De Ira Dei

Lactantius

Lactantius. L. Caeli Firmiani Lactanti Opera omnia, Part II, Fasc 1. Brandt, Samuel, editor; Laubmann, Georg, editor. Vienna: Gerold, 1897.

quis hunc putet habuisse cerebrum, cum haec diceret nec uideret sibi esse contraria? nihil enim per atomos fieri exinde apparet, quod semen cuiusque rei certum est, nisi forte ignis et aquae naturam ex atomis esse credemus.

quid [*](AVCTORES 14 s.] Lucr. I 159 s. 17—19] Lucr. I 206-207 ) [*](BPJ 1 et ita er. ac aut ae B3 quVe Bs 2 nos fs ex alia lite. m. 2 \'I) P 3 rursus P 4 atomorU (11 add. m. 2) P 5 aera P1, pari. rcu. corr. P* concrescerent uniuersa B 8 augerique] B, aut generari P, sed cf. Cic. de nat. deor. 113, 35 (cf. supra Auctores ad p. 84, 12—14) quae (ac. natura) causas gignendi augendi minuendi habeat 9 rana P5 qua e que B2 haberet B1, habeat B* 11 quo] B, ut P 18 est om. B molirent Bx, corr. B3 14 omnis ut vid. Bl, omnib. B2 16 nil] codd. Lucr., nihil BP eiceret B 17 nil] codd. Lucr., nihil BP nilo] codd. Lucr., nihilo BP rposse\'1 P3 fatendumst eodd. Lucr. 18 quoquequae B, quoq: qng P craeatae B 19 aeres Btt corr. B* terras P proferrier] codd. Lucr., proferri per (p P) BP 21 contraria** (\' distinctionem add. m. 2, m er.) B 22 cuique Bl, eorr. B* 23 igni B credimus P1 )

88
quod durissimi rigoris materiae si ictu uehementiore conlidant, ignis excutitur? num in ferro aut silice atomi latent? quis inclusit? aut cur sua sponte non emicant? aut quomodo semina ignis in materia frigidissima permanere potuerunt?

mitto silicem ac ferrum. orbem uitreum plenum aquae si tenueris in sole, de lumine quod ab aqua refulget ignis accenditur etiam in durissimo frigore. num etiam in aqua ignem esse credendum est? atquin de sole ignis ne aestate quidem accendi potest.

si cerae inhalaueris uel si uapor leue aliquid attigerit, aut crustam marmoris aut laminam, paulatim per minutissimos rores aqua concrescit. item de halitu terrae aut maris nebula existit: quae aut dispersa umefacit quidquid texerit, aut collecta in arduos montes (et) in sublime uento rapta stipatur in nubem atque imbres maximos deicit.

ubi ergo dicimus liquores atomos esse? num in uapore ? num in halitu ? num in uento ? atquin nihil potest consistere in eo quod nec tangitur nec uidetur.

quid ergo de animalibus loquar, in quorum corporibus nihil sine ratione, sine ordine, sine utilitate, sine specie figuratum uidemus, adeo ut sollertissima et diligentissima omnium partium membrorum- 20 [*](AVCTORES 11 s.] cf. Lucr. I 305 ss. VI 470 ss. 13-15] cf. Lucr. VI 451 88. ) [*](BPJ 1 materies (es ex ae) B2 ictu om. B conlida*t (n er.) B; conlidantur codd. rec., edd., sed cf. Inst. II 8, 31 conlidant enim necesse est ea quorum .. ; Archiu. lexicogr. et gramm. lat. VIIIp. 130 2 excuditur coni. Buenemannus conl. Verg. Aen. I 174. Ge. I 135. Plin. h. n. XVI 40, 77 5 omitto P aiquė, P2 6 tenuerit Bl, corr. B3 7 aqua (\' er.) B 8 credendum est] P, credent B ignes Bx, corr. B5 .9 in h alauerit P2 c*erae (a er.) B 10 laeuis (a del. m. 3) B erystam B laminam r m. 2) P 12 Valitu P2 pr. aut] P, et B aut dispersa] P, aquam dispersam B 13 humifacit Bl, hume- B1 et add. Heusingerus, Emendat. p. 136; cf. Lucr. VI 451 ss. 14 rapta] P, artata aut renouauit aut ex alia primae m. scriptura, de qua ar.. ta apparet, fecit B3 15 deicet B1, corr. B3, deięcit P ubij P, humi B malim dicemus liquores atomos] B (liquoris at. Thilo), liquoresatos P, h T liquores natos eodd. rec., edd. 16 alito (corr. m. 2) P ///atquin (1 uel 2 litt. er.) P 17 egoJS 20 membrorum q... (punct. in ras. a m. ^,uae ? er.)P )

89
que discriptio casum ac fortunam repellat?

sed putemus artus et ossa et neruos et sanguinem de atomis posse concrescere: quid sensus cogitatio mens memoria ingenium, quibus seminibus coagmentari possunt? \'minutissimis\' inquit. sunt ergo alia maiora. quomodo igitur insecabilia?

deinde, si ex inuisibilibus sunt quae non uidentur, consequens est ut ex uisibilibus sint quae uidentur. cur igitur nemo uidet?