Institutiones
Cassian, John
John Cassian. Johannis Cassiani Opera, Pars I (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 17). Petschenig, Michael, editor. Vienna: Gerold, 1888.
Quapropter athletam Christi legitime decertantem iracundiae motus radicitus oportet euellere. cuius morbi haec erit medicina perfecta, ut primitus credamus nullo modo sine iustis seu iustis ei causis licere nobis irasci, scientes nos ..discretionis lumen rectique consilii firmitatem, ipsam quoque honestatem et iustitiae moderamina protinus amissuros, si principale cordis nostri eius fuerit tenebris obscuratum, tum deinde puritatem mentis nostrae mox proturbandam, templumque eam sancti spiritus effici omnino non posse iracundiae in nobis spiritu commorante: postremo ut cogitemus nequaquam licere nobis orare nec iratos fundere preces ad deum, et prae omnibus incertum statum condicionis humanae prae oculis habentes cotidie nos credamus e corpore migraturos, nihilque nobis continentia castitatis, nihil abrenuntiatione omnium facultatum, nihil diuitiarum contemptu, nihil ieiuniorum uigiliarumque laboribus conferendum, quibus propter iracundiam solam et odium ab uniuersitatis iudice supplicia promittuntur aeterna. [*]( 1 non in G: uon rtU. sed in AL*: sed rell. 5 est tamea H 6perscribta Gl praescripta L ita tenere, ut in nouella exemplaria uilta et antiqua omnia continetur A 7 numerumom. G anthletam H1 8 hniua uerbi H 10 seu] siue LT sine iustis siue iniustis Hn ei om H 13 nostri AHLT: nostri lumen Gv 18 conditionis GL cottidie G 19 continentiam L\' 20 nihilque abrenuntistione L 21 contemtu H 22 solum L* et odium ... 23 iudice om. A 23 aeterna. Fiuit de spu irae. Inoipiunt capitula de spu tristitiae Å Explic̃ de spu irae lib VIII Incipiuut capitula sequentis libri G Ezplicit de ira liber VIII. Incipit de spu tristitiae liber VIIII HL Incipiunttituli L: om. H )
I. Quod quintum certamen sit aduersus spiritum tristitiare et quae per ipsam menti iuferantur dispendia.
II. Qua cautione morbus tristitiae sit curandus.
III. Quam conparationem habeat anima quae tristitiae mo sibus deuoratur.
IIII. Unde uel quibus modis tristitia gignatur.
V. Quod non aliorum, sed nostro uitio commotiones exci- tentur in nobis.
VI. Quod nullus repentino lapsu conruat, sed paulatim peer longam incuriam reccidens pereat.
VII. Quod non sint fratrum deserenda consortia, ut perfectio conquiratur, sed patientia iugiter excolenda.
VIII. Quod, si mores nostros emendatos habuerimus, possi ?? cum omnibus conuenire.
VIIII. De alio genere tristitiae, quod desperationem saluti ??? inportat.
X. In quo tantummodo nobis sit tristitia utilis.
XI. Quemadmodum discernatur, quae sit utilis ac secundum* deum tristitia, et quae diabolica atque mortifera.
XII. Quod absque illa salutari tristitia, quae tribus modis generatur, omnis tristitia tamquam noxia repellenda sit.
XII. Remedia quibus tristitiam de cordibus nostris exterminare possimus.
[*]( 4 quod quintum ALT: quantum H aduersum H 5 mentis L defendaatur aeteroa H 9 gignitur LT: giguitur A gignautur H 10 commotationes H excitantur HT 12 labsu A conruat T: curmat H1 corruat ALH218 reccideus A: recedens HLT 14 sit H sunt T 15 couquiritur H1 16 nostras H 18 disperationem AHLT 20 iu quantum modo HT sit nobis L tristitiae H utilis] uitiis Lx 21 quemammodum L 22 deum om. HT 23 salutaris HT tristitiae H 24 repelenda H 26 possumus LT Finiunt (Edpliciunt L) capitula AL Incipit de spiritu tristitiae lib VIIII G Incipit textus eiusdem libri L nihil inscriptum in AH )Quinto nobis certamine edacis tristitiae stimuli retundendi sunt. quae si passim per singulos incursus incertos ac uarios casus obtinendi animam nostram habuerit facultatem, ab omni nos per momenta singula separat diuinae contemplationis intuitu ipsamque mentem ab uniuerso puritatis statu deiectam funditus labefactat ac deprimit: non orationes eam explere cum solita cordis alacritate permittit, non sacrarum lectionum sinit remediis incubare. tranquillum quoque ac mitem fratribus esse non patitur et ad cuncta operationum uel religionis officia inpatientem et asperum reddit, omnique perdito salubri consilio et cordis constantia proturbata uelut amentem facit ei ebrium sensum frangitque et obruit desperatione poenali.
Quamobrem non minore prospectu, si spiritalis agonis certamina legitime cupimus desudare, hic quoque nobis curandus est morbus. sicut enim tinea uestimento, et uermis ligno: ita tristitia uiri nocet cordi: satis euidenter ac proprie uim noxii huius ac perniciosi uitii spiritus diuinus expressit.