De Opificio Dei

Sequitur necessario ut de internis quoque uisceribus dicere incipiam: quibus non pulchritudo, quia sunt abdita, sed utilitas incredibilis attributa est, quoniam opus fuerat ut terrenum hoc corpus suco aliquo de cibis ac potibus aleretur sicut et terra ipsa imbribus ac pruinis.

prouidentissimus artifex in medio eius receptaculum cibis fecit. quibus concoctis et liquefactis uitales sucos membris omnibus dispertiret.

sed cum homo constet ex corpore atque anima, illud quod [*](EXPILATORES 4 s.] Isidor. orig. XI 1, 92. 6-9] Isidor. de diff. rer. XVII 64. 11 s.] Isidor. de diff. rer. XYII 65. 18-15] Isidor. orig. XI, 1, 99; de diff. rer. XVII 66. ) [*](BPVj 1 prae se praefert P 3 fer*e (a er.) B 4 integrum B 5 quas B altero (sic) F1. refecit V3 fincsisse B 7 ////re/7//motum refecit m. 3, sed re iam a m. 1 ut uid. in ras., V malim abiec- . tum /est> homines Bl, corr. B1 hominis-erectum in marg. P 8 datum B bumile* BV, in B m er. 9 papellae V laeuiter B; leniter codd. rec., edd., sed cf. p. 33, 12 10 rac paruis orbib.\' P paru*is (i er.) B «orbibus (c er.) B 11 uenustatem P f,etus (0 er.) B, item 14 ex date hoc lacte V3 solem pac 12 decorem P 13 umbilicus (m in ras. m. 1 uel 2) B 17 di»cere (s er.) V 18 quoniam] BP, quia V 19 surc\'co F3 20 et om. BV ac] Br. et P 21 quibus om. P )

ideoque plenum quidem uiscus effecit, sed inflabile atque aeris capax, ut paulatim spiritum reciperet, dum uitalis uentus per illam spargitur raritatem, et eundem rursus paulatim redderet, dum se ex illo explicat: ipsa enim uicissitudo et spirandi respirandique tractus uitam sustentat in corpore.

quoniam ergo duo sunt in homine receptacula, unum aeris quod alit animam, alterum ciborum quod alit corpus, duas esse per collum fistulas necesse est, cibalem ac spiritalem. quarum superior ab ore ad uentrem ferat, inferior a naribus ad pulmonem.

quarum natura et ratio diuersa est. ille enim qui est ab ore transitus, mollis effectus est et qui semper clausus cohaereat sibi sicut os ipsum, quoniam potus et cibus dimota et pate facta gula, quia corporales sunt, spatium sibi transmeandi faciunt.

spiritus contra qui est incorporalis ac tenuis, quia spatium sibi facere non poterat, accepit uiam patentem, quae uocatur gurgulio. is constat ex ossibus flexuosis ac mollibus quasi [*](EXPILATORES 12 s.] cf. Isidor. de diff. rer. XVII 61. 21-40.2. Isidor. de diff. rer. XVII 61. ) [*](BPVj 3 uiscerum P, uisceribua V post uocamus hoc hd. et in marg. sup. haec in quod spiritus reciproca uicissitudine commearet hs add. B* (hd. et hs. ut p. 6, 10) 4 utris] Heumannus, uteris (sic) V1, . s refecit V3, uteri BP edd. finciit B 4 s. utroque loco simul edd. sps P1, apiritus P2, similis correctio 6. 19. p. 40, 3. 9. 41, 15 5 uictus P fecit B 6 sed] PV, ut esset in 3 uel 4 litt. er., quarum prima s. extrema t (non set fuisse uid.) B2 inflabilem P 7 et] BP sed V 9 post uicissitudo add. flandi B3 tracţę.tus (ta exp. m. 1 ?) P 10 hominem (m del. m. 3) B receptaculum P 11 Lujnum p21 12 post corpus hoc hd. et in marg. inf. haec ut flecti ceruix ac moueri facillime possit. hs. add. B3 (hd. et hs. ut p. 6, 10) 13 atbore., p21 15 a*bore (r er.) P 16 sicut os-spatium sibi (18) om. P 17 guila B 21 gurgulio (alt. u part. ras. ex o) V )