Conlationes Patrum (Collationibus)

Cassian, John

John Cassian. Johannis Cassiani Opera, Pars II (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 13). Petschenig, Michael, editor. Vienna: Gerold, 1886.

cum degustantes discutiamus obrepentem oculis nostris uicina iam luce torporem, ac deinceps pariter ad ecclesiam procedentes, quoniam nos hoc facere dominici diei sollemnitas commonet, reuersi post synaxin ea, quae dominus ad instructionem communem pro desiderio uestro largitus fuerit, duplicato gaudio conferemus. 10 [*]( 1 occansione D* occassione W 3 prospero V 4 flatos D1 P paenitrare Wl 5 obsequentem ex obrequentem D 6 ecliaiam V eclesiam D eglesiam 0 7 Bolemnitas V 8 ainaxin OP et (ex senaxin) W 9 largitur Dt 10 conferamus OXv Explicit abbatis sereni conlatio prima (conl. abb. sel. pr. DW conI. pr. abb. ser. X) de animae mobilitate et spiritalibus nequitiis VDWOX Eipl P lncipit einsdem senis conlatio scda de principatibus 0)

215
CAPITVLA.

De humanitate abbatis Sereni.

Propositio de diuersitate nequitiarum caelestium.

Responsio de multiplici esca scripturarum sanctarum

De gemina sententia super intellectu scripturarum sanctarum.

De eo quod proposita quaestio inter illa quae media tenenda sunt debeat accipi.

De eo quod nihil a deo malum creatum sit.

De initio principatuum seu potestatum.

De lapsu diaboli et angelorum.

Obiectio, quod ruina diaboli a deceptione Euae pri cipium sumpserit

Responsio de initio lapsus diaboli. [*]( Item (Incipiant D) capitula (capitnli D1) secnnda • conlationis ( secunda conlatione DX) eiusdem senis (ei\' sen D) VDX Incipit ca] talatio eiiudem 0 & humiiitate D 6 secunda propositio Xc caelestium om. 0 7 scribturarum V 8 intellecta] inlata inlata X scribtur. F 10 de eo quod] de qao X med OXe 11 sunt tenenda X aoeepi FD1 12 malum a deo D est D 13 initium FO prineipatom X potestataam D coi potestatiam X* 14 diabali V 15 diabali VD1 ad deoeptio X 17 diabali YD. )

216

De eius qui decipit sine qui decipitur poena.

De constipatione daemonum et inquietudine quam in hoc aere semper exercent.

De eo quod inpugnationem, quam erga homines inpendunt, etiam aduersum se conmoueant contrariae potestates.

Vnde factum sit ut potestatum seu principatuum nomina spiritales nequitiae sortirentur.

De eo quod non sine causa sanctis caelestibusque uirtutibus angelorum siue archangelorum nomina sint indita.

De subiectione daemonum, quam suis principibus praebent, fratris uisione perspecta.

De eo quod singulis hominibus duo angeli semper adhaereant.

De differentia nequitiae, quae aduersis spiritibus inest, per duos philosophos adprobata.

De eo quod daemones nihil aduersus homines praeualeant, nisi eorum prius mentes obsederint

Interrogatio de apostatis angelis, qui in Genesi cum filiabus hominum concubuisse dicuntur.

Absolutio propositae quaestionis.

Obiectio, quemadmodum generi Seth cum filiabus Cain profana conmixtio ante interdictum legis potuerit inputari.

Responsio, quod naturali lege ab initio homines iudicio seu poenae fuerunt obnoxii.

De eo quod iuste puniti sunt qui ante diluuium peccauerunt [*]( 1 decepit VO decepitur F* 5 aduersus DOl commoaeant} sie desinit capitulatio in X 7 priDcipatam 0 10 sunt 0 13 fratres VO perfecta Y 16 quae om. V adoirsis V aduenua DO 17 filosofos 0 adprobatas Dl 19 prius eorum O mentes prius D obsederint 0: obeiderint YD 21 dicantur D2 23 aet 0 24 cam D\' ante inputari om. 0 27 iuditio VD poena D(0) 28 sunt hi qui Dv )

217

De diabolo quod dicitur in euangelio quomodo intellegendum sit: quia mendax est et pater eius.

