Tractatus super psalmos

Sed propheta non audet in tantum se a peccato liberum effici uelle, ut non meminerit unum solum esse, qui peccatum non fecerit et dolus in ore eius non inuentus sit, et idcirco subiecit: usquequaque nimis. per modestiam scilicet confessionis et, ut non auferatur a se uerbum ueritatis, orat, et per honorem eius, qui unus tantum sine peccato est, ne usquequaque nimis a se auferatur, expostulat, quia se hominem meminerit, qui per naturae infirmitatem sine peccato esse non possit.

Et custodiam legem tuam semper in saeculum et in saeculum . nullum propheta uitae finem pertimescit. non enim concluditur fides sua , sed se in infinitatem temporum officio custodiendae legis extendit. scit et altare a Moyse in exemplum esse superioris altaris . scit et Aaron sacerdotem ad speciem esse ostensi in monte sacerdotis ornatum. Moysi enim deus dixit: uade, fac omnia secundum exemplum, quod tibi in monte. festinat ergo in leges illas aeternorum saeculorum. nam cum lex futuri umbra sit, necesse est corpus illud uerae legis aeternum sit. distinxit autem praesens officium ab indefessa illa perpetui officii iugitate dicens: et custodiam legem tuam semper in saeculum et in saeculum saeculi. cum ait: semper in saeculum, nullum in hac [*](18 Exod. XXV, 40. ) [*]( 1 karisma ex karissima R charissima p 4 qui add. m. 2 V ó nec dolua in ore eius non inuentus sit R et dolus in ore eias inuentus non sit V 7 auferatatur corr. m. 2 V 8 ne usquequaque — sine peccato esse in marg. infer. add. tn. 2 V 11 posseit corr. m. 2 r posset C 12 semper h. 1. om. VRC, sed cf. lin. 24 14 fides sua — temporum in marg. mfer. add. C e saeculis V1 & ee R 16 infmitatS (om. in) V infinitate (om. in) RC officium constituendae legis ostendit R, cf. infr. cap. 8 16 altare ex alte m. 2 V Moyse (om. a) R 17 ostensi (si in raa. 5-6 litt.) R 18 deus ait VCpE 21 illut r 22 aeternfl sit (d in ra.'I. 2-3 litt.) R aeternum V autem hoc officium p ab indefessS illa R 24 et in saeculum saeculi om. fORC 25 in saeculo 1* )

Nouit esse secundum euangelicum diuitem et pauperem Lazarum exemptae a corpore legem, per quam alia ab alia chao inpenetrabili separetur. secundum apostolum Paulum et resurrectionis esse quoque legem, in qua differt stella ab stella i n claritate. scit esse leges angelorum, alii, adsistentes Cherubim, deum indefessa. conlaudant, alii ante conspectum inuisibilis nobis dei tamquam lege officii proprioris adsistunt. nouit et pusillorum angelos deum cotidie ex quadam lege conspicere. scit utique esse aeternas leges et omnes eas se in illo saeculi custoditurum esse confidit, quia ea, per umbram sunt constituta, in hoc nunc saeculo semper obseruet.

Et ingrediebar in dilatatione: quia mandata tua exquisiui. non est angustus propheta; et superius iam dixerat: in uia praeceptorum tuorum cucurri, cum dilatasti . scit inter humanarum tribulationum passionem semper ad deum patulo esse se corde oportere. [*]( 8 Luc. XVI, 26. 10 I Cor. 15, 41. 14 Matth. XVIII, 10. 1 uitae V1 subreferendae R obliui = onis R 8 uere VR 4 in saeculom saeculi V tSquS in ras. R quod om. Cp 5 quadam ex quandam R nicissitudine ex uicissitudinS JR si futurum V 7 nouit ex nouist m. 1 r 8 Leazarum V e corpore C corpore V qu5 C ea 9 ho (corr. m. 2) V om. C separatur VC 10 et om. VCpe, sed cf. Lticifer ed. Hartel p. 379 quoque legem esse V quoque esse legem CpE differri R 11 ab stellS R1 a stella VC leges ex legis m. 1 R legiones V 12 cherubin V om. pE conlaudant ex laudant m. 2 V i. 13 conapectum ex conepeotu m. 2 V 14, pporis p propriores VR propioris e angelos faciem dfii Cp angelos faciem dei E quotidiae R 15 et eaa omnes pE 16 saeculi (ex saeculo corr. m. 1) saeoulum R 17 q{ supr. scr. R qui V constitutae R in hoc nunc saeculm R1 in huno nunc saeoulo V 19 mandata tua ex mandatum m. 2 V 20 exquisibi V1 21 niam (om. in) Rb 28 passionS R passionum P passiones VI Op E. )

