De Mortibus Persecutorum

Lactantius

Lactantius. L. Caeli Firmiani Lactanti Opera omnia, Part II, Fasc 2. Brandt, Samuel, editor; Laubmann, Georg, editor. Vienna: Gerold, 1897

Inter cetera quae pro rei publicae semper commodis atque utilitate disponimus, nos quidem uolueramus antehac iuxta leges ueteres et publicam disciplinam Romanorum cuncta corrigere atque id prouidere, ut etiam Christiani, qui parentum suorum reliquerant sectam, ad bonas mentes

redirent, siquidem quadam ratione tanta eosdem Christianos uoluntas inuasisset et tanta stultitia occupasset, ut non illa ueterum instituta sequerentur, quae forsitan primum parentes eorundem [*](LOCI AVCTORVM EXPILATORVM SIMILES 5 ss.] Enseb. H. E. VIII 17, 1. Vito Const. I 57, 3. lO-p. 213, 22. hoc edictum in Graecum conuersum extat ap. Eusebium, H. E. VIII 17, 3-10; cf. ibid. § 11: toota xatot rJjv tuiv \'PwłLatwv ϕωvήνιtt\\ tyjv \'EXXaSa γλὠτταv llaTeX t6 δυvατὀυ μεταβληϑέvτα τοὐτοv έχει τὸv tpdaov, ex Eusebio \'rursus trausfudit in Latinum\' Rufinus H. E. VIII 19. — cf. Belser, Gramtftatisch-kritische Erklarung von Laktantius de mortibus persecutorum cap. 34. progr. gratulator. Gymnasii Ellwangensis, 1889. ) [*]( 1 secunda Bal 2 admiserant C, corr. Bal 3 luride C, corr. Bal 4 increuerat Grseuius, et distenta erat Heumann, distenderat Cpro se djstenderat\') Buenemann 6 uoua ui doloris urgentis aut urgente Cv- lumbus, et ui doloris urgentis Gale, nam ui doloris urgente Ueumann, pro noni anonymus p. 55 tunc uel nunc 7 restiturum C, corr. Bal 8 emisit Heinsius et alii 10 ap. Euseb. H. E. VIII17, 3 edic. turn inducitur formula salutis continente nomine, et titulos Galerii, Constantini, Licinii cum uerbis ἐπαρχιὡταιϛ ιδιοιϛχαίρειυ 12 ante ac C, corr. Bal 15 secta C, corr. Bal 16 quadam ratione] \'ttvt λογιομίρ Euseb. § 7 17 uoluntas] πλεοιυεξία Euseb. (i. e. adrogantia, obstinatio) 19 parentes eorundem] xat oi yovsIc aitwv Euseb. )

213
constituerant, sed pro arbitrio suo atque ut isdem erat libitum, ita sibimet leges facerent quas obseruarent, et per diuersa uarios populos congregarent.

denique cum eiusmodi nostra iussio extitisset, ut ad ut terum se instituta conferrent, multi periculo subiugati, multi etiam deturbati sunt.

atque cum plurimi in proposito perseuerarent ac uideremus nec diis eosdem cultum ac religionem debitam exhibere nec Christianorum deum obseruare, contemplatione mitissimae nostrae clementiae, intuentes et consuetudinem sempiternam, qua solemus cunctis hominibus ueniam indulgere, promptissimam in his quoque indulgentiam nostram credidimus porrigendam, ut denuo sint Christiani et conuenticula sua componant, ita ut ne quid contra disciplinam agant. <p e r> [*]( ---.- 5 ) aliam autem epistolam iudicibus significaturi sumus quid debeant obseruare. unde iuxta hanc indulgentiam nostram debebunt deum suum orare pro salute nostra et rei publicae ac sua, ut undique uersum res publica praestetur incolumis et securi uiuere in sedibus suis possint. [*]( 1 hiadem C ut isdem erat libitum] cbç fxastoc IgouXsTo Euseb. 2 ita—congregarent] ούτωϛξαυτοίϛ ϰαί vojiou? norfjoai xal τούτους παρα- ϕυλάττειν, ϰαὶ iv διαϕόροις διἀϕορα πλήϑη συvἁγειv Euseb.,unde sibimet <et> leges anonymus p. 56 4 denique] totfapouv Euseb. § 8, unde proinde Heumann 6 multi-deturbati sunt] nXElaTot |iiv ϰιvδύvψ δπο- βληϑέvτες, aXstaxot Si ταραχϑέvτες παvτοίους ϑαvάτους ύπέϕερον Euseb., unde perturbati <et uariis mortibus affecti> sunt Heumann 7 atqui Gale, at Heumann, sed xat Euseb. §9 10 contemplatione Graeuius, contemplationem C; ἀϕορὡvτες εὶς τὴv ὴμετέραv ϕιλανϑρωπίαv ϰα! TTJV ο̃ιηνεϰη̄ουvήϑειEUIltb. 13 promtissijnam C in his quoque] xal iv Toutip Ewtb., hia quoque anonymus p. 56 14 credidimus Bal, credimus C, ένομίσαμεν Euseb. 15 cdponant C; xaė Tobs oixouj, iv ore; Ouvij- Yovro, auvdwatv Euseb. 16 per add. Buenemann ex Eusebto St\' STspac 2s ὲπιστολὴς;alia autem epistola Bal 18 debeant Bal, debent C; Tt auTobc παραϕυλάξασϑαι δεήσει Euseb. 21 praestetur incolumis anonymus )

