Epistulae

Quam ob rem, frater, si maiestatem Dei qui sacerdotes ordinat Christi cogitaueris, si Christum qui arbitrio et nutu ac praesentia et praepositos ipsos et ecclesiam cum praepositis gubernat aliquando respexeris, si de innocentia sacerdotum non humano odio sed diuino iudicio credideris, si temeritatis et superbiae adque insolentiae tuae agere uel sero paenitentiam coeperis, si Domino et Christo eius, quibus seruio et quibus puro adque inmaculato ore sacrificia et in persecutione pariter et in pace indesinenter offero, plenissime satisfeceris, communicationis tuae poterimus habere rationem manente tamen apud nos diuinae censurae respectu et metu, et prius Dominum [*]( 1 erat o et ecclesiae B ecclesiae nomine om. o et ostendens om. Po 3 a christo] christianorum o sunt ecclesiae BN, qui ecclesia sunt H 4 et plebs Po grex om. B 5 in om. B ecclesiam] ecclesia BLlP episcopo] epiacopum HLlNPT, episcopatom B et] nt H 6 quis LNТ2v in om. B esse] est BLNPT 7 blandire B 8 quando in H1 9 ecclesiamque B catholica quae HV una BHLNPToV, et una otn scissa] scias B non a. n. dinisa om. B sit] est H 10 sit ex si P, om. BV utique om. H, tu quae B conixa BL, fixa H et om. B 12 si] sine T dei] dei et christi H qui] quae B 13 et christi Po, om. Hv christi F 14 praesentia sna Nov, paosentiam L prius et om. BH ecclesia B 15 gnbernata L respueris B, resipneris LNP; fort. reete 17 tuae om. B 18 paenitentia B deo ob quibos—quibus] cui—cui N 19 sacriflco H 20 pariter et] pariter P 21 rationem habere o 22 respectum et metum L et BHLNPTV, ut ob )

meum consulam an tibi pacem dari et te ad communicationem ecclesiae suae admitti sua ostensione et admonitione permittat.

[*]( 10 )Memini enim quid iam mihi sit ostensum, immo quid sit seruo obsequenti et timenti de dominica et diuina auctoritate praeceptum: qui inter cetera quae ostendere et reuelare dignatus est et hoc addidit:. itaque qui Christo non credit sacerdotem facienti postea credere incipiet sacerdotem uindicanti). quamquam sciam somnia ridicula et uisiones ineptas quibusdam uideri, sed utique illis qui malunt contra sacerdotes credere quam sacerdoti. sed nihil mirum, quando de Ioseph fratres sui dixerunt: ecce somniator ille uenit, nunc ergo uenite, occidamus illum, et somniator postea quod somniauerat consecutus sit et occisores ac uenditores confusi sint, ut qui uerbis prius non credidissent factis postmodum crederent. de his autem quae tu egisti uel in persecutione uel in pace stultum est ut uelim te iudicare, quando tu magis iudicem te nostri constitueris. et pro animi mei pura conscientia et pro Domini et Dei mei fiducia rescripsi. habes tu litteras meas et ego tuas. in die iudicii ante tribunal Christi utrumque recitabitur. * [*](11 Gen. 37, 19. 20. ) [*](1 an om. L dari pacem tibi H te ad] ad H, ea B 2 suae om. T 3 mibi iam B sit om. HLv quid] qui H 4 de om. B 6 reualare N dignatus est] dignatur V dignatus est et reaelare B 7 incipiat BT 8 iudicanti H tn ras. aciamus B omnia ridicula BHLNPo, ridicula omnia T ineptos N 9 mallunt P i 10 de om. B, 8. I. T 11 et fratres T uenit ille N, ille uenite et B - nunc e. nenite om. BY 12 illum] eum o et somniator p. quod om. L quod] quae H 13 est omniauerat L uenitores L 14 sint] s H ut] et BLPTV prius] dominus exp. o 15 his] iis v 16 ut om. T nelim te] uel in te BPT 17 nostri] meum V et] haec ov ; fort. sed mea 01 et pro om. L, et PTo 18 et dei] dei Bo 19 utraeq. recitabuntur Bv; add. B: opto uos frs kmi ac uos meminisse saepius optamus uos bene ualere. — Ad (Explicit ad P) Florentium quem (qui N) et Puppianum (pupianum T) explicit (om. P) BLNTP, Explicit epistola ad Florentium o, om. H. — )

CVPRIANVS CAECILIVS PRIMVS POLVCARPVS NICOMEDES LVCILIANVS SVCCESSVS SEDATVS FORTVNATVS IANVARIVS SECVNDINVS POMPONIVS HONORATVS VICTOR AVRELIVS SATTIVS PETRVS ALIVS IANVARIVS SATVRNINVS ALIVS AVRELIVS VENANTIVS QVIETVS ROGATIANVS TENAX FELIX FAVSTVS QVINTVS ALIVS SATVENINVS LVCIVS VINCENTIVS LIBOSVS GEMINIVS MARCELLVS IAMBVS ADELPHIVS VICTORICVS ET PAVLVS FELICI PRESBVTERO ET PLEBIBVS CONSISTENTIBVS AD LEGIONEM ET ASTVRICAE ITEM AELIO DIACONO ET PLEBI EMERITAE CONSISTENTIBVS FRATRIBVS IN DOMINO S.

