Institutiones

Cassian, John

John Cassian. Johannis Cassiani Opera, Pars I (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 17). Petschenig, Michael, editor. Vienna: Gerold, 1888.

Inmane satis et euidens tyrannidis huius exemplum quae semel, ut diximus, animae captiuatae nullam permitti ? honestatis regulam custodire nec ulla quaestus adiectione satiari finis enim rabiei huius non diuitiis, sed nuditate conquiritur ? cum hic ipse ob hoc loculos dispensationi pauperum ? deputatos suae potestati creditos accepisset, ut saltim pecuniarum abundantia satiatus concupiscentiae suae modum inponeret, in tantum copia. earum in abundantiorem fomitem ? cupiditatis exarsit, ut iam non loculos clancule conpilare, sed ipsum dominum uenundare maluerit. uniuersas enim diuitiarum ? moles rabies cupiditatis huius exsuperat.

Denique princeps apostolorum his eruditus exemplis sciens habentem quippiam cupiditatis frena non posse moderari nec finem eius in parua summa magnaue consistere, sed sed sola uirtute nudi, Annaniam et Sapphiram, quorum super rius fecimus mentionem, quia sibi quippiam de sua facultate ? seruauerant, morte multauit, ut interitum, quem ille ultro sibi pro reatu dominicae proditionis intulerat, hi pro mendacio cupiditatis exciperent. quanta in hoc quoque facinoris ac supplicii similitudo concurrit. ibi filargyriam proditio, hic falsitas subsecuta est. ibi ueritas proditur, hic mendacii crimen admittitur. licet enim operis eorum dissimilis uideatur effectus unus tamen finis in utroque concurrit.

ille namque refugienss paupertatem resumere quae abiecerat concupiuit, hi, ne fierent pauperes, de substantia sua, quam aut apostolis offerre fideliter* aut totam dispergere fratribus debuerant, quiddam retinere temptauerunt: et idcirco utrubique sequitur mortis damnatio 4 [*]( 16] cap. 14, 2. j ) [*]( 1 euidentes H1 2 simul L1 3 adiectioni H1 4 diuitis H1 5 dispensatioue H dispensationis LI 6 disputatos LI accipisset H saltem H3. 7 babund. Gl 8 eorum H habund. H 9 clancule (e in ras. G) GS3HE clancule (-ae) Stl clauculo v compilaret LI 11 emperat G\' 13 noc posse frena H 15 anauiam G saffiram G saffyrmmH sapphyram C 16 quidpiam G1 18 hii Hl mendatio SL 19 quantu L aupplici H \' 20 cucurrit H 21 proditor A 22 etenim H: om. Å operariis dissimilfs H1 23 cncurrit H 24 hii H1 26 totum H debuerunr GT 27 utrubiquc A: utrumque GT2 utrobique L in utroque utroque T1 )

147
quia utrumque crimen de filargyriae radicibus pullulauit. itaque si in eos, qui non alienas concupierunt substantias, sed propriis parcere temptauerunt, nec habuere desiderium adquirendi, sed reseruandi tantummodo uoluntatem, processit tam seuera sententia, quid censendum de his, qui numquam possessas pecunias cupiunt congregare et nuditatem coram hominibus praeferentes affectu concupiscentiae coram deo diuites conprobantur?

Qui secundum similitudinem Giezi spiritu ac mente leprosi esse noscuntur, qui mundi huius caducas pecunias concupiscens inmundae leprae contagione respersus est. per quam nobis euidens reliquit exemplum, omnem animam cupiditatis labe pollutam spiritali uitiorum lepra respergi inmundamque apud deum perenni maledictione reputari.

Igitur si perfectionis desiderio dimittens omnia secutus es Christum dicentem tibi: uade uende omnia. quae habes et da pauperibus, et habebis thesaurum in caelo, et ueni sequere me, quid missa super aratrum manu respicis retro, ut eiusdem domini uoce pronuntieris non esse aptus regno caelorum? super tectum euangelici culminis stabilitus quid descendis tollere aliquid de domo tua, ex his uidelicet quae antea contempsisti? constitutus in agro atque operatione uirtutum substantia mundi, qua te renuntians spoliasti, quid recurrens niteris reuestiri? si uero paupertate praeuentus nihil quod dimitteres habuisti, multo minus adquirere debes quod nec antea possedisti. ob id enim ita domini beneficio praeparatus es, ut expeditior ad eum nullis pecuniarum laqueis inpeditus adcurreres. uerumtamen nullus in hoc egens [*]( 8] cf. IIII Reg. 5, 27. 15] Matth. 1H, 21. 17J cf. Luc. 9, 62. 19] cf. Loc. 17, 31. 21] I. c. ) [*]( 1 quia... 8 secundum siiui desunt in A puhJauit H1 2 alienos LI 8 conquirendi L 4 deseruandi L tam om. G 5 censendum est do H 8 non distinguit H iezi G 9 pecunias caducas concupiscentes A 10 respersus est] respergi merentur A 11 reliquit] datur in giezi typo i reliquid GT 12 respargi H\' 13 aput A 11 XXVI H 15 omnia om. L 16 thensaurum G1 17 manum L1 respiciens GILI respicies Hl 18 ut] et L1 19 luminis H 20 descendes A disoeudia GlHl 21 contemsisti Å adquu H 22 substaatiam L 24 dimitteris A demitteris H1 multo magis adquirerc non Å 25 dei L 27 accurreres A )

148
frangatur: nemo est enim qui non habeat quod dimittat. uniuersis renuntiauit facultatibus mundi, quisquis affectum possidendi eas radicitus amputauit.

Haec est igitur de filargyria perfecta uictoria, u paruissimae cuiuslibet stipis in corde nostro residere non si-namus igniculum, certi quod restinguendi eum non habebimus ulterius facultatem, si quantulamcumque scintillae huius in nobis = materiam fouerimus.