De Opificio Dei

Lactantius

Lactantius. L. Caeli Firmiani Lactanti Opera omnia, Part II, Fasc 1. Brandt, Samuel, editor; Laubmann, Georg, editor. Vienna: Gerold, 1897.

cetera quam decora sint uix exprimi potest: deductum clementer a genis mentum et ita inferius conclusum, ut acumen eius extremum signare [*](EXPILATORES 4—7] Isidor. orig. XI 1. 54: de diff. rer. XVII 60. ) [*](BPVJ 1 hauriunt F3. auriunt subesse uid. sinum (m exp. m. 3) B a a sinu ne-horrori (5) omnia euanida refecit V3 2 morefluat B1, a re moreiiuat JBJ, mora//, effluat (1 uel 2 lilt. er.) P. mora effluat in ras. F3 Lad palatum, F3 3 palati (i ex o) P teritur Bl, corr. B3 »»Ld ,3 P2! 5 post ipsos hoc hd. et in marg. inf. haec mirabili modo per ordinem h fixos. hs. add. B3 (hd. et hs. ut p. 6. 10) orrori F1, refecit F3 6 (.oenta Vtt 7 horum B 8 duriti*es (a er.) P im Bl, corr. B3 lapide. (rn er.) B quam (am in er. od vi. 2) B 11 rint\'scidit P. intercidit codd. rec-, edd. 12 lacunar (r exp. m. 3) B laeui B 13 foris B 14 quisque Y, recte? 15 enim om. P sapo resentitur Bl, saporlresentitur B3 saporeV P 19 sapor* P. saporS F ratione. r 20 quarciVque, add. cfl m. 1 ?, euanid. refecit m. 3 V, quacumque codd. rec., edd. )

uideatur leuiter inpressa diuisio, rigidum ac teres collum, scapulae uelut mollibus iugis a ceruice demissae, ualida et substricta neruis ad fortitudinem brachia, insignibus toris extantium lacertorum uigens robur, utilis ac decens flexura cubitorum.

quid dicam de manibus rationis ac sapientiae ministris? quas sollertissimus artifex plano ac modice concauo sinu fictas, ut si quid tenendum sit, apte possit insidere, in digitos terminauit: in quibus difficile est expedire utrumne species an utilitas maior sit.

nam et numerus perfectus ac plenus et ordo ac gradus decentissimus et articulorum parium curuatura flexibilis et forma unguium rotunda concauis tegminibus digitorum fastigia conprehendens atque firmans. ne mollitudo carnis in tenendo cederet, magnum praebet ornatum.

illud uero ad usum miris modis habile, quod unus a ceteris separatus cum ipsa manu oritur et in diuersum maturius funditur, qui se uelut obuium ceteris praebens omnem tenendi faciendique rationem uel solus uel praecipue possidet tamquam rector omnium atque moderator; unde etiam pollicis nomen accepit, quod ui et potestate inter ceteros polleat. duos quidem articulos extantes habet.

non ut alii ternos, sed unus ad manum carne conectitur pulchritudinis gratia: si enim fuisset tribus articulis et ipse discretus, foeda et indecora species ademisset manibus honestatem.

iam pectoris [*](EXPILATORES 1 rigidum—collumj Isidor. orig. XI 1, 61 9 s. 18 s.] Isidor. orig. XI 1. 70; de diff. rer. XVII 63. ) [*](BPVj 1 inpress.a (i ? er.) P 2 dimissae P ualida* (e ? er.) P 3 braVchia B3 4 ingens codd. rec., edd. 5 rationis (r in ras. et c 8. I., hoc quoque in ras., m. 3) B 6 plano artifex V 7 situ V finctas ut uid. Bl, finLxitj B3 possit] BV, sit P in (antc digitos) er.. B 8 terminabit Bae, corr. m. 1 uel 2 9 perfectusj PV, pectus (sed ct minus cert.) Bl, pTexus B1 Lac plenus eJt P 13 concederet V 15 diuerso V 16 finditur codd. rec., edd.; malim diffunditur \'tenLendiJ P 17 et tamquam P 18 <nwnnnt (tetibr fort. er.) omnium rector B moderator (or ex ur) B 20 ut s. 1. Vx, refecit V3 21 ad mantl carne conectiturj V, ad manus conectitur B, ad manus carne conectitur P 23 spicies P1 nam PF )

latitudo sublimis et exposita oculis mirabilem prae se fert habitus sui dignitatem. cuius haec causa est, quod uidetur hominem solum deus ueluti supinum formasse — nam fere nullum aliud animal iacere in tergum potest —, mutas autem animantes quasi alterno latere iacentes finxisse atque ad terram conpressisse. idcirco illis angustum pectus et ab aspectu remotum et ad terram uersus abiectum, hominis autem patens et erectum, quia plenum rationis a caelo datae humile aut indecens esse non debuit.

papillae quoque leuiter eminentes et fuscioribus ac paruis orbibus coronatae non nihil addunt uenustatis, feminis ad alendos fetus datae, maribus ad solum decus, ne informe pectus et quasi mutilum uideretur. huic subdita est planities uentris, quam mediam fere umbilicus non indecenti nota signat ad hoc factus, ut per eum fetus dum est in utero nutriatur.