Institutiones

Cassian, John

John Cassian. Johannis Cassiani Opera, Pars I (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 17). Petschenig, Michael, editor. Vienna: Gerold, 1888.

Uerissima est itaque patrum probatissimaque sententia, ieiuniorum et continentiae modum in mensura parcitatis tantum et castigatione consistere, et hunc esse perfectae uirtutis in commune omnibus finem, ut escis, quas sumere sustentandi corporis necessitate conpellimur, adhuc in adpetitu earum positi temperemus. quamuis enim quis corpore sit infirmus, perfectam uirtutem aequamque robustis ac sanis in omnibus possidebit, si desideria, quae fragilitas carnis non exigit, mentis rigore castiget. apostolus inquit: et carnis curam ne feceritis in desideriis. non ergo curam eius omnimodis interdixit, sed ut in desideriis fieret denegauit. uoluptuosam ademit diligentiam carnis, gubernationem uitae necessariam non exclusit: illud ne indulgentia carnis ad desideriorum occupationes noxias deuoluamur, hoc uero De corruptum nostro uitio corpus spiritales ac necessarias functiones explere non possit.

Summa igitur continentiae non sola temporis ratione nec escarum qualitate tantummodo, sed ante omnia conscientiae iudicio colligenda est. tantum enim debet unusquisque sibi frugalitatis indicere, quantum corporeae obluctationis pugna deposcit. utilis quidem et omnimodis obseruanda canonica ieiuniorum custodia: sed nisi hanc frugi fuerit ciborum refectio [*]( 13] Rom. 13,14. ) [*]( 2 quamobrem ... uirtus om. L: in marg. m. 2 legitur et (et add. m. 3) ut nulli statui uirtus parsimonii C parsimoma A1 5 VIIII G uerissima ... probatis cuan. in C 6 mensuramC 8 escas A ab escis HTv: cf. ep. 21, 5. 22 11 aequamq\' G robustus G%HT sanus G2H2T (noii corrigere cum r: aeque quam robustus ac sanus possideuitis si V ut uid. 12 carnis fragilitas A non Otn. HTr eget ex egit A 13 inquid AT perficeritis H 14 post desideriis H habet uerba quamuis ... iniirmus (u. 10), suo loco omissa 15 adimit AG1T 16 guueraationem C excluserit G1 17 occupationis H1 18 noxios G1 deuoluatur L1 corrupto C 19 spiritalis H 20 summa... sola tem euan. in C continentia H solo Hl 21 scarum C 23 fragilitatis HT oblectationis A 24 obseruanda est G2v 25 fnigi om. A frugalitatis H frugalis 7\' )

88
subsecuta, ad integritatis calcem non poterit perueniri. longorum namque ieiuniorum inedia saturitate corporis subsequente lassitudinem potius temporalem quam puritatem castitatis ad-quirit. integritas mentis uentris cohaeret inediae, non habet perpetuae castimoniae puritatem, quisque non iugem temperantiae aequalitatem tenere contentus est. quamuis districta ieiunia succedente superflua remissione uacuantur et in gastri ? uitium protinus conlabuntur. melior est rationabilis cum moderatione cotidiana refectio quam per interualla arduum longumque ieiunium. nouit inmoderata inedia non modo mentis labefactare constantiam, sed etiam orationum efficaciam reddere lassitudine corporis eneruatam.

Ad integritatem mentis et corporis conseruandam abstinentia ciborum sola non sufficit, nisi fuerint ceterae quoque uirtutes animae coniugatae. humilitas igitur primitus oboedientiae uirtute et operis contritione corporisque fatigatione discenda est. pecuniarum non solum uitanda possessio, sed etiam desiderium earum radicitus exstripandum, non enim eas sufficit non haberi, quod plerumque solet etiam ex necessitate descendere, sed ne ipsam quidem, si forte oblatae fuerint, habendi recipere uoluntatem. irae conterendus est furor, tristitiae superanda deiectio, cenodoxia, id est uana gloria contemnenda. superbiae calcandus est fastus, mentis quoque ipsius instabiles uagique discursus adsidua dei memoria refrenandi, totiensque nobis est ad contemplationem dei lubrica cordis euagatio reducenda, quotiens subtilis hostis ab hoc intuitu mentem captiuare pertemptans recessibus nostri cordis inrepserit.

Inpossibile namque est extingui ignita corporis incentiua, priusquam ceterorum quoque principalium uitiorum fomites [*](1 pemeniri CG: peruenire rell. v 2 inedia ieiuniorum L 4 coherit CHX inedia C 5 perpetuam Gv 6 destricta GIL 7 castrimargiae GXT castrimargia L 8 elabuntur L melius AH 11 cfficatiam H 12 lassitudinem LXT 13 Ad ex Audi L 14 non sola L 16 contritionem Lx 17 uitanda est HTc 18 extirp. HT 19 habere v 20 discendere AXHX ipsa L forte om. A ablatae H oblitae Lx 21 est om. II 22 coonodoxia GH cenod. LT 23 conculcandus fastus (ota. est) L 24 instabilis AXT assidua* L 26 poruagatio Au intuitum C/1\t27 pertemtans A secessibus GL2\t29 quoque om. A)

89
radicitus excidantur: de quibus singillatim distinctis libellis suo loco donante domino disseremus. nunc propositum nobis est de gastrimargia, id est gulae concupiscentia, contra quam nobis primus conflictus est, disputare. numquam igitur poterit ardentis concupiscentiae stimulos inhibere, quisque desideria gulae refrenare non quiuerit. interioris hominis castitas uirtutis huius consummatione discernitur. numquam enim robustioribus aemulis conluctari posse confides eum, quem in leuiori conflictu conspexeris ab infirmioribus paruisque superari. cunctarum namque uirtutum una natura est, licet in multas diuidi species et uocabula uideatur: sicut auri quoque una substantia est, licet per multa uariaque monilium genera pro artificum uideatur ingenio ac uoluntate distincta. itaque nullam perfecte possidere probabitur, quisque elisus in earum parte dinoscitur.