Institutiones

Cassian, John

John Cassian. Johannis Cassiani Opera, Pars I (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 17). Petschenig, Michael, editor. Vienna: Gerold, 1888.

Et idcirco ne usibus quidem coenobii profuturas suscipere ab eo pecunias adquiescunt, primum ne confidentia huius oblationis inflatus nequaquam se pauperioribus fratribus coaequare dignetur, tum ne per hanc elationem nullatenus ad humilitatem Christi descendens, cum sub disciplina coenobii non potuerit perdurare, egressus exinde ea, quae in principio. renuntiationis suae spiritali feruore succensus intulerat, tepefactus postea non sine iniuria monasterii sacrilego spiritu recipere atque exigere moliatur. quod omnimodis obseruari debere multis sunt experimentis frequenter edocti. nam per alia minus cauta monasteria simpliciter quidam suscepti eorum, quae intulerant quaeque in dei opere fuerant dispensata, cum ingenti post blasphemia redhibitionem poscere temptauerunt

Quamobrem ita nudatur quisque, cum receptus fuerit, omni pristina facultate, ut ne ipsum quidem quo opertus [*]( 1 rcffutatus JL1 dispectua H* 4 exprobationibus G1 5 tollerantia G1H1 tolerantiae L 7 peraequitur Hl perqueritur L\' inhesserit W 8 nommi L1 10 in illa coebii L 11 destrictione 0\' 12 lAtauerit Hx 15 non distinguit H ussibus Hl 17 pauperibus Gl 19 discendens H1L1 20 poterit L 21 susceptus L 22 ea postea L 23 Mure G* . obseinari G: obseruare HL 25 eorum G: deorum H de eorum (se- quitur rwr. 7—8 litt.) L 27 post haw blasfemiae H reddibitionem G redibitionem H 2R IIII H)

est indumentum habere permittatur ulterius, sed in concilio fratrum productus in medium exuatur propriis ac per manus abbatis induatur monasterii uestimentis, ut per hoc se non solum uniuersis rebus suis antiquis nouerit spoliatum, uerum etiam omni fastu deposito mundiali ad Christi paupertatem et inopiam descendisse iamque opibus sustentandum non saeculi arte quaesitis nec de infidelitate pristina reseruatis, sed de sanctis ac piis monasterii largitionibus militiae suae stipendia percepturum atque inde se deinceps uestiendum alendumque cognoscens et nihil habere et nihilominus de crastino non esse sollicitus secundum euangelii discat sententiam, nec erubescat pauperibus id est corpori fraternitatis aequari, quibus connumerari Christus et quorum se fratrem non erubuit nuncupare, quin potius glorietur domesticis eius factum se esse consortem.

Illa uero quae deposuit uestimenta oeconomo consignata tamdiu reseruantur, donec profectus et conuersationis eius ac tolerantiae uirtutem diuersis temptationibus ac probationibus euidenter agnoscant. et siquidem posse eum inibi durare tempore procedente perspexerint et in eodem quo coepit feruore persistere, indigentibus eadem largiuntur: sin uero quoddam ei eo murmurationis uitium uel paruae cuiuslibet inoboedientiae culpam processisse deprehenderint, exuentes eum monasterii quibus indutus fuerat uestimentis et reuestitum antiquis quae fuerant sequestrata depellunt. nullum etenim fas est cum illis quae accepit abscedere nec quemquam patiuntur illis adhuc indui, quem semel ab institutionis suae regula tepuisse peruiderint. unde etiam copia nulli penitus palam discedendi conceditur, nisi aut in morem serui fugacis captans densissimas [*]( 111 of. Matth. 6, 34. ) [*]( r 2 feductiu H exuetur HI 4 expoliatum HL 5 ouiui affectu omni H 6 discendisse H1 scli G seculi L 7 ne Gt ac] et L om. L 10 sollicitum r 1pauperioribus H 13 fratrum LI suscapari H noncupare L 15 V H 16conuersationes G1 17 tollerantiae Ol 18 perdurarR Lv 19 procidente H\' prospeierint HL 1 in om. L 20 si H quondam L 21 prauae HL huiuslibet H) cuiusque libet L1 26 peruiderent L1 27 copiam H1 discendenti H1 discendendi LI )

tenebras nocte diffugiat, aut certe hoc ordine et professione iudicatus indignus cum confusione et nota coram cunctis fratribus- tribus deposita monasterii ueste pellatur.

