Epistulae

Cyprian Saint, Bishop of Carthage

Cyprian. Saint. S. Thasci Caecili Cypriani Opera omnia, Pars II (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 3.2). Hartel, Wilhelm von, editor. Vienna: Gerold, 1871.

CVPRIANVS PESBVTERIS ET DIACONIS FRATRIBVS S.

Optaueram quidem, fratres carissimi, ut uniuersum clerum nostrum integrum et incolumem meis litteris salutarem. sed quoniam infesta tempestas quae plebem nostram ex maxima parte prostrauit hinc quoque addidit nostris doloribus cumulum ut etiam cleri portionem sua strage perstringeret, oramus Dominum ut uos quos et in fide et in uirtute stare cognouimus tutos quoque in posterum per diuinam misericordiam salutemus. et quamquam causa conpelleret ut ipse ad uos properare et uenire [*]( 1 atmirati S 2 moris 8 diBciplinam] codex Bemensis r haec addit quae in textwn a Baluzio sunt recepta: Et quamquam clero nostro et nuper cum adhuc essetis in carcere constituti, sed nunc quoque denuo plenissime scripserim, ut si quid uel ad uestitum uestrum uel ad uictum necessarium fuerit, suggeratur: tamen etiam ipse de sumpticulis propriis quos mecum ferebam misi uobis CCL. sed et alia CCL. proxime miseram. Victor quoque ex lectore zaconus qui mecum est misit uobis CLXXV. gaudeo autem quando cognosco plurimos fratres nostros pro sua dilectione certatim concurrere et necessitates uestras suis conlationibus adiauare. 2 opto... meminisse om. B optamus uos fratres carissimi LNP semper bene ualere explicit add. m. rec. S 3 ualere] et nostri meminisse add. v. — Ad Kogatianum et ceteros (confessores add. B, de obaeruanda disciplina add. NLP) explicit LNPQB nisi quod P: Explicit ad Rogatianum etc. — ) [*]( Epist. XIIII. — Incipit ad presbyteros et diaoones (diaconos 12) CBio, Incipit ad Bogatianum et ceteros confessores T, Incipit ad ||||||| et cc con N. — 5 presbiteros C1, presbyteris bK N diaconibus a2Tio, diacones 01 6 ut] et T 7 incolumen T salutare BT2 8 infestat NT tempesta B ex] et C\' T maximam partem NT 9 hinc] hunc No sed tnon corr. 10 perstringere * T t eras. deum B 11 uos] nos saltem B, uos salutem N quos] quosque N et in] in constantia et i fide et] fidei Cio in uirtute] uirtute CBio tutos] ut hos NT, tantos C; fort. tutatos 12 diuina misericordia T* et] ut B 13 compellerit 01, conpell«t T e eras. prosperare T )

510
deberem, primo cupiditate et desiderio uestri, quae res in uotis meis summa est, tunc deinde ut ea quae circa ecclesiae gubernacula utilitas communis exposcit tractare simul et plurimorum consilio examinata limare possemus: tamen potius uisum est adhuc interim latebram et quietem tenere respectu utilitatum aliarum quae ad pacem omnium nostrum pertinent et salutem, quarum uobis a Tertullo fratre nostro carissimo ratio reddetur: qui pro cetera cura sua quam inpense diuinis operibus inpertit etiam huius consilii auctor fuit, ut cautus et moderatus existerem nec me in conspectum publicum et maxime eius loci ubi totiens flagitatus et quaesitus fuissem temere committerem.

Fretus ergo et dilectione et religione uestra quam satis noui his litteris et hortor et mando ut uos, quorum minime illic, inuidiosa et non adeo periculosa praesentia est, uice mea fungamini circa gerenda ea quae administratio religiosa deposcit. habeatur interim quantum potest et quomodo potest pauperum cura, si qui tamen inconcussa fide stantes gregem Christi non reliquerunt, ut his ad tolerandam paenuriam sumptus per uestram diligentiam suggeratur, ne quod circa fidentes tempestas non fecit circa laborantes necessitas faciat. confessoribus etiam gloriosis impertiatur cura propensior. et quamquam sciam plurimos ex his fratrum uoto et dilectione susceptos, tamen si qui sunt qui uel uestitu uel sumptu indigeant, sicut etiam pridem uobis scripseram cum adhuc essent in carcere constituti, subministrentur eis quaecumque [*]( 2 tum v ut] et C gubernaculum Cio 3 utilitati T (sed ti ex te) et] ex R 4 examinatam R, exanimata N delimare CRio possimus Cio adhnic T 5 tenerem NT respecto NT utilitatium NT 6 nostrum NRTV, nostrorum Cio pertinet NRT quorum C 7 redderetur NT 8 sua cura Ciov, sua T inpensa T et etiam N 9 consilii auctor] consiliator NT nec om. R me ... maxime orn. Rio 10 conspectu T eius loci] eis locis io, ei loco c C sed add. m. 2 in marg. ubi om. C, in quibus io fragitatus hanc R 11 me temere Cio 12 et dilectione] dilectione Cio relegione ex legione Cm. 2 nouis R 13 illic i s. I. m. 2 14 uice ex uite CT 15 abeatur N, habet aut R 16 si] se Cl, sed 02iov\' 17 stantis NT ■ christus R relinquerunt C 20 fatiet Cl 21 propensior] prosperior NT 22 susceptos] suspectos CR uestitum uel sumptus R 23 etiam om. N scribere C adhuc] huc C, om. V 24 carcerem C quicumque Cl )

