Institutiones

Itaque ut haec secundum litteram non absque nefando sacrilegio possunt intellegi super eo, qui inuisibilis, ineffabilis, inconprehensibilis, inaestimabilis, simplex et inconpositus sanctarum scripturarum auctoritate definitur, ita ne furoris quidem et irae perturbatio illi indemutabili naturae sine ingenti blasphemia poterit coaptari. nam huiuscemodi significatione membrorum diuinas efficientias dei et inmensas operationes eius sentire debemus, quae nobis nisi per haec usitata membrorum uocabula nequeunt intimari.

ut puta significatione oris conlocutionem eius, quae in arcanos animae sensus solet clementer infundi, uel quod in patribus nostris atque prophetis idem locutus sit, agnoscamus. in oculis inmensitatem perspicaciae, qua uniuersa perlustrat ac perspicit, et quod nihil eum ex his quae * nobis geruntur gerendaue sunt seu cogitantur lateat, scire possimus. manuum nuncupatione prouidentiam et operationem, qua omnium ipse sit creator et conditor, sentiamus. brachium quoque uirtutis et gubernationis eius insignia, qua cuncta sustentat, moderatur ar regit, et ut de ceteris taceam, canities capitis quid aliud quam longaeuitatem deitatis et antiquitatem significat, qua sine ullo principio est et ante omnia tempora creaturas excedit uniuersas?

ita igitur et de ira dei uel furore cum legimus, non ὰνθρωτοπαθω̄ς, id est secundum humilitatem [*]( 1 scilicet et A capitis ac naribus L 2 ac] et L pedibus AH 4 Uneamentis L menbrorum G et corpora ac A 5 dictum L1 G sit L 7 ut om. L1 secumdum G1 10 scribturarum A 11 blasfemia A 12 roabtari H mptibrorum G 13 efficatias H dei om. A 14 debimus W omitata H1 menbrorum G 15 nequeant L imitari G1 utpote Å 16 archanos G\'HL 17 adquae H profatis A 18 sic L1 occulis H perspicstiae HL quia H1 19 inlustrat∗∗ L 91 possumus L nuncupationem L1 24 inoderator H 25 aliut A 27 exoidit H uel] uel cum Lx furorPm A1 28 anopi∗o H ΑΝΘΡωΙΤΟΤΕωC L id est non H secondum humilitatem humanae perturbationis GHLT: humana passione A )

illos etenim timere consueuit humana natura, quos indignari nouit, et ueretur offendere: ut in nonnullis aequissimis iudicibus solet ab his, qui aliquo reatu suae conscientiae remordentur, ira ultrix timeri, non scilicet quod haec in animis eorum qui iuste iudicaturi sunt perturbatio consistat, sed quod ita metuentibus ille sentiatur affectus, qui pro exsecutione legum et examinatione iustitiae et aequilibratione procedit. quae tamen quantalibet animi fuerit mansuetudine ac lenitate prolata, ab his, qui pro suo merito poena plectendi sunt, furor grauis et ira saeuissima iudicatur.

longum est nec praesentis operis, si uoluerimus omnia quae de deo humana significatione figuraliter in scripturis dicta sunt explanare. haec ad praesentem necessitatem, quae contra furoris uitium pertinebant, dixisse sufficiat, ut nullus exinde sibimet occasionem morbi mortisque perpetuae per ignorantiam trahat, unde sanctitas et inmortalitas uitae salutisque remedia conquiruntur.1