Cum igitur quis susceptus et hac perseuerantia qua diximus conprobatus ac depositis propriis indumentis habitu monasteriali fuerit accinctus, non statim congregationi fratrum commisceri permittitur, sed deputatur seniori, qui seorsum haud longe a uestibulo monasterii commanens habet curam pere-I grinorum atque aduenientium deputatam eisque omnem diligentiam susceptionis et humanitatis inpendit. cumque ibidem integro anno deseruiens absque ulla querella suum circa peregrinos exhibuerit famulatum, inbutus per haec prima institutione humilitatis ac patientiae atque in ea longa exercitatione praecognitus, admiscendus ex hoc congregationi fratrum alii traditur seniori, qui decem iunioribus praeest, quos sibi creditos ab abbate instituit pariter et gubernat, secundum illud scilicet quod ordinatum in Exodo legimus per Moyseu.

Cuius haec erit sollicitudo et eruditio principalis, per quam iunior introductus scandere consequenter etiam culmina perfectionis summa praeualeat, ut doceat eum primitus suas uincere uoluntates: quem studiose in his ac diligenter exercens haec illi semper imperare de industria procurabit, quae senserit animo eius esse contraria. multis siquidem experimentis edocti tradunt monachum et maxime iuniores ne uoluptatem quidem concupiscentiae suae refrenare posse, nisi prius mortificare per oboedientiam suas didicerint uoluntates. ideoque pronuntiant. nullatenus praeualere uel iram uel tristitiam uel spiritum fornicationis extinguere, sed nec humilitatem cordis [*]( 17] cf. Ex. 18, 25.ł ) [*]( I uocti H defugiat H1 deffugiat L: cf. cap. 31 2 confussione H1 3 depowita H1L1 pillatur LI A VI II et in hac H quam Hv 5 cumprobatus H uestimentis Hv 7 commiscere L rieputatus H kaut GIP aut L1 8 nestipulo Gx monasterio G1 monasteri L1 10 humilitatis HL: cf. Coni. XVIII, 1, 4. XX, 2,1 11 que(ae)rella GIH1: querela G2H2L 13 exercitione II 15 decim H 16 ft GH: ac L 18 VII H 19 scandere GH: ascendere Lv 20 profectionis G 21 uolumptates L1 hiis LI 24 edocati H1 uolumptatem LI 21i oboodiendiam G1 dftdicerint Hl uolumptates L] )

ueram nec curti fratribus unitatem perpetuam nec firmam diuturnamque posse retinere concordiam, sed ue in coenobio quidem diutius permanere cum, qui prius uoluntates suas non didicerit superare.

His igitur institutis eos quos initiant uelut elementis quibusdam ac syllabis inbuere ad perfectionem atque informare festinant, per haec ad liquidum discernentes, utrum ficta et imaginaria an uera sint humilitate fundati, ad quod ut facile ualeant peruenire, consequenter instituuntur nullas penitus cogitationes prurientes in corde perniciosa confusione celare, sed confestim ut exortae fuerint eas suo patefacere seniori, nec super earum iudicio quicquam suae discretioni committere, sed illud credere malum esse uel bonum, quod discusserit ac pronuntiauerit senioris examen. itaque fit ut in nullo circumuenire iuueuem callidus inimicus uelut inexpertum ignarumque praeualeat, nec ulla fraude decipere quem peruidet non sua sed senioris discretione muniri, et suggestiones suas uel ignita iacula, quaecumque in cor eius iniecerit, ut seniorem celet non posse suaderi. alias quippe subtilissimus diabolus inludere uel deicere iuniorem non poterit, nisi cum eum seu per adrogantiam sine per uerecundiam ad cogitationum suarum uelamen inlexerit. generale namque et euidens indicium diabolicae cogitationis esse pronuntiant, si eam seniori confundamur aperire.