Consummatis quae diei sollemnitas exigebat et ecclesiae congregatione dimissa reuersi ad cellam senis refecti primum lautissime sumus. nam pro muria, quae superiecta olei gutta cotidianae refectioni solebat adponi, modicum liquaminis miscuit et olei quiddam solito propensius superfudit. nam illam olei guttam ob hoc unusquisque cotidie refecturus instillat, non ut eius ex hoc gustu quandam percipiat suauitatem (quippe cuius tantus est modus, ut uix ipsius gutturis ac faucium meatus non dicam linire, sed pertransire sufficiat), sed ut hoc usu iactantiam cordis, quae pro abstinentia districtiore blande solet ac latenter inrepere, et stimulos elationis obtundat, quia quanto abstinentia ipsa occultius exercetur nulloque hominum teste perficitur, tanto subtilius occultatorem suum temptare non desinit.

deinde adposuit salem frictum, oliuas ternas: quibus post haec superintulit canistrum habens cicer frictum quod illi trogalia uocant, ex quibus quina tantum sumpsimus grana, myxaria bina, caricas singulas. hunc enim numerum in illa heremo quemquam excessisse culpabile est. qua refectione transacta repromissam quaestionis absolutionem [*]( 2 Ioh. 8, 44 ) [*]( 1 diabulo VD1 intellegatur 0 2 quia om. 0 est] sit D eius. Expti capl D Explicit capitulatio 0 Expl. capitula subsequentls conlationis X Incipit eiusdem senis (aereni P) conlatio (conlac D collatio P) secunda de principatibus (principalibus nequitiis P) VDWPX Incipit conlatio VEla 0 3 ecclisiae V ecle D 4 demissa DlWl tellam Dl 5 letissime 0 moris DXW 6 cottid. YD\'WX cottidiana D1 7 soleto Dl 8 cott. D 9 stillat 0 gnstus D* quamdam Wl 11 lenire YDOP 12 abstinentiam W\' districtiorem W destrictiore OX 13 inripere V ut Dl stimulus V 14 quamto 0 16 sale D\' frictn D1 19 myxtaria V mixaria DWP mizaria 0 20 nomerum V )

218
cum reposcere coepissemus, proferte, inquit senex, interrogationem uestram, cuius in hanc horam distuleramus indaginem.

Tum GEBMANVS: Vnde, quaesumus, tanta uarietas aduer- . sariarum potestatum contra hominem ac diuersitas ista processit, quam beatus apostolus ita dinumerat: non est nobis conluctatio aduersus carnem et sanguinem, sed aduersus principatus, aduersus potestates, aduersus mundi rectores tenebrarum harum, contra spiritalia nequitiae in caelestibus, et iterum: neque angeli neque principatus, neque uirtutes neque creatura alia poterit nos separare a caritate dei quae est in Christo Iesu domino nostro? unde ergo tantae malitiae aemula nobis emersit aduersitas? an ad hoc potestates istas a domino conditas esse credendum est, ut his contra hominem gradibus atque ordinibus militarent ?

SERENVS: Diuinarum scripturarum auctoritas de his in quibus nos uoluit erudire quaedam etiam his qui acumine ingenii carent tam lucide et euidenter effata est, ut non solum nulla occultioris sensus obscuritate uelentur, sed ne ullo quidem patrocinio interpretationis indigeant et in superficie uocis ac litterae suos intellectus ac sententias praeferant: quaedam uero ita contecta et quibusdam sunt obscurata mysteriis, ut in eorum discussione et intellectu inmensum nobis exercitii \'campum ac sollicitudinis reseruaret.

quam rem multas ob causas deum dispensasse manifestum est: primum ne saoramenta diuina nullum habentia spiritalis intellectus uelamen obductum cunctis hominibus, id est tam fidelibus quam profanis aequali [*]( 5 Eph. 6, 12 10 Rom. 8, 38-39 ) [*]( 1 inquid VDP senes 0 2 oram DW\'0 3 tunc 0 aduersarium D 4 hac W 5 dinomerat V1 6 sanguenim V 9 nequitia 0 11 karitate 0 13 militiae D\' 15 hominum DlW adque VP 16 scribt. X 18 affata I Dl 19 occnltorib; D ocoultiorea W uelent D uellentur Wl 21 suus V intellectur D1 22 obscura 0 miat. DO 24 reseruarent P 26 deum om. D\' sagramenta V )

219
sdentia et notitia panderentur et per hoc inter inertes ac studiosos nulla esset uirtutis prudentiaeque distantia, tum ut etiam inter ipsos domesticos fidei, dum intellectuum spatia coram eis inmensa tenduntur, esset in quibus et desidiosorum argueretur inania et studiosorum alacritas atque industria probaretur.