Cum in unum conuenissemus, legimus litteras uestras, fratres dilectissimi, quas ad nos per Felicem et Sabinum coepiscopos nostros pro fidei uestrae integritate et pro Dei timore fecistis, significantes Basilidem et Martialem libellis idololatriae conmaculatos et nefandorum facinorum conscientia uinctos episcopatum gerere et sacerdotium Dei administrare non oportere: et desiderastis rescribi ad haec uobis et iustam pariter ac necessariam sollicitudinem uestram uel solacio uel auxilio nostrae sententiae subleuari. sed enim desiderio huic uestro non tam nostra consilia quam diuina praecepta respondent, quibus iam pridem mandatur uoce caelesti et Dei lege praescribitur quos et quales oporteat deseruire altari et sacrificia diuina celebrare. in Exodo namque [*]( Epist. LXVII. — Incipit de Martiale (Marciale P) et Basilide LPQ, Incipit ad plebes (plebem C) in Hispania constitutas (censistentem ibus C) de (om. C) Basilide et Martiali (Martiali Basilide C) CR. — 2 Cyprianus et ceteri epT (coepi R) presbyteris et diaconis (diaconibus (C2) et plebibus (et pL om. C) in Hispania consistentibus salutem CR 3 lucianus L 4 satins v 5 ienuarins Q 8 geminus LQ adelfius LPQ 9 pr L, presbyter Q plebius Ll, pleuibus Q 10 aelio] laelio v plebie P 11 meritae LPQ, imeritae M 13 dilectissimil carissimi CJRV ad nos ex a dno C 14 nostrae 0 15 basiliden LQ idolatriae CLPQ 16 facinerum Q, om. C1 B conscientiam LQ uictos L 17 gerere] genere a 20 subleuare C huic om. C 22 lege dei CB 23 altare P1 sacrificium diuinum celebrari C )

ad Moysen Deus loquitur et monet dicens: sacerdotes qui accedunt ad Dominum Deum sanctificentur, ne forte derelinquat illos Dominus. et iterum: et cum accedunt ministrare ad altare sancti, non adducent in se delictum, ne moriantur. item in Leuiticopraecipit Dominus et dicit: homo in quo fuerit macula et uitium non accedet offerre dona Deo.

Quae cum praedicta et manifestata sint nobis, praeceptis diuinis necesse est obsequia nostra deseruiant, nec persona in eiusmodi rebus accipi aut aliquid cuiquam largiri potest humana indulgentia, ubi intercedit et legem tribuit diuina perscriptio. neque enim inmemores esse debemus quid ad Iudaeos per Esaiam prophetam locutus sit Dominus increpans et indignans quod contemptis praeceptis diuinis humanas doctrinas sequerentur. populus iste, inquit, labiis suis honorificant me, cor uero eorum longe separatum est a me. sine causa autem colunt me mandata et doctrinas hominum docentes. quod item Dominus in euangelio repetit et dicit: reicitis mandatum Dei ut traditionem uestram statuatis. quae ante oculos habentes et sollicite ac religiose considerantes in ordinationibus sacerdotum non nisi inmaculatos et integros antistites eligere debemus, qui sancte et digne sacrificia Deo offerentes audiri in praecibus possint quas faciunt pro plebis dominicae incolumitate, cum scriptum sit: Deus [*]( 1 Ex. 19,22. 3 Ex. 30, 20.21. 6 Leu. 21,17. 15 Es. 29,13. 19 Marc. 7,13. 24 Io. 9, 31. ) [*]( 1 mosen L, moysem v 3 et iterum ... I. 5 moriantur om. C 4 accedant Ll, accedent L\'P B 6 praecepit C 7 accedat C 8 manifesta LPQ, mandata CBV sunt Q praecepis Q 9 persona scripsi, personam CLPQBv 10 huiusmodi CB accipi] accipiant C, accipere v aut aliquit B, 8. I. C 11 indulgentia] diligentia C perscriptione Q, praescriptio CL2Bv 12 neque] quae Q eseiam Q 13 sit L a. I. m. 2, om. B, est C ds C 14 diuinis praeceptis Qv 15 inquit iste B honorificant C\'LBV (Bed sacrificant V test. Oxon.),. honorificat CPPQv me om. V 16 uero] autem CB separatum om. Q 20 et om. Q 22 antestitis Cl 23 dno CB 24 dominicae pro plebis C sed is ex e incolomitate CLPQ )

peccatorem non audit, sed qui Deum coluerit et uoluntatem eius fecerit, illum audit. propter quod plena diligentia et exploratione sincera eos oportet ad sacerdotium Dei deligi quos a Deo constet audiri.