Post haec tanta obseruantia oboedientiae regula custoditur, ut iuniores absque praepositi sui scientia uel permissu non solum non audeant cellam progredi, sed ne ipsi quidem communi ac naturali necessitati satisfacere sua auctoritate praesumant. sicque uniuersa conplere, quaecumque fuerint ab eo praecepta, tamquam si ex deo sint caelitus edita, sine ulla [*]( i 2 coeuubio Hl 3 diutuinus H uolumptates L1 4 dedicerit H1 5 VIII H elimentis Glllx G sillabis H imformare L 10 perni- tiosa LS confussione H1 12 discretione L1 13 discreuerit H 1G pennidit H1 praenidet L2v 17 discretionem (?\' dccretione ex decretioui H Suggessiones V uelut, Sc 18 corde H Neniori L2 19 suadere H diabulns H1L1 20 deieeere G1 decipere 11 22 intellexerit G1 intellexerit H generalcm L\' 24 Viri! H 25 praepossiti L1 permisso G praemissu Hx 26 nee H1 27 necessitate H1 )

discussione festinant, ut nonnumquam etiam inpossibilia sibi-! met imperata ea fide ac deuotione suscipiant, ut tota, uirtute ac sine ulla. cordis haesitatione perficere ea et consummare nitantur et ne inpossibilitatem quidem praecepti pro senioris reuerentia metiantur. de quorum oboedientia speciatim nunc dicere praetermitto: exemplis enim ipsis eam paulo post tradere suo loco disponimus, si dominus nobis orationibus uestris dederit commeatum. nunc instituta cetera persequamur, praetermittentes illa contexere, quae in hac regione uel tradi monasteriis uel ab ipsis nequeunt custodiri, sicut in praefatiuncula nostra facturos nos esse promisimus, quod scilicet nec laneis indumentis utantur, sed lineis tantum et ne ipsis quidem duplicibus: quibus uicaria praepositus unusquisque suae decaniae subministrat, cum illa quibus uestiti sunt sorduisse conspexerit.

Illud quoque arduum atque sublime genus continentiae similiter praetermittentes, in qua summae reputantur deliciae, si herba sale condita, quam labsanion uocant, aqua diluta ad refectionem fratribus adponatur, aliaque conplura his similia, quae in hac prouincia nec aerum temperies nec qualitas nostrae fragilitatis admittit, illa tantummodo persequar, quae nulla carnis infirmitas, non situs loci poterit inpedire, si ea non fragilitas animae ac tepor mentis ademerit.

Itaque considentes intra cubilia sua et operi ac meditationi studium pariter inpendentes, cum sonitum pulsantis ostium ac diuersorum cellulas percutientis audierint ad orationem scilicet eos seu ad opus aliquod inuitantis, certatim e suis cubilibus unusquisque prorumpit, ita ut is, qui opus scriptoris exercet, quam repertus fuerit inchoasse litteram finire [*]( 10] §. 9. j ) [*](1 nonnunquaui G2 2 iupemta H2 5 mentiautur H1 7 uobis OM. H 8 commiatam Lx uaetera L prosequamur v 11 promissimus H2L 13 uicariae H 14 perspexerit L 15 X H 16 pretermittentes G: prae- termittons HLv cf, Ind. \'anacolutha\' diliciae GIIVLx 17 labBanion L1: lapsanium G labsanium L1 balsanum H delota G 18 cumplura H1 19 prouintia GL 20 prosequar H2v 21 imfirmitas L inpedire H*: impedirn rell. 22 animi II adimerit GIL 23 XI H consedentes HL1 meditatione H1 24 pariter om, H paritnr studium L pulsantes hostium Gl 26 cartamine tim H 28 reppertus L inchogasse H1 I )

