Salue nunc, regum maxime, in cuius dominio saporem suum ingenuitatis uigor agnouit. salue, status reipublicae: nam nefas est, speciatim a te simul conlata narrare et unius bona temporis uerborum diuisione discernere. si bella regis mei numerem, tot inuenio quot triumphos: congressui tuo nullus hostium, nisi qui laudibus adderetur, occurrit: militauit tropaeis qui restitit uoluntati: nam semper aut pietati tuae peperit [*]( t 2 uendicet DT obligec B, obligat DM cathena MT 3 referentium jDT, referentum (en corr.) B, refertitum b 4 nobis MT 5 intelligant BT 6 actore MT deo B in ras., dd DMT (sed 11 in ras. T), deoa p proximos em. Schottus, prozimus Bb, prozim V, proximum DMLT, proxime p 7 red|disse Bl qui DM 8 ymnorum BLTV 9 dicete Bb, discite DMp 10 sna scripsi, suo BLMTV, om. b blandiar Bb, blanditnr L MTV 11 affluere DM N12 nnminhis B 13 bona Bb (sed a in ras. in B) 15 culta L, cultu. (s ? eras.) B et B in ras. 17 nec] ne SN. ab opere fort. 18 saluae B dominici B m ras. 19 uigors B 20 lpeciatim] separatim Mp (in mg.) et Sirm. 21 diuisiones B 22 quod triumphuB B 23 post occurrit plus dimidia linea uacua in B tropheis LMTY, tropeis B 24 reeistit DMT )
263
subiectus gloriam aut qui praesumpsit tela uirtuti. qui te in acie conspexit, superatus est, qui in pace, nil timuit: nec promissio uenerabilis claudicauit inter prospera nec passus moram uigor in proeliis. callis tuus multo uallatus obstaculo et cotidianas uictorias uidit et profectionis detrimenta non attulit, sic inimicorum interclusus agminibus, at negaret accessum, sic tuo patefactus inpulsu, quasi hostium prouidentia nil noceret. haec si felicitati tuae adscribenda sunt, est plena dos principis, omni honore augustior, si labori. prima dextris ominibus contra naturam certamina suscipiens, ne resistendi spes relinqueretur inimicis, uarias tibi loco principe caeli leges, terrarum munimina, fluminum imperuia subdidisti. mentior, si umquam dispositis tuis inpedimentum exhibuit ardor aut frigus, si tumore gurgitum, si bibendi necessitate constrictus es, si Alpium iuga connexis poli sublimitate sociata cursibus tuis attulere tarditatem. nescierunt resistere quos deuictis locorum munitionibus inuenisti, quia securos faciunt interrupta quos protegunt et laxatis in otio animis uiuunt qui tutiora possederint. aduersus te nec campestris habitatio pares protulit nec quos amplexa sunt inuia, nisi extiterunt supplices, a depraedatione subduxerunt in possessione tua. positus sine formidine diuitias indicauit, nec rebellem inuit, si pauper innotuit: nemo indignationi tuae nisi humilitate subtractus est, eum in sociorum profecisset numero qui rogauit. non tibi
[*]( I. 1 qui tenatie L 8 caudicauit B 4 nigor moram DLMTV 5 cottidiamae L professionis DMp, profeotioai coni. Manao 9 augustior DT ptipzima V 10 omnibus BfD, omibos T 11 relinquetur L 12 mnnima LV imperuia scripsi, superbia BLMTVb, superba p, superbiam coni. Manso mencior si L, si mentier b 18 edbuit. B ardoni nt frigora B, ardere ut frigera Zp i4 timore DT 15 est L conuexi Tp, connexis i et Sirm. 17 securas B ut uid. 19 possiderent Bb, possident p in textu, possiderunt p in ung. 20 nec] ve L 21 subduxerunt scripsi (fuit in archetypo subdux), subduxit libri 22 iuait p (in mg. iaaet), iubet libri 18 nemo (t in ras.) B indignationi (on in ras.) B subtractum Ls) 264
ignotas est algor Scythiae, non Meroen aut anhelum aestibus Cancrum ut alterius possessor orbis ignoras: didicisti uniuersa subigendo quae nobis uix auditu patuerunt. haec quidem maiora sunt homine: sed qui ad mundi paratur gubernacula necesse est ut uniuersis ueniat cardinibus institutus. nimis uelociter tempus maturae laudis adripui et quasi non in primordiis fluuius etiam torrentis fatiscat ingenii, sic per narrationis famem fruges perfectae aetatis inuasi. laurearum ordines quaerit qui et celeritate earum superatur et numero. citius a te, inuictissime, insignia quae reteximus impleta sunt quam dicantur. quis ferat in gestorum suorum elocutione torporem, quem in actione non pertulit?