511
necessaria, modo ut sciant ex uobis et instruantur et discant quid secundum scripturarum magisterium ecclesiastica disciplina deposcat, humiles et modestos et quietos esse debere, ut honorem sui nominis seruent, ut qui gloriosi uoce fuerint sint et moribus gloriosi, faciant se dignos. ut in omnibus Dominum promerentes ad caelestem coronam laudis suae consummatione perueniant. plus enim superest quam quod transactum uidetur, cum scriptum sit: ante mortem ne laudes hominem quemquam, et iterum: esto fidelis usque ad mortem, et dabo tibi coronam uitae, et Dominus quoque dicat: qui tolerauerit usque ad finem hic saluabitur. imitentur Dominum qui sub ipso tempore passionis non superbior sed humilior fuit. tunc enim discipulorum suorum pedes lauit dicens: si ego laui pedes uestros magister et dominus, et uos debetis aliorum pedes lauare. exemplum enim dedi uobis ut sicut ego feci et uos aliis faciatis. item Pauli apostoli documenta sectentur, qui post carcerem saepe repetitum, post flagella, post bestias, circa omnia mitis et humilis perseuerauit, nec post tertium caelum et paradisum quicquam sibi insolenter adsumpsit dicens: neque gratis panem manducauimus ab aliquo, sed in labore et fatigatione nocte et die operantes, ne quem uestrum grauaremus. [*]( 8 Eccles. 11, 30. 9 Apoc. 2, 10. 10 Matth. 10, 22. 13 Io. 13, 14. 15. 20 II Thess. 3, 8. ) [*]( 1 sunt necessaria CBTo, necessaria sunt i; sunt om. N modo] modicum Cio nobis t \' instruatur NT et] ut C discant] sciant N quod ex qui C 2 ecclesiasticam disciplinam CW 3 humilis Cl, humiles esse NT modestes R et quietos et modestos o 4 nominis sui o ut ONTVio, etrBv uoci NT fuerunt Tio moribus] timoribus R 5 domino R 6 perneniat NRl T 8 laudem ex laudibus C 11 ad] in o imitemur 01 dominus R 12 humiliore R 13 discipulorom] apostolorum NT suorum] istorum N ego] ergo C 16 aliis om. Vov 17 sectantur ex pctrtantur C, testantur io quo T 18 bestiis 01 perserauit T 19 nec] ne C quiquam N 20 neque enim i panem gratis o, satis panem C 21 aliquo] uestrum add. V v 22 ut ne Cio quem] quid T grauaremur T )
512

Haec singula, oro uos, insinuate fratribus nostris. et quia exaltabitur qui se humiliauerit, nunc est ut magis insidiantem aduersarium metuant, qui fortiorem quemque magis aggreditur et acrior factus hoc ipso quo uictus est superantem superare conatur. dominus faciet ut et ego illos uidere et salutari exhortatione conponere mentes eorum ad seruandam gloriam suam possim. doleo enim quando audio quosdam improbe et insolenter discurrere, ad ineptias uel ad discordias uacare, Christi membra et iam Christum confessa per concubitus inlicitos inquinare, nec a diaconis aut presbyteris regi posse, sed id agere ut per paucorum prauos et malos mores multorum et bonorum confessorum gloria honesta maculetur: quos uereri debent, ne ipsorum testimonio et iudicio condemnati ab eorum societate priuentur. is enim demum confessor inlustris et\'uerus est de quo postmodum non erubescit ecclesia sed gloriatur.

Ad id uero quod scripserunt mihi conpresbyteri nostri Donatus et Fortunatus et Nouatus et Gordius, solus rescribere nihil potui, quando a primordio episcopatus mei statuerim nihil sine consilio uestro et sine consensu plebis mea priuatim sententia gerere. sed cum ad uos per Dei gratiam uenero, tunc de his quae uel gesta sunt uel gerenda, sicut honor mutuus poscit, in commune tractabimus. opto uos, fratres carissimi ac [*]( 1 uestris C quia] qui C sed ui in ras., quia hia NB, quia is io* exaltabit C, exaltantibus B 2 qui om. C\' bumiliauerint T 3 quemque] quem T 4 quo CPNRTV, qui Cl, quia io 5 dominum NT faciat iov et om. N illos] illos martyres N, illos matures T, illos maturius V, martyres illos R, martirum illos C, iterum illos io, iterum illos mature v salutare C exortatione o, exhortatione nec N, et (et om. C) exercitatione CB 8 discurrere et v 9 menbra io concubitos 01 inquinari iov 10 a] ad T presbiteris aut diaconis o regi om. N, regio T sed] se N id om. N, it T 11 prauos] paruos N multorum] mortuorum B sed u B.l. 12 debeant CB 13 iudicio et testimonio 0 14 puentur ClBT is] his CB 16 scripserint T 17 et] S N et fortunatus om. CBio et nonatus] et notus o, 5 nouatus N, nouatus v et] S et N gurdius Cio rescriberent Nl nil Oio, nichil N 18 a] ad B mei] me B nichil Ni 20 sed om. NT iis v 21 priua uel t. 8. I. m. 2 gerenda) generanda T 22 tractauimus T opto ... ualete om. Cio ac] et N, )

513
desiderantissimi, semper bene ualere et mei meminisse. fraternitatem si qua uobiscum est multum a me salutate et ut nostri meminerint admonete. ualete.