noti audeat, sed in eodem puncto, quo ad aures eius sonitus pulsantis aduenerit, summa uelocitate prosiliens ne tantum quidem morae interponat, quantum coepti apicis consummet effigiem, sed inperfectas litterae lineas derelinquens non tam operis conpendia Iucraue sectetur quam oboedientiae uirtutem exsequi toto studio atque aemulatione festinet. quam non solum operi manuum seu lectioni uel silentio et quieti cellae, uerum etiam cunctis uirtutibus ita praeferunt, ut huic iudicent omnia postponenda et uniuersa dispendia subire contenti sint, dummodo hoc bonum in nullo uiolasse uideantur.

Illam sane uirtutem inter ceteras institutiones eorum uel commemorari superfluum puto, quod scilicet nulli cistellam, nulli peculiarem sportam liceat possidere nec tale aliquid, quod uelut proprium retinens suo debeat communire signaculo. quos ita nouimus omni ei parte nudos exsistere, ut praeter colobium, maforte, gallicas, meloten ac psiathium nihil amplius habeant, cum in aliis quoque monasteriis, in quibus aliqua remissius indulgentur, hanc regulam uideamus districtissime nunc usque seruari, ut ne uerbo quidem audeat quis dicere aliquid suum magnumque sit crimen ex ore monachi processisse \'codicem meum , \'tabulas meas\', \'granum meum\', \'tunicam meas\', \'gallicas meas, proque hoc digna paenitentia satisfacturus sit, si casu aliquo per subreptionem uel ignorantiam huiusmodi uerbum de ore eius effugerit.

Et cum tantos unusquisque eorum cotidie de opere ae sudore proprio reditus conferat monasterio, ut ex his sustentare non solum suam ualeat parcitatem, uerum etiam usibus possit exuberare multorum, in nullo tamen inflatur nec sibi [*]( Y 1 punctu H1 quod HLX ad om. H a interponant H 4 interfectf H 5 lucra... (ue eran.) L sectatur H 6 exequi G 8 indi- cent L 9 contemti H1 sunt HL1 11 XII H 12 commemorare Hv 13 sportam HL: sportellam Gr cf. c. 15, 1 15 existere GH 16 maforte GL: mafortes H mafortem v caligas H2v uol post gallicw add. H meloten H: melotam G melotā (a in ras. m. 3) L melotem r phiathium G1 psiatium e spiatium H 17 illis L 21 tonicam GL1 22 gallicas L: calicas H1 caligas GH2v pro hocque H poenitentia G I penitentia HL 23 cassu H\'L\' 25 non distinguit H 20 hiis H\' 27 ueleant. H ussibus Hl 28 exibere tr. exiberare L )

de tanto operis sui quaestu ac sudore blanditur, sed praeter duo paxamatia, quae tribus uix denariis ibidem distrahuntur, nihil sibimet amplius unusquisque praesumit. inter quos nullum peculiare opus, quod pudet dicere quodque in nostris monasteriis utinam fieri nesciremus, non dicam effectu, sed ne cogitatione quidem ab aliquo penitus adfectatur. cumque totam enthecam coenobii suam credat esse substantiam cunctisque rebus ut omnium dominus omnem curam sollicitudinemque dependat, ad retinendam nihilominus \'arreptae nuditatis uirtutem, quam studet ad finem usque perfecte atque inuiolabiliter custodire, ita semet ipsum a cunctis extraneum et ex omnibus iudicat alienum, ut tamquam peregrinum se gerat et incolam istius mundi, alumnumque se potius monasterii reputet ac ministrum, quam dominum rei cuiuscumque praesumat.