Institutiones

Cassian, John

John Cassian. Johannis Cassiani Opera, Pars I (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 17). Petschenig, Michael, editor. Vienna: Gerold, 1888.

Coartat nos libelli modus ad finem tendere: sed oboedientiae bonum, quae inter ceteras uirtutes primatum tenet, non patitur nos eorum gesta qui per hanc claruerunt. penitus silentio praeterire. propter quod utrumque congrue temperantes, id est tam breuitati quam studiosorum desideriis atque utilitatibus seruientes unum adhuc ponemus humilitatis exemplum, quod non ab incipiente, sed a perfecto atque abbate conpletum non solum iuniores instruere, sed etiam seniores ad perfectam humilitatis uirtutem lectione sua poterit incitare

uidimus itaque abbatem Pinufium, qui cum esset inmanis coenobii presbyter, quod est in Aegypto non longe a Panephyasi ciuitate, et pro ipsa reuerentia uel uitae suae uel aetatis uel sacerdotii cunctis honorabilis ac uenerandus existeret, uider se pro hoc ipso humilitatem illam, quam secundum suae mentis ardorem concupierat, exercere non posse nec habere quo uirtutem desideratae subiectionis extenderet, clam fugiens de coenobio secessit solus in Thebaidos ultimas partes, ibique deposito habitu monachorum adsumpta saeculari ueste coenobium Tabennesiotarum expetit, quod sciebat cunctis esse districtius, [*](2 post conpleuit in H cap. 34 incipit confussionis H] 8 humeris G2HL 4 dctraiit H1 portauit LI 5 offlci LI 7 uera est HC 8 de∗siderat L 9 non distinguit H cohortat L motus L1 18 bre-uita.te L\' 14 ponimus H1L 17 post iucitare in H cap. 35 incipit 18 uidimus] incipit T pinuflum GH2 : penufium H1 pynuphium L piou-phium T 19 prb G praesbiter H presbiter L pauefysi G panifisi H panephy∗sy L panephisi T 21 uenerabilis ac honorandus L ertiterit H 23 concupiuerat LT nec onl. L1 24 desiderante LI 25 thebaidos 0: thebaidas H2T thebaidae H3 thybaidos (do in ras.) L 26 s§culi L1 27 tabennesiotarum GT: tabenensiotarum HL expetit G1HL1T: expetiit G2SL2v )

69
et in quo se uel pro longitudine regionis credidit ignorandum uel pro magnitudine monasterii ac multitudine fratrum facile posse celari.

ubi diutius pro foribus perseuerans cunctorum fratrum genibus prouolutus ut susciperetur summis precibus ambiuit. cumque multo despectu tandem fuisset admissus, quod scilicet decrepitus senex et qui omnem suam peruixisset aetatem ingredi coenobium postularet, quo tempore iam ne deseruire quidem suis uoluptatibus praeualeret, ac ne hoc ipsum quidem causa religionis expetere eum adsererent, sed famis et inopiae necessitate constrictum, ut seni nullique operi penitus apto horti cura diligentiaque mandatur.

quam sub alio fratre iuniore, qui eum sibi creditum retinebat., exercens sic eidem subdebatur tantaque oboedientia desideratam humilitatis excolebat uirtutem, ut non solum ea, quae ad horti diligentiam pertinebant, uerum etiam uniuersa officia, quae erant cunctis aspera uel indigna atque ab omnibus ducebantur horrori, tota cotidie sedulitate conpleret. conplura uero etiam nocte consurgens ita furtim nullo teste uel conscio tenebris occulentibus efficiebat, ut penitus auctorem operis nemo deprehenderet. cumque ibidem triennio delitescens per uniuersam Aegyptum dispersis ubique fratribus quaereretur, a quodam tandem uisus, qui de Aegypti partibus commearat, uix potuit pro humilitate habitus sui ac uilitate officii quod gerebat agnosci.

nam sarculo deorsum incuruus laxabat holeribus terram, deinde stercus umeris suis aduectans eorum radicibus ingerebat. cumque haec intuens frater super agnitione eius diutissima fuisset haesitatione [*]( 1 et om. L credit T 3 diutius G: dintissime HLTv prae H 50 ambiebat H dispectu HILxT 6 suam peruixisset aetatem LT: suam peruexitegisset aetatem H uitam suam peruixisset aetate G fort. uitae suae peruixisset aetatem: cf. v, 38, 1 7 postolaret L\' 8 uolumptatibua L uoluntatibus WT1 quidem om. L 10 nulli HLI abto H* 11 orti H ciiuviori H1 12 retenebat H1 subiebatur H 13 oboedientie L deaiderate HT: cf. p. 68, 24 16 cottid. L1 17 conpleuit cumplura H1 aero om. Ltv ụẹṛụṃ etiam H uerum etiam T] 20 delitiscens GILI deleteacens H deletiscens T uniuersum L 21 undique L tamdem H h 22 commearet H1 23 offici W 24 oleribus terram laxabat T. humaris ELT 25 intendens H )

70
detentus, propius tandem accedens et non solum uuItum, sed etiam sonum uocis diligenter explorans ad pedes eius comminus cecidisset, primo quidem super hoc stuporem summum uidentibus cunctis incussit, cur uidelicet istud fecerit ei, qui apud ipsos uelut nouicius ac de saeculo nuper egressus habebatur extremus, post uero miraculo sunt maiore perculsi, cum eius nomen, quod apud ipsos quoque magna fuerat opinione conpertum, protinus prodidisset.

a quo uniuersi fratres prioris ignorantiae ueniam postulantes, quod eum uidelicet tanto tempore inter iuniores ac paruulos deputassent, inuitum ac flentem, quod inuidia diaboli digna sibi fuisset conuersatione atque humilitate fraudatus, quam diutissime requisitam tandem se quando inuenisse gaudebat, nec meruisset uitam suam in illa quam arripuerat subiectione finire, ad proprium coenobium? reuxerunt, custodientes eum summa diligentia, ne ab eis quo que similiter quoquam dilapsus aufugeret.