Conlationes Patrum (Collationibus)

Cassian, John

John Cassian. Johannis Cassiani Opera, Pars II (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 13). Petschenig, Michael, editor. Vienna: Gerold, 1886.

aurora itaque superuenienfce com omnis ab oculis euanuisset daemonum multitudo, dubitans frater de adsertione spiritus inmundi magisque id ratus quod inolita consuetudinis suae fallacia sibi uoluisset inludere et innocenti fratri inurere crimen incesti, memor euangelicae sententiae, quod in ueritate non stetit, quia non est ueritas in eo: cum loquitur mendacium, de propriis loquitur, quia mendax est et pater eius, Pelusium petit, ubi illum quem spiritus inmundus adseruit esse deiectum nouerat conmorari. erat siquidem illi etiam notissimus frater. quem cum requisisset, repperit, quod eadem nocte, qua taeterrimus ille daemon ruinam eius suae cohorti uel principi nuntiarat, monasterio pristino derelicto uicum petisset et cum designata puella fuisset lapsu miserabili deuolutus.

Nam quod unicuique nostrum duo cohaereant angeli, id est bonus ac malus, scriptura testatur. et de bonis quidem saluator ne contemnatis, inquiens, unum ex pusillis istis: dico enim uobis quod angeli eorum in caelis semper uident faciem patris mei qui in caelis est. illud quoque: inmittet angelus domini in circuitu timentium eum: et eripiet eos., nec non etiam quod in Actibus apostolorum de Petro dicitur, quia angelus eius est. de utrisque uero liber Pastoris plenissime docet.

si autem consideremus et illum qui beatum Iob expetiit, [*]( 7 Ioh. 8, 44 19 Mt. 18, 10 22 Ps. 33, 8 24 Act. 12, 15 25 Hermae Pastor lib. II mand. 6 (Dressel) ) [*]( 2 praecuniis F 4 iratns WO õ conaitudinis W1 fallatia VW 6 inuehaere W incesti om. W 7 stetit et W 8 in eu W mendatium VDWX 10 petiit O\'PX 11 illic 0 13 teterrimus DOX deterrimus P choorti D 15 petisse 0 fuisse DW\' 16 deuolutum D deuolutSs Wl 17 quohereant 0 18 ac] et OXv scribt. VO 19 saluatur V 22 angelos D angelum 0 dominus DO 23 eripuit 0 24 angelos Dl 25 utriusque W docit V 26 expetit D\'OP )

234
apertissime instruimur illum fuisse, qui semper insidiatus ei numquam eum ad peccatum potuerit incitare, et idcirco potestatem a domino poposcisse, uelut qui non uirtute illius, sed domini defensione qui illum semper protexerit uinceretur. de Iuda quoque dicitur: et diabolus stet a dextris eius.

De differentiis sane daemonum etiam per illos duos philosophos, qui quondam magicis artibus uel inertiam eorum uel fortitudinem saeuamque nequitiam fuerant frequenter experti, multum cognitionis accepimus. hi namque despicientes beatum Antonium uelut inperitum ac sine litteris uirum uolentesque eum, si nihil amplius laedere potuissent, saltim de cella sua magicis praestigiis et circumuentione daemonum proturbare, spiritus ei nequissimos inmiserunt, ad inpugnationem hanc morsu liuoris adducti, eo quod maximae hominum turbae ad eum uelut famulum dei cotidie conuenirent.