Nec sibi plebs blandiatur quasi inmunis esse a contagio delicti possit cum sacerdote peccatore communicans et ad iniustum adque inlicitum praepositi sui episcopatum consensum suum commodans, quando per Osee prophetam comminetur et dicat censura diuina: sacrificia eorum tamquam panis luctus, omnes qui manducant ea contaminabuntur, docens scilicet et ostendens omnes omnino ad peccatum constringi quique fuerint profani et iniusti sacerdotis sacrificio contaminati. quod item in Numeris manifestari inuenimus, quando Core et Dathan et Abiron contra Aaron sacerdotem sacrificandi sibi licentiam uindicauerunt. illic quoque per Moysen praecipit Dominus ut ab eis populus separetur, ne facinerosis coniunctus eodem facinore et ipse perstringatur. separamini, inquit, a tabernaculis hominum iniustorum durissimorum et nolite tangere ab omnibus quae sunt eis ne simul pereatis in peccato eorum. propter quod plebs obsequens praeceptis dominicis et Deum metuens a peccatore praeposito separare se debet, nec se ad sacrilegi sacerdotis [*]( 9 Os. 9, 4. 17 Num. 16, 26. ) [*]( 1 qui] si qui Q, si quis c 3 et om. LP oportet eos v, nos oportet CB sacerdote 01 4 delegi Q (diligi M) quos] quod L -5 esse a ex esca C contagione CB 6 peccatoru 01 conmunicet C* et om. CB 7 illicito C* praepositi] praepontis C episcopatu C* commodando C* 8 ose QB conmonetur C\'Q 11 omnes homines ex om homo C quique] qui v 12 sacerdotes LPQ 13 chore Cv 14 datan QB abiran C 15 mosen B, moyBem c praecepit CPQB (praecipit M) 16 separaretur CQB facinerosus Q, facinorosis v 17 perstringatur] moriretur C, moreretur B 18 a tabernaculo ex tabernaculum C hominis 01, horum hominum v iniustorum] istorum CR 19 ab o. q. s. eis] ea quae ad eos pertinent., 21 praecepit Ml (praeceptis М2Q) dum CB a om. v 22 nec se] nec sese ex nec esse C ) [*]( m.- ) [*]( .47 )

sacrificia miscere, quando ipsa maxime habeat potestatem uel eligendi dignos sacerdotes uel indignos recusandi.

Quod et ipsum uidemus de diuina auctoritate descendere, ut sacerdos plebe praesente sub omnium oculis deligatur et dignus adque idoneus publico iudicio ac testimonio conprobetur, sicut in Numeris Dominus Moysi praecipit dicens: prehende Aaron fratrem tuum et Eleazar filium eius, et inpones eos in montem coram omni synagoga, et exue Aaron stolam eius et indue Eleazar filium eius, et Aaron adpositus moriatur illic. coram omni synagoga iubet Deus constitui sacerdotem, id est instruit et ostendit ordinationes sacerdotales non nisi sub populi adsistentis conscientia fieri oportere, ut plebe praesente uel detegantur malorum crimina uel bonorum merita praedicentur et sit ordinatio iusta et legitima quae omnium suffragio et iudicio fuerit examinata. quod postea secundum diuina magisteria obseruatur in actis apostolorum, quando de ordinando in locum Iudae episcopo Petrus ad plebem loquitur. surrexit, inquit, Petrus in medio discentium, fuit autem turba in uno. nec hoc in episcoporum tantum et sacerdotum, sed et in diaconorum ordinationibus obseruasse apostolos animaduertimus, de quo et ipso in actis eorum scriptum est. et conuocauerunt, inquit, illi duodecim totam plebem discipulorum et dixerunt e i s. quod utique idcirco tam diligenter et caute conuocata plebe tota gerebatur, ne quis ad altaris [*]( 6 Num. 20, 25. 26. 18 Act. 1, 15. 22 Act. 6, 2. ) [*]( 1 mis*tcere Q (misereri M) 3 uidimus C de om. C 4 praesenti ex praesentem C deligitur Cx 6 mosi L praecepit CQv (praecipit M) dns dicens Q prende CL, dic Q, apprehende v 7 aron fratri tuo Q eleazarum CRv inponis Q 9 aron L et postea eius om. CB eleazarom CQBo 10 adpositus est M1 (est om. М2Q) illic moriator C 11 dns CR 14 malorum] maiorum Q criminum 01 16 obsernentnr C1 18 episcopo] apostolo v 19 fnit] fugit C in uno] hominum fere centum niginti v 20 et in] in M (et in Q) 21 ordinationibus obseruasse] obseruationibus ordinasse B 22 et] ** Q (et M) eorum] apostolorum CB 23 duodecim] christi C 24 idcirco om. CB 25 alteris Q )

ministerium uel ad sacerdotalem locum indignus obreperet. ordinari enim nonnumquam indignos non secundum Dei uoluntatem, sed secundum humanam praesumptionem, et haec Deo displicere quae non ueniant ex legitima et iusta ordinatione, Deus ipse manifestat per Osee prophetam dicens: sibimet ipsi regem constituerunt et non per me.