uolumtas T 8 quia.] quoniam Inst. IV 11,8, cf. adn. ad h. l. 9 ad T ex Vulg. ut uid., in Lactantium scripsisse existimo, cf. Inst. 10 eseias T 13 uocaui Pf, uocabi T 14 dedi] et dedi Lactantium scripsisse existimo, cf. Inst. IV 20, 12 19 scribturarum T 20 secularis T 24 filosofi T 26 misterium T )

ideo prophetas ante praemisit qui de aduentu eius praedicarent, ut cum facta essent in eo quaecumque praedicata sunt, tunc ab hominibus et dei filius et deus crederetur.

nec tamen sic habendum est, tamquam duo sint dii. pater enim ac filius unum sunt. cum enim pater filium diligat omniaque ei tribuat et filius patri fideliter obsequatur nec uelit quidquam nisi quod pater, non potest utique necessitudo tanta diuelli, ut duo esse dicantur in quibus et substantia et uoluntas et fides una est.

ergo et filius per patrem et pater per filium. unus est honos utrique tribuendus tamquam uni deo et ita diuidendus est per duos cultus, ut diuisio ipsa compage inseparabili uinciatur. neutrum sibi relinquet qui aut patrem a filio aut filium a patre secernit.

Superest respondere etiam iis qui putant inconueniens fuisse nec habere rationem ut deus mortali corpore indueretur, ut hominibus subiectus esset, ut contumelias sustineret, cruciatus etiam mortemque pateretur.

dicam quod sentio et rem inmensam paucis ut potero substringam. qui aliquid docet, debet, ut opinor, facere ipse quae docet, ut cogat homines optemperare. nam si non fecerit, praeceptis suis fidem derogabit.

exemplis igitur opus est, ut ea quae praecipiuntur habeant firmitatem, et si quis contumax extiterit ac dixerit non posse fieri, praeceptor illum praesenti opere conuincat. non potest ergo perfecta esse doctrina, cum uerbis tantum traditur, sed tum perfecta est, cum factis adimpletur.

Christus itaque cum doctor uirtutis ad homines mitteretur, utique, ut doctrina eius perfecta esset, et docere et facere debuerat. sed si corpus hominis non induisset, non posset facere quae [*](INSTITUTIONES 1 (prophetas) - 4] IV 29, 10—12. 4-9] IV 29, 1-4. 8 s. 13. 9-13] IV 29, 13—15. c. 45] IV 22-25; IV 26, 24-27. 14-21] IV 22, 2 s.; 23,1-7. 21-25] IV 23,8 s. 22 s. (contumax, praesenti opere)] IV 23,7; 24, 10 (contumacia-exemplo). 25- 724, 6] IV 23, 10-24, 17; 25, 1. ) [*](T] 1 profetas T 2 predicarent T 5 di T 9 uolumtas T 13 re- linquit Da 14 iis Pf, is T 19 aliquit T 21 derogabit Pf, dero- gauit T precip\'i*untur T 28 potuisset Pf ) [*]( 46* )

haec sunt utique uirtutis, set fieri sine carne non possunt. ergo ideo corporatus est, ut cum uincenda esse carnis desideria doceret, ipse faceret prior, ne quis excusationem de carnis fragilitate praetenderet.

Dicam nunc de sacramento crucis, ne quis forte dicat: \'si suscipienda illi mors fuerat, non utique infamis ac turpis, sed quae haberet aliquid honestatis:

scio equidem multos, dum abhorrent nomen crucis, refugere a ueritate, cum in ea et ratio magna sit et potestas. nam cum ad hoc missus esset, ut humillimis quibusque uiam panderet ad salutem, se ipse humilem fecit, ut eos liberaret.