cumque illo nunc quidem inprimente pectori suo frontique signaculum crucis, nunc uero orationi suppliciter incubante ne adproximare quidem dirissimi daemones eidem prorsus auderent atque ad eos qui illos direxerant absque ullo reuerterentur effectu et alios illi in nequitia uehementiores rursus inmitterent itidemque ipsis in cassum suas expendentibus uires atque inaniter redeuntibus potentiores nihilominus aduersus militem Christi uictorem iterum destinati nihil penitus praeualerent, eo profecerunt tales tantaeque eorum insidiae tota magica quaesitae, ut per haec euidentissime conprobarent magnam [*]( 5 Ps. 108, 6 ) [*]( 1 instruemur OPXv 2 ad peccatum eum D patuerit W\' 4 protexerat DP 5 stetit D ad D\'WP 6 illus V duos om. V 7 filosofos OX condam DO 9 accipimns WP hii D1WOX1 10 literis V 11 saltem 0 13 perturbare DP 14 morsum Wl 15 cottid. DW conuenerent Dl 16 fronteque D1 17 oratione D suppliceter V incombante V 18 daemonis V prossus 0 19 adqae VP dixerant D dirizerant W ullu V 21 ipsis..... atque om. V expetentibus 0 adque OP 22 potentioris V aduirsus V aduersum DW 23 distinati DlP 24 proiicerunt VP )

235
profeseioni ChristianoTQm inesse uirtutem, quibus illae tam saeuae et tam potentes umbrae, quas aestimabant solem lunamque, si ad eas directae fuissent obducere potuisse, hunc non solum nihil laedere, sed ne ad punctum quidem de monasterio suo ualuerint proturbare.

Cumque pro hac admiratione confestim uenientes ad abbatem Antonium inpugnationum suarum magnitudinem et causas atque insidias patefecissent liuoris occulti, Christianos se fieri protinus poposcerunt. requisito autem ab illis proditae inpuenationis die adseruit se amarissimis cogitationum stimulis tunc fuisse pulsatum.

quo experimento sententiam nostram quam hesterno die in conlatione protulimus probauit ae definiuit beatus Antonius, nullatenus daemonas posse mentem cuiusquam uel corpus inuadere nec habere facultatem in cuiuslibet animam penitus inruendi, nisi eam primo destituerint omnibus cogitationibus sanctis ac spiritali contemplatione uacuam nudamque reddiderint. sciendum tamen duobus modis spiritus inmundos hominibus oboedire. aut enim sanctitati fidelium diuina gratia ac uirtute subduntur aut sacrificiis inpiorum seu quibusdam carminibus deleniti uelut familiaribus adulantur.

qua opinione Pharisaei quoque decepti arbitrati; sunt etiam dominum saluatorem hac arte daemoniis imperasse, dicentes: in Beelzebub principe daemoniorum hic eicit daemones, secundum illam scilicet consuetudinem, [*]( 23 Luc. 11, 15 ) [*]( 1 profeuionS D 2 et tam] etiam W existimabant D extimabant 0 88 dirictae V 5 suo om. D ualuerit D* nalnerent W1 ualuerunt 0 perturbare DO 6 hanc D 8 adque VOP patificessint V liuore D1 9 ai V popusdrent V 10 amarissimas F1 12 aeterno Wl ezterno 0 13 hae W beatos V demones D\'l ex demon doemonem X poase] se V 14 mente V corpos V 15 in om. D anim D primo om. W distitnerent Wl 16 spiritale D\' 18 spiritoe Dt hoitl D1 omnibus 0 enim] in W sanitate V sanctitate W 20 deleniti VD1 X : deliniti rell. familiarins W 21 adolantur W10P farisaei VOP 22 ac W1 demones (ex demonis) D et 0 inperacse OX 23 belzebub DlP hic om. D 24 eiecit DWP scilecit consuitud. V )

236
qua norant suos magos uel maleficos per inuocationem nominis illius ac ritum sacrificiorum, quo eum delectari et gaudere cognoscunt, aelnt domesticos eius habere etiam in daemonas ei subditos potestatem.

GERMANVS : Quia Geneseos lectio paulo ante in medium dei dispensatione prolata est, quae nos oportune commonuit, ut id quod semper discere cupiebamus nunc possimus congrue sciscitari, quid etiam de illis apostatis angelis sentiendum sit optamus agnoscere, qui se cum filiabus hominum miscuisse dicuntur, utrum hoc possit spiritali naturae secundum litteram conuenire. illud quoque euangelii testimonium quod de diabolo paulo ante dixisti: quia mendax est et pater eius similiter desideramus audire quinam eius pater intellegendus sit.