Epistulae

Cum haec se ita habeant, quid uolunt miserae mulierculae oneratae peccatis, quae circumferuntur omni uento doctrinae semper discentes et numquam ad scientiam ueritatis peruenientes et ceteri muliercularum socii prurientes auribus et ignorantes, quid audiant, quid loquantur, qui uetustissimum caenum quasi nouam suscipiunt temperaturam, qui iuxta Hiezechihel liniunt parietem absque temperamento, qui superueniente ueritatis pluuia dissipatur ? [*](3 cf. Hier. 51, 7 13 Ts. 15, 7 22 cf. II Tim. 3, 6-7 25 cf. II Tim. 4, 3 27 cf. Ezech. 13, 10 ) [*]( 1 exaequant (n eras.)M dicunt(exp., s.l. dicit)M 2 filosophi A Ma.c. sub-p. 249, 6 flectere exciderunt in A 3 nom ebibant p babyllonis (pr. 1 exp.)M 5 fit xpi n 7 pampili n a.c.m2 9 fuisse Arr.] hereticum esse n nemo est g unum] unum nomine M nomine g pampili n a.c.; add. martyris M 11 tui erroris c 12 tua s.l.M 18 renuens p 19 secunda-20 illi om.M 20 pr. resp.] responsum (s.l. 1 responso)M 21 est s.l.mZn 22 ita se n 24 et—peru. om.n 27 suscipiant p hezechiel n eze- chiel M linunt M,pa.c. 28 qui] et g dissipantur g )

Nicolaus Antiochenus, omnium inmunditiarum repertor, choros duxit femineos. Marcion Romam praemisit mulierem, quae deceptarum sibi animos praepararet. Apelles Philumenen suarum comitem habuit doctrinarum. Montanus, inmundi spiritus praedicator, multas ecclesias per Priscam et Maximillam, nobiles et opulentas feminas, primum auro corrupit, dein heresi polluit.

dimittam uetera, ad uiciniora transcendam. Arrius, ut orbem caperet, sororem principis ante decepit. Donatus, per Africam ut infelices quosque fetentibus pollueret aquis, Lucillae opibus adiutus est. in Hispania Agape Elpidium, mulier uirum, caecum caeca duxit in foueam successoremque sui Priscillianum habuit Zoroastris magi studiosissimum et ex mago episcopum, cui iuncta Galla non gente sed nomine germanam huc illucque currentem alterius et uicinae hereseos reliquit heredem.

nunc quoque mysterium iniquitatis operatur; duplex sexus utrumque supplantat, ut illud propheticum cogamur adsumere: clamauit perdix, congregauit, quae non peperit, faciens diuitias suas non cum iudicio. in dimidio dierum derelinquent eum et nouissimum eius erit insipiens.

Illud uero, quod ad decipiendos quosque postea huic sententiae coaptarunt: \'non absque dei gratia\' cum prima legentes fronte decipiat, introspectum et diligentissime uentilatum decipere non potest. ita enim dei gratiam ponunt, ut non per singula opera eius nitamur et regamur auxilio, sed ad liberum referunt arbitrium et ad praecepta legis ponentes illud Isaiae: legem enim in adiutorium dedit deus, ut in eo deo referendae sint gratiae, quod tales nos condiderit, qui nostro arbitrio possimus et [*]( 11 cf. Matth. 15, 14. Luc. 6, 39 17 *Hier. 17, 11 26 *Esai. 8, 20 ) [*]( 1 heresin £ -sim Mn 2 anthiocenus p reppertor (pr. p exp.) M 3 marchion ll decepturam Ma.c. deceptoruin Mp.c. decipiendos g 4 praeparet Ma.c.n appelles3/p felumenen M philomenen n 7 auro 0111.n deinde n 8 corrumperet (t s.l.m2)n deciperet; 9 affricam n fet. n foet. p 11 helpidium p uirum om.M 10 sui] qui c 12 cui] cum n germanam (alt. m del.)n 19 dimidio] medio n derelinquet eas g eam Mp.c. 21 decip.] add. homines g 23 intro inspectum M 25 eius in mg.M ad om.n referantur M praeferant n 26 in-deus] deus in adiutorium posuit g 26 in s.l.p 28 possumus n )

et non intellegunt ista dicentes, quod per os eorum intolerabilem blasphemiam diabolus sibilet. si enim in eo tantum dei est gratia, quod propriae nos condidit uoluntatis et libero arbitrio contenti sumus, nec ultra eius indigemus auxilio, ne, si indiguerimus, liberum frangatur arbitrium, ergo nequaquam ultra orare debemus nec illius clementiam precibus flectere, ut accipiamus cotidie, quod semel acceptum in nostra est potestate. istius modi homines tollunt orationem et per liberum arbitrium non homines propriae uoluntatis sed dei potentiae factos esse se iactant, qui nullius ope indiget. tollantur et ieiunia omnisque continentia.

quid enim mihi necesse est laborare, ut accipiam per industriam, quod semel meae factum est potestatis? hoc, quod dico, non est meum argumentum; unus discipulorum eius, immo iam magister et totius ductor exercitus et contra apostolum uas perditionis, per soloecismorum et non — ut sui iactitant — syllogismorum spineta decurrens sic philosophatur et disputat:

\'si nihil ago absque dei auxilio et per singula opera illius est omne, quod gessero, ergo non ego, qui laboro, sed dei in me auxilium coronabitur frustraque dedit arbitrii potestatem, quod inplere non possum, nisi ipse me semper adiuuerit. destruitur enim uoluntas, quae alterius ope indiget. sed liberum dedit arbitrium deus, quod aliter liberum non erit, nisi fecero, quod uoluero. ac per hoc aut utor semel potestatem, quae mihi data est, ut liberum seruetur arbitrium, aut, si alterius ope indigeo, libertas in me arbitrii destruitur\'.

Qui haec dicit, quam non excedit blasphemiam? quae hereticorum uenena non superat? adserunt se per arbitrii libertatem nequaquam ultra necessarium habere deum et ignorant scriptum: quid habes, quod non accepisti? s i autem a [*]( 13 unus di,;c.] scil. Caelestius? 14 cf. Act. 9, 15 28 I Cor. 4, 7 ) [*](2 intoller. n 3 tantum e.r taraen lIân dei 011/.11 7 est in nostra n 8 tollant n 9 se esse g se om.M 10 indigeant n indigent g et ex etiain n,om..p 11 per] perdam .Jlp.c. 12 meum non est g 13 ex. doctor tot. n 14 doctorzlw solucismorum Ma.c.m\'1 15 ut sui] uti g ianfn eap.)ctant M sill. Aa.c.,n (ex sil.) sicut (ut eras.)n 17 eius M qui ex quod m\'in 18 aux. in me cor. n in me cor. aux. g 19 quod (.?./. 1 cum) M quam g possum (s.Z. possira)3/ possumus p 22 aut] ait M ait aut g potestate Mvp 24 arbitrii in me g destruetur (ex dist- tn\'lMn) Mn\\) 25 hoc n blasfemiam A )

quam nos libenter amplectimur, ita dumtaxat, ut agamus semper gratias largitori sciamusque nos nihil esse, nisi, quod donauit, in nobis ipse seruauerit dicente apostolo: non est uolentis neque currentis sed miserentis dei. uelle et currere meum est, sed ipsum meum sine dei auxilio non erit meum. dicit enim idem apostolus: deus est, qui operatur in uobis et uelle e et perficere, et saluator in euangelio: pater meus usque modo operatur et ego operor.