Sed ambulans in latitudine propheta uersari in officio digno adeptae amplitudinis debet: et uersatur plane. sequitur enim: et loquebar in testimoniis tuis in conspectu regum et non confundebar. hoc officium dilatati cordis est, ut ex eo in abundantia doctrinae uerba procedant loquitur enim propheta constanter aduersus principes terrae deum praedicans. et quidem duplex significatio sensus huius est, quia secundum dominica praecepta oporteat a nobis [*]( 1 II Cor. 4, 8. 4 II Cor. 6, 12. o Ibid 16; cf. Lev. XXVI, 12. ) [*]( 1 quo id ipsum V 2 angnstati 0 anguatiati RpE cf. Sabatier 111, 736 hao ipsa amplitudine CpE 4 angustiamini RCpE nobis angustamini in om. VC angustiamini pE , 5 quoque om. Cpe profeta V prophetia R dicente RCpE cf. p. 425t 17 6 inhabitabo pE 9 dei om. p(A)e 11 exquiriui b 12 quotienscumque CpE 15 nostrae (fi) om. VRC sit 0 post seneus 1-2 litt. eras. R 16 cohartatur O coartamur V nobis om. V 17 animi ex animae m. 1 V animae CpE ad difficilia V cum add. m. 2 V 90 deba i. rtU. 3 R & Sbnlat plane (& S in uers. ineunt. add. m. 3f) R et ambulat plane VC 91 de testimoniis CpE, cf. p. 417,14 22 dilati R 28 in habundantia R inhabitantia VCpe. )

Et meditabar in mandatis tuis, dilexi uehementer. non solum igitur loqui nos in testimoniis dei conuenit, sed legis mandata omnia diurna meditatione retinere. neque tantum meditatio utilis est, nisi lex ipsa, quae in meditatione est, diligatur, neque diligere communi dilectione sufficiet, nisi etiam uehementer id, quod diligitur, diligatur. atque ideo hunc omnem perfectae rationis ordinem sermo propheticus percurrit dicens: et in mandatis tuis, quae dilexi uehementer.

Sed neque meditatio legis neque ipsa dilectio inpensa sufficiet, nisi fructum operum et uoluntatis efficientia consequatur. neque in hoc propheta cessauit; ait enim: et tuli manus meas ad mandata tua, dilexi ualde. [*](5 I Cor. 4, 8. ) [*]( 1 terrenorum V 9 cominus C 3 negantes se b 4 negamus C 5 et apostolus VCp fort. regnastis et om. Cp regnaretis VC fort. recte cf. Abh. IV, 85 8 suae R 9 gemina autem intellegentia = (eras. e) lectionS intellegentiae R geminautem intellegentia eleotionem intellegentie C geminam autem intellegentiae lectionem V geminam L. autem lectio intelligentiam pE 11 post intellegi un. litt. eras. R aut in ras., utruq; supr. scr. R 12 aut oum magis (cum add. m. 2) V eligatur ex legatur R 18 meditabor V, sed cf. lin. 20 15 diuturna E rainere R percensere pE 16 tantd V tant6 R 17 diligitur (i in / ras. 3) R om. C 20 percuourrit V 21 dilexi ualde Cpe 29 sed neque — ualde om. C eed neque ait enim om. pe 28 fructus V 24 et erexi manus pE 26 ualde om. pe. ) [*]( XXII. Hllar. Plet. pars I. ) [*]( 27 )