Tractatus super psalmos
Hilary, Saint, Bishop of Poitiers
Hilary, Saint, Bishop of Poitiers. S. Hilarii Episcopi Pictaviensis Tractatus super psalmos. (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 22). Zingerle, Anton, editor. Prague, Vienna, Leipzig: Tempsky, Freytag, 1891.
Magnis psalmorum librum sacramentis rerum caelestium refertum esse saepe tractauimus, uel cum dispositio singulorum contra temporis gestorumque rationem ordinem numerumque sortita sit, uel cum superscriptiones nonnullae aliter, quam Hebrseorum libris continentur, adscriptae sunt, uel cum tituli plures, cum nulli sint, praef-erantur. cum ergo ultra litterae opinionem celsioris intellegentiae sensu uolumen digestum sit, oportuit idipsum digno fine concludi, ut secundum gloriosam spei nostrae perfectionem liber quoque tanti prophetae consum- - matus existeret. primum enim in eum est numerum distributus, qui ex tripartito quinquagesimo numero esset explendus, cum neque in Hebraeis numerus singulis quibusque conexus sit, et plerique apud eos psalmi, quo minus hic triplicis quinquagesimae numerus conueniret, iuncti sunt. fuit ergo in translatoribus hoc intellegentise spiritalis, ut congestam hanc in plurimis continuatamque seriem partirentur in numerum, ut psalmorum omnium hic et ordo et numerus, qui in his tribus quinquagesimis est, possit expleri, totiusque libri idem hic quasi status existeret. qui fidei, ut in quinquagesimo psalmo centesimoque tractauimus, quorum unus secundum praescripta legis post sabbatorum sabbata confessionem peccati remissionemque conplexus est, alius [*](6 Finit psalmus CXXXUIIII (sic) incipit CL R: in seq. ffoh 228 et 229] ob humiditatem multa in R euanida sunt 10 sepe R 12 super- scriptionis R 13 haebraeorum R adscripte R 16 dignus R 17 tante R 21 quinquageaimae coni. Bened. in adn. c/. snpr. instruct. ps. cap. 11 quinquagesimus R 25 tribus quinquagesimis Bene. 1. c. (cf. supr. p. 10, 27) **** quinquagesimus (quid loco pr. fuerit [tuis uel trib'?], non liquet) R trisquinquagesimus nb. )
Superior a proximo psalmus ad laudem nos dei ob creationum magnificentiam aduocauit; sed post cantici noui hymnum deus non adhuc in operibus laudandus, sed laudandus in sanctis est, quos post iudicium conscriptum in seternitatis gloriam collocauerit et indemutabiles iam caelesti honore donauerit: per quod in uirtutis suae laudandus sit firmamento, quia firmamentum aeternae uirtutis inuexerit absorpta in contentione morte, cum corruptionem incorruptio deuorauerit. et idcirco firmamentum uirtutis laus sequitur potestatum, quia mortem inmortalitas consumpserit tribuens, quod oculus non uidit, nec cor cogitauit, nec auris audiuit. ***** in sanctis et ad laudem *** suas ******* deus secundum apostolum nos ante mundi constitutionem in caelestibus spiritali benedictione benedixit; ad cuius laudis gloriam omnia et uocis et operum officia incitant diuersitate habitationum et claritate. laudamus idcirco in cymbalis bene sonantibus; in cymbalis exultationis [*]( 28 Ephes. I, 3. ) [*]( 10 hac sic R continetur R 18 resurrectione it resurrectio b(R?) 14 et add. Bened. 17 a proximo R proximo nb 22 firmamento acripsi firmamentum nb (Rt) 26 inmortalitatem R 27 fugientibus cod. R litteris uersua quinque prorstts jere euanuerunt. )