214

Hoc edictum proponitur Nicomediae pridie Kalendas Maias ipso octies et Maximino iterum consulibus.

tunc apertis carceribus, Donate carissime. cum ceteris confessoribus e custodia liberatus es, cum tibi carcer sex annis pro domicilio fuerit.

nec tamen ille hoc facto ueniam sceleris accepit a deo, sed post dies paucos commendatis Licinio coniuge sua et filio atque in manum traditis, cum iam totius corporis membra

diffluerent, horrenda tabe consumptus est idque cognitum Nicomediae *** mensis eiusdem, cum futura essent uicennalia Kalendis Martiis impendentibus.

Quo nuntio Maximinus audito dispositis ab Oriente cursibus peruolauit, ut prouincias occuparet ac Licinio morante omnia sibi usque ad fretum Chalcedonium uindicaret, ingressusque Bithyniam, quo sibi ad praesens fauorem conciliaret, cum magna omnium laetitia sustulit censum.

discordia inter ambos imperatores ac paene bellum. diuersas ripas armati tenebant, sed condicionibus certis pax et amicitia componitur et in ipso freto foedus fit ac dexterae copulantur.

redit ille securus et fit qualis in Syria et in Aegypto fuit. inprimis indulgentiam Christianis communi titulo datam tollit [*](p. 56 ex Eusebio § 10 Iva xata rcavxa τρόπον ϰαὶ τἀ δημόσια παρασχεϑή uyr/j, perstetur incolQnis C; perstet incolumis Bal 1 W C 2 ipsa C, corr. Bal occies C Maximino Bal, marimiano C 4 e Bal, et C; ex Halm 7 manum Tollius, manu C; cf. Proleg. adn. 6 8 diffluerent Tollius, defluerent C 9 nicomedie C; intercidisse aliquid uidit Columbus, qui medio suppleuit, item Bentleius et alii, <sub finem\'- uel <in fine> uel <Idibus> Bauldri, <ld.> etiam LengUt (quifalso dicit\' in MS. esse uØCtlum duarum dumtaxat litterarum spatium\\ nil est nisi solitum inter bina uerba interuallum), Nicomediae a die> Halm p. 163 futuram C, corr. Bal 10 kf. mar. C 11 Maiiminn9 Bal, mazimianus C 12 prouolauit Heumann prouincias <proximas cum Bauldrio Luebner 13 calcedonum C, corr. Bal 14 Bithyniam Bal, bhianiam C 15 sustulit Columbus et alii, sustollit C discordia Bal, discordiam C; discordia inde Tollius, discordia iam anonymus p. 5i 16 paene Bal, paena C 17 coponitur C 18 freto Bal, freta C, quam formam uulgarem recipere noluimus, cf. etiam freto c. 45, 4 ad C, corr. Bal 20 titulo \'uir reuerendissim.\' in ed. Oxon. 1680, item Bentleius et alii, tutelo C (quod Bal in ed. 1679 dubitanter retinet, secund. )

215
subornatis legationibus ciuitatum quae peterent, ne intra ciuitates suas Christianis conuenticula extruere liceret, ut suasu coactus et impulsus facere uideretur quod erat sponte facturus.